Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„რატომ უნდა იყოს COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია მასობრივი, სავალდებულო და არა მიზნობრივი?“ - დერმატო-ვენეროლოგი ზაზა თელია

„რატომ უნდა იყოს  COVID-19-ის  საწინააღმდეგო ვაქცინაცია მასობრივი, სავალდებულო და არა მიზნობრივი?“ - დერმატო-ვენეროლოგი ზაზა თელია

​​დერმატო-ვენეროლოგმა ზაზა თელიამ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც არსებულ სამეცნიერო მტკიცებულებებზე დაყრდნობით განმარტა, თუ რატომ უნდა იყოს ვაქცინაცია მასობრივი, სავალდებულო და არა მიზნობრივი:

„არსებულ სამეცნიერო მტკიცებულებებზე დაფუძნებით რატომ უნდა იყოს COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია მასობრივი, სავალდებულო და არა მიზნობრივი?

რატომ შეიძლება მოახდინოს გავლენა კონკრეტული ადამიანების გადაწყვეტილებამ - აიცრას ან არ აიცრას სხვა დანარჩენ მოსახლეობაზე?

გავცეთ პასუხები:

1. როგორც ვიცით არც ერთი არსებული ვაქცინა არ არის 100% ეფექტურობის (ზუსტი ეფექტურობა დღემდე უცნობია), ეს იმას ნიშნავს რომ - აუცრელმა ადამიანმა შეიძლება დააინფიციროს აცრილი.

მაგალითად მრავალი შემთხვევაა როდესაც ვაქცინირებული ადამიანი დაინფიცირდა აუცრელი ოჯახის წევრისგან.

2. ჯერჯერობით ვერცერთი ვაქცინით ვერ აიცრება ყველა ადამიანი

ანუ არსებობს ძალიან მცირე უკუ-ჩვენებები რომლის გამოც კონკრეტული ადამიანები ვერ აიცრებიან (მაგალითად ალერგიული რეაქცია ვაქცინაში შემავალ კომპონენტებზე), ასევე ვაქცინები არ არის დამოწმებული გამოსაყენებლად 12 წლამდე ბავშვებში.

ინფიცირებულმა აუცრელმა ადამიანმა შეიძლება დააინფიციროს ბავშვები მის გარშემო. მაგალითად, ​სკოლაში აუცრელმა ინფიცირებულმა მასწავლებელმა დააინფიცირა ნახევარი კლასი (წინა მერხებზე მჯდომები).

3. როდესაც აუცრელი ინფიცირებული პაციენტები ჰოსპიტალიზირდებიან, იხარჯება დიდი რაოდენობით რესურსი - ინტენსიური პალატის საწოლები, სასუნთქი აპარატები, ადამიანური მოვლის რესურსები, ლაბორატორიული კვლევები, დრო და ასე შემდეგ. ეს გავლენას ახდენს თითოეულ ჰოსპიტალში მყოფ პაციენტზე, ანუ რესურსი ნაწილდება, ანუ ადამიანური და ტექნიკური რესურსი ამოწურვადია.

4. აუცრელი საზოგადოების გამო რთული ეპიდ სტატისტიკით განპირობებული არსებული შეზღუდვების არსებობა, ახალი შეზღუდვების დაწესება რომელიც ზეგავლენას ახდენს ყველა ადამიანის სოციო-ეკონომიკურ ვითარებაზე.

5. და ბოლოს ყველაზე მნიშვნელოვანი- ახალი პოტენციურად მუტირებული შტამების გაჩენის მომატებული რისკი.

როდესაც ყოველი ვირუსული ნაწილი განიცდის რეპლიკაციას (გამრავლებას) უჯრედში - ეს რეპლიკაციის პროცესი არ არის 100% სიზუსტის, რაც იმას ნიშნავს რომ ყოველი რეპლიკაციური პროცესის დროს არსებობს მცირე შანსი მოხდეს ვირუსის გენეტიკურ კოდში ცვლილება რაც შესაბამისად ნიშნავს ახალ მუტაციას.

ბევრი ასეთი მუტაცია გახლავთ ე.წ ჩუმი მუტაციები, რაც იმას ნიშნავს, რომ მათ არ აქვთ რაიმე ტიპის გავლენა ვირუსის ფუნქციონირებასა და ფორმაზე.

ზოგი მუტაცია დამაზიანებელია ვირუსისთვის, რაც იმას ნიშნავს, რომ ვირუსს, რომელიც ამ მუტაციას შეიცავს, აღარ ექნება უნარი დააინფიციროს უჯრედი ან რეპლიკაცია გაუკეთოს საკუთარ თავს.

რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია არის ის,რომ ყოველი ასეთი მუტაციის დროს არსებობს ძალიან მცირე შესაძლებლობა - ამ ​მუტაციამ ვირუსი გახადოს უფრო მაინფიცირებელი, უფრო მკვლელი, ან უფრო გამძლე ჩვენი იმუნური სისტემის ანტი-კოვიდური იმუნიტეტის მიმართ. შესაბამისად: რაც უფრო მეტი ადამიანი დაინფიცირდება ვირუსით, მაგალითად იმიტომ რომ ისინი არ არიან აცრილები - მით მეტია ვირუსის რეპლიკაციის ციკლის რაოდენობა, რომელსაც ვირუსი გაივლის, რაც იმას ნიშნავს, რომ მეტია რენდომული მუტაციების რაოდენობა - რაც შესაბამისად ზრდის ახალი შტამის წარმოქმნის ალბათობას.

ვირუსის რეპლიკაციის რაოდენობა და პოტენციური რენდომული მუტაციის შანსი აუცრელ ადამიანებში ბევრად მაღალია ვიდრე აცრილებში,“ - აღნიშნა ზაზა თელიამ.

წაიკითხეთ სრულად