Baby Bag

როგორ უნდა შევარჩიოთ ჩვილისთვის მზისგან დამცავი და რა ასაკიდან შეიძლება გამოვიყენოთ? - თემაზე ზაზა თელია საუბრობს

როგორ უნდა შევარჩიოთ ჩვილისთვის მზისგან დამცავი და რა ასაკიდან შეიძლება გამოვიყენოთ? - თემაზე ზაზა თელია საუბრობს

როგორ უნდა შევარჩიოთ ჩვილისთვის მზისგან დამცავი და რა ასაკიდან შეიძლება გამოვიყენოთ? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს დერმატო-ვენეროლოგი ზაზა თელია ესაუბრა.

- როგორ აისახება ბავშვის კანზე მზეზე დიდხანს ყოფნა და რა ზიანი შეიძლება მიაყენოს?

- მრავალი კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ მზისგან ულტრაიისფერი სხივები სერიოზულ ზიანს აყენებს, არამარტო კანს, არამედ მთლიანად ორგანიზმს. შეკრებილი ინფორმაციის მიხედვით, სტატისტიკურად ადამიანის ცხოვრებაში კანის დამწვრობის ეპიზოდების უმეტესი წილი მოდიოდა ბავშვთა ასაკში. მოგეხსენებათ, ერთი დამწვრობის ეპიზოდიც კი კანის კიბოს განვითარების რისკს, დაახლოებით 20-30%-მდე ზრდის. შესაბამისად, ბოლო პერიოდია, აქტიურად მიმდინარეობს მოსახლეობისთვის ინფორმაციის მიწოდება დამწვრობების პრევენციისთვის სამედიცინო ასოციაციების მხრიდან, როგორიც არის ამერიკის დერმატოლოგთა ასოციაცია. სამწუხაროდ, 10 წლამდე ასაკის ბავშვებში დამწვრობის ეპიზოდები უფრო ხშირია, ვინაიდან მათ უყვართ ზაფხულში წყალში ყოფნა, დღის მანძილზე გარეთ თამაში, შესაბამისად, მშობლებს უჭირთ რეკომენდაციების დაცვა. მზისგან დამცავის გარდა, მშობლებს ურჩევენ, რომ სწორად შეარჩიონ საცურაო მაისურები, რომლებიც ფარავს ბავშვის კანის დიდ ნაწილს, ასევე, საცურაო ქუდი, რომელსაც ე.წ. ფრთები აქვს და იცავს ბავშვის კისერს. ძალიან მნიშვნელოვანია მზის სათვალის გამოყენება, რადგან თვალებიც ზიანდება მზის ულტრაისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად. ეს რეკომენდაციები გასათვალისწინებელია, არა მარტო დამწვრობის თავიდან ასაცილებლად, არამედ სხვა დამაზიანებელი ეფექტის პრევენციისთვისაც.

- როდიდან უნდა წავუსვათ ბავშვს მზისგან დამცავი?

- 0 წლიდან რეკომენდებულია მზისგან დამცავის კრემის გამოყენება.

- როგორ უნდა შევარჩიოთ ჩვილისთვის მზისგან დამცავი კრემი და რა ნივთიერებებს უნდა შეიცავდეს?

მოგეხსენებათ, ბავშვის კანი მეტად მგრძნობიარეა ყველაფრის მიმართ, შესაბამისად, კრემი უნდა იყოს ორმაგი დაცვის, უკეთეს შემთხვევაში, ოთხმაგი დაცვის. აუცილებელია, რომ იყოს ულტრაისფერი A და B სხივისგან დამცავი და კარგი იქნება თუ დამატებული ექნება ხილული (visible) და ინფრაწითელი სხივისგან დაცვის მექანიზმიც, ვინაიდან ეს სხივებიც დამაზიანებელია ჩვენი ჯანმრთელობისთვის. ბავშვებისთვის რეკომენდებულია SPF 50.

რაც შეეხება შემადგენლობას:

ორი ტიპის მზისგან დამცავი არსებობს, ე.წ. ფიზიკური და ქიმიური ფილტრაციის. ფიზიკური ფილტრაცია გულისხმობს, რომ მზისგან დამცავი კანს ეკვრება და მზის ულტრაისფერ სხივებს ირეკლავს, ხოლო ქიმიური ფილტრაციის შემთხვევაში თვითონ ნივთიერებები შთანთქავს ულტრაისფერ სხივებს. 

ბავშვებში რეკომენდებულია ფიზიკური ფილტრაციის მზისგან დამცავის გამოყენება, რომელიც შეიცავს, როგორც წესი, სამ ნივთიერებას: თუთიის ოქსიდი, რკინის ოქსიდი და ტიტანის დიოქსიდი. თუმცა ასევე შესაძლებელია, გამოვიყენოთ ორმაგი ფილტრაციის მზისგან დამცავი, ვგულისხმობ, რომ კრემი შეიცავდეს ზემოთ ჩამოთვლილ ნივთიერებებს და ამასთანავე, შემადგენლობაში იყოს ქიმიური ფილტრაციაც.

უმჯობესია, თუ მზისგან დამცავი იქნება სქელი კონსისტენციის. კრემი უნდა გადანაწილდეს ტანსაცმლისგან დაუფარავ ადგილებში და განახლდეს ორ საათში ერთხელ. თუ ბავშვი აუზში, ზღვაში ან შხაპის ქვეშ დასველდა, ამ შემთხვევაშიც აუცილებელია განახლება. მოზრდილი ადამიანების შემთხვევაში რაოდენობა, დაახლოებით, გოლფის ბურთის ზომის იყოს, ხოლო ბავშვებისთვის ეს რაოდენობა ნახევრდება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა“ - ინტერვიუ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელთან

„ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა“ - ინტერვიუ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელთან
როდესაც დიაგნოზი იცი ან მის გარკვევას ელოდები, როდესაც მკურნალობას იწყებ ან ოპერაციისთვის ემზადები, კლინიკაში მისული პროფესიონალიზმთან და თანამედროვე სტანდარტებთან ერთად, ექიმის კაბინეტში გულისხმიერებას ეძებ, ადამიანს, რომელიც შენს ჯანმრთელობაზე იზრუნებს და ემოციურ - ინფორმაციულად ზუსტად გაჩვენებს გასავლელ გზას. სწორედ ასეთი გარემო დახვდა ​MOMSEDU.GE-ს „ნიუ ჰოპიტალსში“ სტუმრობისას, სადაც ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელ თამარ კვაჭაძესთან ერთად საინტერესო ინტერვიუ მოგიმზადეთ. საუბრის თემა ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციაა, გამოგვყევით, ვიწყებთ:

- თამარ, რომ გვითხრათ, რას გულისხმობს ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაცია და რას წარმოადგენს ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედები?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია ჰემატოლოგიური და ონკოჰემატოლოგიური დაავადებების მკურნალობის ფართოდ გავრცელებული მეთოდია, რომელიც დაზიანებული უჯრედების მოცილებასა და მათი ახალი, ჯანმრთელი უჯრედებით ჩანაცვლებას გულისხმობს. ძვლის ტვინი ერთადერთი ქსოვილია, რომელიც ღეროვანი უჯრედების, ანუ CD34 + -ის ყველაზე მეტ რაოდენობას შეიცავს. ღეროვანი უჯრედი კი მთელი ცხოვრების მანძილზე მონაწილეობს ქსოვილებისა და ორგანოების განვითარებასა და რეგენერაციაში. მათი გამრავლების, დაყოფის და დიფერენცირების შედეგად პერიფერიულ სისხლში ვიღებთ თეთრ უჯრედებს – ლეიკოციტებს, წითელ უჯრედებს – ერითროციტებს და შემადედებელი ფუნქციის მქონე უჯრედებს – თრომბოციტებს.”

- რომელი დაავადებების მქონე პაციენტებს სჭირდებათ ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაცია?

თამარ კვაჭაძე: „მწვავე და ქრონიკული ლეიკემიები, ონკოლოგიური პათოლოგიები, მიელომური დაავადება, აპლასტიური ანემია თუ სხვა. განსხვავებული დაავადებების დროს, ჩვენების მიხედვით სხვადასხვა სახის ტრანსპლანტაციის ჩატარებაა საჭირო. აღსანიშნავია, რომ ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია სამ ძირითად ჯგუფად იყოფა: 1. აუტოლოგიური, რომლის დროსაც საკუთარი ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა ხდება; 2. ალლოგენური, ანუ სხვისი ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა და 3. ჭიპლარის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა. აუტოლოგიურ გადანერგვას ვატარებთ, თუ პაციენტს ძვლის ტვინი არ აქვს დაზიანებული და საშუალება გვაქვს, ისე დავასტიმულიროთ ის, რომ საკუთარი ღეროვანი უჯრედების გადასხმა მოხდეს.“

- როგორ ხდება პაციენტის მომზადება ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციისთვის?

თამარ კვაჭაძე: „ვიწყებთ წინა სატრანსპლანტაციო კვლევებით, რომელიც სრული სპექტრის ლაბორატორიულ და ვირუსულოგიურ გამოკვლევებს, ინსტრუმენტულ კვლევებს - მათ შორის : კომპიუტერული ტომოგრაფია (CT), მაგნიტურ-რეზონანსული (MRT) და სხვა მაღალტექნოლოგიური კვლევები.“

გეტყვით, რომ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრი „ნიუ ჰოსპიტალსში“ 2019 წელს გაიხსნა და მას შემდეგ 20-ზე მეტ პაციენტს ჩაუტარდა ტრანსპლანტაცია; კლინიკისთვის ეს საკმაოდ საამაყო მაჩვენებელია, რაშიც დიდი წვლილი სწორედ თამარ კვაჭაძის გუნდს მიუძღვის.

უმნიშვნელოვანესია ექიმების, ექთნებისა და ექთნის დამხმარეების კვალიფიკაცია. გუნდი იტალიის საუნივერსიტეტო კლინიკაშია გადამზადებული, ცენტრი დაკომპლექტებულია საუკეთესო ჰემატოლოგებით და აქვს მხარდაჭერა ევროპის წამყვანი სპეციალისტებისგან.

- პროცედურულად რამდენად რთულია ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა და რა ტექნოლოგიურ მხარდაჭერას საჭიროებს?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა არ არის ოპერაცია, რაც ხშირად ეშლებათ. ესაა უჯრედების შემცველი მასის გადასხმა ცენტრალურ ვენაში. ჩვენ არ გვჭირდება საოპერაციო და ანესთეზია, თუმცა გვჭირდება სტანდარტების უმკაცრესი დაცვით მოწყობილი დეპარტამენტი, რომელიც იზოლირებულ პალატებს, წნევის, ჟანგბადისა და ტენიანობის გაჯერების ხარისხის მექანიზებულ კონტროლს მოიცავს. თითოეული დეტალს, მათ შორის სარემონტო მასალების ხარისხსაც კი გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.“

საგულისხმოა, რომ ტრანსპლანტაციის შემდეგ, პაციენტს სისხლის ანალიზი ეცვლება. არის პერიოდი, როდესაც ლეიკოციტების რაოდენობა ნულს უტოლდება, მის გარეშე კი ორგანიზმს არ აქვს დამცველობითი უნარი და ნებისმიერი ბაქტერიისა თუ ვირუსის მიმღებია. სწორედ ამიტომ აქვს უდიდესი მნიშვნელობა გარემოში თითოეული დეტალის ხარისხს. აღნიშნული ნულოვანი ფაზა, ვიდრე ძვლის ტვინი დაიწყებს ფუნქციონირებას, არის ყველაზე კრიტიკული მომენტი და ამ პერიოდში პალატების სტანდარტების დაცვის პარალელურად უმნიშვნელოვანესია მოვლის ხარისხიც.

- როგორ ხდება ძვლის ტვინის მოგროვება-დამუშავება და შენახვა „ნიუ ჰოსპიტალსში“?

თამარ კვაჭაძე: „მაგალითად, აუტოლოგიური ტრანსპლანტაციის დროს შემდეგი ეტაპები გამოიყოფა: მობილიზაცია, როდესაც პაციენტს სპეციალური მედიკამენტის ინექცია უტარდება, რაც ღეროვანი უჯრედების მობილიზებას, ძვლის ტვინიდან პერიფერიულ სისხლში გადმოსვლას იწვევს.

კოლექცია, როდესაც ცენტრალური ვენის კათეტერიდან ვენური სისხლის ცირკულირება სპეციალურ აპარატში ხდება, შედეგად კი ღეროვანი უჯრედები გამოიყოფა.

მიღებული უჯრედების შესანახად დამუშავება სისხლის ბანკში ხდება.

კრიოპრეზერვაცია - ღეროვანი უჯრედების გაყინვა (-180C) და შესაბამის პირობებში შენახვა.

- ძვლის ტვინის გადანერგვის შემდეგ, სრულად ხდება პაციენტის გამოჯანმრთელება?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის წარმატება დამოკიდებულია პაციენტის დიაგნოზსა და დაავადების სიმძიმეზე, ასევე ჩატარებული ტრანსპლანტაციის სახეობასა და ბევრ სხვა პარამეტრზე: დონორის შეთავსების მაჩვენებელზე, ტრანსპლანტაციის შემდგომ ადრეულ და გვიან გართულებებზე, თუმცა უნდა ვიცოდეთ, რომ ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაციის დანერგვამდე, ჩატარებული თერაპიის მიუხედევად, პაციენტთა ნაწილი იღუპებოდა. ამ ეტაპზე, ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა.“

R.

წაიკითხეთ სრულად