როგორია D ვიტამინის პროფილაქტიკური დოზა ზრდასრულებსა და ბავშვებში? - აღნიშნულ თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.
,,D ვიტამინი არ არის მხოლოდ ვიტამინი, ეს არის მნიშვნელოვანი ჰორმონი, რომელიც ადრე ეგონათ, რომ მხოლოდ ძვლის და კალციუმისთვის იყო აუცილებელი, თუმცა ახლა დამტკიცდა, რომ მას აქვს ძალიან მნიშვნელოვანი როლი იმუნური სისტემის გაძლიერებისთვის, ალერგიების პრევენციისთვის, სიმსუქნის შემთხვევაში, გულსისხლძარღვთა სისტემის და დიაბეტის პრევენციისთვის (პირველი ტიპის დიაბეტის პრევენციისთვისაც კი), ონკოლოგიური დაავადებების საწინააღმდეგოდ და ბევრი სხვა. აღმოჩნდა, რომ D ვიტამინის რეცეპტორები თავის ტვინშიც კი არის. ამიტომ ყველა უჯრედისა და ორგანოთა სისტემისთვის არის ძალიან აუცილებელი.
ჩვენთან არის სახელმწიფო გაიდლაინი, სტანდარტი, რომლის მიხედვითაც ყველა ბავშვმა, არა აქვს მნიშვნელობა ძუძუთი იკვებება, თუ ხელოვნურზეა, ორ წლამდე უნდა მიიღოს D ვიტამინის პროფილაქტიკური დოზა, 2 წლის შემდეგ, მათ შორის მოზრდილების ჩათვლით, მნიშვნელოვანია და უკვე აქტუალური ხდება, რომ D ვიტამინი მივიღოთ სეზონურად, როცა მზე ვერ იქნება ამ ვიტამინის აქტიური წყარო.
არის გარკვეული საკვები, რომელიც შეგვივსებს მის დანაკლისს, თუმცა ეს საკმაოდ რთულია, რადგან ამ საკვების დიდი რაოდენობით მიღებაა საჭირო. მაგალითად, 10-15 კვერცხი უნდა მიიღოს ბავშვმა, რომ შეივსოს იმ დღის ნორმა D ვიტამინი, რაც წარმოუდგენელია. ამიტომ ხდება აქტუალური, რომ დანამატის სახით მიიღოს ბავშვმა ასაკის გათვალისწინებით შერჩეული დოზა. ეს ეხება ყველა ჯანმრთელ ბავშვს სეზონურად,'' - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.
„უკვე ერთი წლის ასაკის ბავშვზეც შეიძლება ექიმმა ეჭვი მიიტანოს, რომ პოტენციურად, შესაძლოა, იყოს აუტიზმის სპექტრის აშლილობა,“- ფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი
ფსიქოლოგმა მაია მაჭავარიანმა აუტიზმის სპექტრის აშლილობების შესახებ ისაუბრა და ის ასაკი დაასახელა, როდესაც პედიატრებს ან ბავშვთა ნევროლოგებს აუტიზმის სპექტრის აშლილობაზე ეჭვის მიტანა შეუძლიათ:
„2-3 წლამდე, როგორც წესი ოფიციალურად დიაგნოზის დასმა არ ხდება. რა თქმა უნდა, პედიატრმა ან ბავშვთა ნევროლოგმა უკვე ერთი წლის ასაკის ბავშვზეც კი შეიძლება ეჭვი მიიტანოს, რომ ეს პოტენციურად, შესაძლოა, იყოს აუტიზმის სპექტრის აშლილობა. ასეთ შემთხვევაში მშობელს ვურჩევთ ხოლმე, რომ იყოს ყურადღებით, რას მიაქციოს ყურადღება. გაიცემა რეკომენდაციები, რა შეიძლება გაკეთდეს სახლის პირობებში. ბავშვს აუცილებლად ვიბარებთ მონიტორინგზე. ბავშვი აუცილებლად უნდაა შეფასდეს კიდევ რამდენჯერმე. შემდგომში უკვე ხდება საბოლოოდ დიაგნოზის გამოტანა.
ეს ისეთი ტიპის დიაგნოზია, რომლის „მოხსნა“ არ ხდება. არის მდგომარეობები, რომელიც შეიძლება გაქრეს მკურნალობის პროცესში. ეს არ არის ის მდგომარეობა, რომელსაც განვკურნავთ. მხარდაჭერა სჭირდება ყველას იმისთვის, რომ ხელი შევუწყოთ მათ სოციუმში ინტეგრაციას და ცხოვრების ხარისხი ჰქონდეთ მაღალი. ამის მიხედვით უკვე სპეციალისტი წყვეტს რა გაკეთდეს.
ადრეულ ასაკში ვიყენებთ სასკრინინგო დანიშნულების კითხვარებს, რომელშიც არის წონიანი კითხვები, რომლებიც გადამწყვეტია ეჭვის მიტანისთვის. მშობლის მიერ მოწოდებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით ვაკეთებთ დასკვნებს. ADOS-ის შემთხვევაში ამას აკეთებს სპეციალურად დატრენინგებული ადამიანი. მან იცის, რას უნდა დააკვირდეს, რა სტიმულები მიაწოდოს. ADOS ტესტს აქვს თავისი მოდულები, რომლებსაც ვარჩევთ იმის მიხედვით, რა დონეზე აქვს განვითარებული ბავშვს ენა. ხდება კლინიკური შეფასება, რის გამოც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს კლინიცისტის დატრენინგებას,“- მოცემულ საკითხზე მაია მაჭავარიანმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.
