Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ყველა არ ხდება ავად, ზოგს აქვს თანდაყოლილი იმუნიტეტი ამ დაავადების მიმართ, ზოგს კი შეძენილი,” - თენგიზ ცერცვაძე

​​ინფექციური საავადმყოფოს დირექტორი თენგიზ ცერცვაძე საქართველოში არსებული ეპიდვითარების შესახებ საუბრობს და აცხადებს, რომ კორონავირუსით ყველა ადამიანი არ ავადდება. თენგიზ ცერცვაძის თქმით, ზოგიერთ ადამიანს კოვიდ 19-ის მიმართ თანდაყოლილი, ზოგს კი შეძენილი იმუნიტეტი აქვს:

„ყველა არ ხდება ავად, ეს ფენომენი უნდა გვახსოვდეს. პირველი პაციენტები რომ შემოდიოდნენ, ჩვენთან მოხვდნენ ცოლ-ქმარი და კიდევ რელიგიური წყვილი, რომლებიც ირანში იყვნენ მოსალოცად. მორწმუნეებიდან ერთმა არ დატოვა მეორე, ცოლ-ქმართანაც იგივე მოხდა. ახალდაქორწინებული წყვილი იყო და ვაჟმა არ დატოვა ცოლი. მათ პალატაში ერთად გაატარეს 3 კვირა ისე, რომ არ დაინფიცირებულა ქმარი და ერთ-ერთი მორწმუნე. მეტი ახლო კონტაქტი რაღა გინდათ. ერთად იყვნენ, ერთად ეძინათ. ზოგს აქვს თანდაყოლილი იმუნიტეტი ამ დაავადების მიმართ, ზოგს კი შეძენილი. რომ ამბობენ „გავცივდი,“ 15-20 %-ს სინამდვილეში კორონავირუსი აქვს, სხვა ტიპის კორონავირუსი. ვარაუდობენ, რომ სხვა ტიპის კორონავირუსმა ჯვარედინი ​იმუნიტეტის გამომუშავება გამოიწვია. ასევე ვარაუდობდნენ, რომ ტუბერკულოზის ვაქცინა იცავს ადამიანს კორონავირუსისგან. ეს ვერ დამტკიცა, მაგრამ არც უარყოფილია.“

​თენგიზ ცერცვაძე სახლში მყოფ პაციენტებს სიმშვიდისკენ მოუწოდებს და რეკომენდაციებს აძლევს:

„სახლში მყოფ პაციენტებს ვეტყვი, რომ უნდა იყვნენ მშვიდად. რადგან სასწრაფო დახმარების ექიმმა გადაწყვიტა, რომ პაციენტი არ საჭიროებს ჰოსპიტალიზაციას, ე.ი. ის მართლა არ საჭიროებს ჰოსპიტალიზაციას. მას არ უნდა ჰქონდეს შიშის საფუძველი, რომ იფიქროს: „აი, ადგილი არ იყო, თორემ წამიყვანდნენ და შეიძლება რაიმე დამემართოს.“ ​ბინაზე დარჩენილ პაციენტს არ სჭირდება რაიმე მედიკამენტის დანიშვნა კოვიდის გამო. მან უნდა მიიღოს მხოლოდ სიცხის დამწევი, ისიც, თუ ტემპერატურა 38-ზე მეტია. მან უნდა მიიღოს დღეში 3 ლიტრამდე სითხე, რომლის მინიმუმ ნახევარი სუფთა წყალი უნდა იყოს. მან უნდა იმოძრაოს ბევრი, მიიღოს ვიტამინი D, C და თუთია. სხვა მედიკამენტები კოვიდის პროფილაქტიკის ან მკურნალობის მიზნით არავითარ შემთხვევაში არ უნდა მიიღოს. მან უნდა გააგრძელოს ქრონიკული დაავადებების სამკურნალო მედიკამენტების მიღება, რომლებსაც მანამდეც იღებდა. განსაკუთრებით სახლში დარჩენილმა პაციენტმა არ უნდა მიიღოს დექსამეტაზონი და ჰორმონები.“

„ჩემი პროგნოზი ასეთია, რომ ნოემბერი იქნება ყველაზე მძიმე თვე. ნოემბრის განმავლობაში იქნება მატება, თუ არ შევცვალეთ ჩვენი მენტალიტეტი, ფსიქოლოგია და არ გადავედით ნებაყოფლობით შეზღუდვებზე. ჩემი აზრით, დეკემბრიდან, ახალი წლიდან დაიწყება კლება. ჯერ არ არის ​მეორე ტალღის პიკი. პიკი იქნება დაახლოებით ნოემბრის ბოლოს. მე მკურნალი ექიმი ვარ და ჩემი გონება გამუდმებით მკურნალობის ირგვლივ ტრიალებს, მაგრამ ამჯერად არა. ჩემი მთავარი სათქმელი იქნება: დაიცავით ელემენტარული რეგულაციები. გაიკეთეთ პირბადე აუცილებლად დახურულ და ღია სივრცეშიც, დაიცავით სოციალური დისტანცია, მოერიდეთ ხალხმრავალ შეკრებებს, ხშირად დაიბანეთ ან გაისტერილეთ ხელები. ამით თქვენ, თავად რომ არ იცით ისე, გადაარჩენთ თქვენი ახლობლების სიცოცხლეს, რომელიც, შესაძლოა, იმსხვერპლოს კოვიდმა. თქვენ გადაარჩენთ ადამიანებს დაავადებისგან, მათ ნაწილს კი სიკვდილისგანაც, - აცხადებს თენგიზ ცერცვაძე.

წყარო: ​პოსტ ალიონი 

წაიკითხეთ სრულად