Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მოზღვავება მოხდა პაციენტების, ბევრი პაციენტი მოვიდა შეშინებული,“ - პედიატრი თემურ მიქელაძე

„მოზღვავება მოხდა პაციენტების, ბევრი პაციენტი მოვიდა შეშინებული,“ - პედიატრი თემურ მიქელაძე

პედიატრმა თემურ მიქელაძემ იმ პანიკის შესახებ ისაუბრა, რომელიც საზოგადოებაში ახალი სინდრომთან დაკავშირებით ინფორმაციის გავრცელებამ გამოიწვია. მისი თქმით, სადღესასწაულო პერიოდში ხშირია ნაწლავური ინფექციები, რაც მშობლებში პანიკას კიდევ უფრო აძლიერებს:

„მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის შესახებ ინფორმაციის გავრცელება საქართველოში დაიწყო სწორედ წინასაახალწლო პერიოდში. სწორედ იმ დროს, როდესაც სახეზე გვაქვს მეტ-ნაკლებად კვებითი ტოქსიკური ინფექციები. ერთმანეთს დროში დაემთხვა ცხელებით მიმდინარე ნაწლავთა ბაქტერიული ინფექციები და ​ახალი სინდრომის შესახებ ინფორმაციის გავრცელება. მიუხედავად შეზღუდვისა ჩვენი მოსახლეობა მაინც ერთმანეთთან მიდიოდა. შესაბამისად კვებითი ინფექციის რამდენიმე შემთხვევა მე პირადად მქონდა.“

თემურ მიქელაძის თქმით, შემთხვევათა 100 %-ში მულტისისტემური ანთებითი სინდრომი ტემპერატურის ფონზე მიმდინარეობს:

„ამ ინფორმაციის გავრცელების მეორე დღიდან წარმოიქმნა პანიკა. ყველა კოვიდგადატანილმა თუ არგადატანილმა პაციენტმა დაიწყო ექიმთან მიმართვა. მე მინდა ავღნიშნო, რომ ორ პაციენტს, რომელსაც ახალი სინდრომი დაუდგინდა არანაირი სიმპტომი არ ჰქონდა კოვიდის. უბრალოდ კვლევით დადგინდა, რომ ჰქონდათ ანტისხეულები. მკაცრად უნდა განვსაზღვროთ კრიტერიუმები, თუ რა არის ეს სინდრომი:​ პირველი ნიშანი არის ცხელება, ის 100 % შემთხვევაში უნდა იყოს მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის დროს. ცხელება უნდა იყოს მინიმუმ 4-6 დღე და ზემოთ. ცხელება მაღალია, 38,5-ზე ზემოთ. ის ძნელად ექვემდებარება სიცხის დამწევ საშუალებებს. მეორე კლინიკური სიმპტომი შეიძლება იყოს ნაწლავთა გახშირებული მოქმედება, დიარეა, ღებინება.“

თემურ მიქელაძემ აღნიშნა, რომ ახალი სინდრომის გამოვლენისას პროცესში ორი ან მეტი ორგანო უნდა იყოს ჩართული:

„მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის დროს ჩართული უნდა იყოს ორი ორგანო და ზემოთ. აქ უნდა იყოს გულის უკმარისობა, თირკმლის უკმარისობა და ა.შ. შემდეგი ნიშანი არის ლორწოვანი გარსის ჩართულობა, სტომატიტები, კისრის ლიმფური ჯირკვლების გადიდება, ლეთარგია, მივარდნილია პაციენტი, კიდურების შეშუპება და გამონაყარი. ​ეს არის ძირითადი სიმპტომები. აუცილებელია, რომ ორზე მეტი სიმპტომი ერთად გვქონდეს.”

„მნიშვნელოვანია დროული დიაგნოსტიკა. პირველივე დღესვე თუ არ დაისვა დიაგნოზი, არ დაზიანდება ღრმად კორონარები, ორგანოები და ორგანოთა სისტემები ისე, რომ ჩვენ ვერ მოვასწროთ მკურნალობა. დროულად, სწორად წარმართული მკურნალობის შემთხვევაში გამოსავალი არის კეთილსაიმედო. ასეთი ინფორმაცია სწორად უნდა მივაწოდოთ ადამიანებს. ​მოზღვავება მოხდა პაციენტების, 9 საათი ხომ კომენდანტია და მიწევდა ხელით საშვების წერა. ბევრი პაციენტი მოვიდა შეშინებული. ახალი წლის პერიოდს დაემთხვა ღებინებაც, დიარეაც, . ეს ყველაფერი რომ მულტისისტემურ ანთებით სინდრომს დაუკავშიროთ, ეს ასე არ არის. მთელი წლის განმავლობაში 21 წლამდე ასაკის ადამიანებში უნდა იყოს 70 შემთხვევა. დროული მკურნალობის შემთხვევაში ყველა 100 %-ით გამოჯანმრთელდება. “ - აღნიშნულ საკითხზე თემურ მიქელაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად