Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვებს ვეღარ ვცნობ, ვეღარ ვხედავ მათში სიხარულს, ყველა მოწყენილია, თითქოს ჩაკლეს მათში ბავშვობა,“ - პედიატრ ინგა მამუჩიშვილის ემოციური პოსტი

„ბავშვებს ვეღარ ვცნობ, ვეღარ ვხედავ მათში სიხარულს, ყველა მოწყენილია, თითქოს ჩაკლეს მათში ბავშვობა,“ - პედიატრ ინგა მამუჩიშვილის ემოციური პოსტი

​​პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი სოციალურ ქსელში პოსტს აქვეყნებს,რომელშიც თანამედროვე ყოფის სირთულეებზე საუბრობს და კოვიდ-19-ის პანდემიის შემდეგ ადამიანების დამძიმებულ ყოფას აღწერს:

„ცხოვრება მშვენიერიაო? ვერ ვგრძნობ მე ამას,რადგან ის მხოლოდ ერთეულებისთვის არის მშვენიერი... აბა დააკვირდით ადამიანთა სახეებს, ნაღვლიანი, ჩამქრალი, ტრაგიკული,უსიცოცხლო თვალებით მომზირალნი დადიან (სამწუხაროდ, ბოლო დროს მხოლოდ თვალებს ვხედავთ ნიღბების გამო). ყოველდღიურ რუტინაზე ფიქრით, შიშით ათენებენ და აღამებენ... ბავშვებს ვუყურებ 12 საათი დღეში და ვეღარ ვცნობ, ვეღარ ვხედავ მათში ხალას ბუნებას,სიხარულს. ყველა მოწყენილია, თითქოს ჩაკლეს მათში ბავშვობა. მენტალური პრობლემები პირველ ადგილს იკავებს ნოზოლოგიათა შორის, კატასტროფაა... ენატრებათ მეგობრები, ნიღაბაფარებულებს ემოციის აღქმაც უჭირთ. სათამაშოების ნაცვლად სადიზინფექციო ხსნარებისკენ იწევენ და იმუშავებენ იმ პაწაწუნა ხელებს ჩემთან შემოსულები.

როგორ იქნება მშვენიერი ეს ცხოვრება, როცა მშვენიერების აღქმის უნარი დავკარგეთ. ​ჩვენი ვიზიტების უხშირესი ადგილები კლინიკები,აფთიაქები, ბანკები და მარკეტებია. აღარც თეატრი, აღარც კონცერტი, აღარც სპორტული დარბაზი, არც ჭიქა ყავაზე ბაასი და ერთმანეთის მოფერება... კრიმინალი, უსამართლობა, არაკომპეტენტურობა, კოვიდით გამოწვეული სიკვდილის შიში, უამრავი გარდაცვალების შემთხვევა (ხშირად საეჭვო), ნგრევა და სხვა მრავალი უბედურება, ნეგატივი და მხოლოდ ნეგატივი. ეს არის "მშვენიერი ცხოვრება" მოსახლეობის 80%-თვის.

თბილ სავარძლებში მოკალათებულთ ფეშენებელურ კაბინეტებში ულხინთ და სულაც არ ადარდებთ მშიერი, ნაგავში ლუკმა-პურის საშოვნელად გამოსული ხალხი, ბავშვები, რომელთაც ხორცი და ნუგბარი ენატრებათ! რეანიმაციებში მყოფი მძიმე პაციენტები, ხშირად მხოლოდ ღმერთის ანაბარად დარჩენილები, ჩვენი გაუმართავი ჯანდაცვის სისტემის წყალობით. განათლების გარეშე დარჩენილი მომავალი თაობა, ორი აბი კაპტოპრილის, ერთი კვერცხის და პურის ძლივს შემძენი მოხუცები, ხურდას რომ ითვლიან დანაოჭებულ ხელისგულებზე, მთელი ცხოვრების განმავლობაში რომ შრომობდნენ და ახლა თვიდან თვემდე სამარცხვინო პენსიის გაწილვადებაზე ფიქრობენ.

​რამდენს დავეხმარებით,რამდენს შევუგროვებთ სამკურნალო თანხას ჩვენ - ადამიანები,ის ადამიანები, რომლებიც თანდათან თვითონაც ფსკერისკენ მივდივართ... თავს ვიტყუებთ, რომ ცხოვრება მშვენიერიაო. მე თქვენ ყველას გისურვებთ მშვენიერ ცხოვრებას, აი ისეთს, როგორიც თქვენ წარმოგიდგენიათ. ეს დღეც დადგებაუბრალოდ რეალურად შევხედოთ ამ „მშვენიერ ცხოვრებას"და ვეცადოთ, გავხადოთ მართლაც მშვენიერი,“ - აღნიშნავს ინგა მამუჩიშვილი.

წაიკითხეთ სრულად