Baby Bag

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა დადებით ან უარყოფით ზეგავლენას ახდენს დღესდღეობით ყველაზე პოპულარული სათამაშოები - ფოფითი და სქვიში?

რა დადებით ან უარყოფით ზეგავლენას ახდენს დღესდღეობით ყველაზე პოპულარული სათამაშოები - ფოფითი და სქვიში?
რა დადებით ან უარყოფით ზეგავლენას ახდენს დღესდღეობით ყველაზე პოპულარული სათამაშოები - ფოფითი და სქვიში ბავშვზე და რომელს რა დანიშნულება აქვს? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, ფსიქოლოგი სოფო მელაძე.
​ 

    

​​
​- დღესდღეობით, ბავშვებში ძალიან პოპულარული სათამაშოებია ფოფითი და სქვიში. რა დადებით ზეგავლენას ახდენს ის ბავშვებზე?

- დიახ, ბავშვებს ძალიან უყვართ სილიკონისგან დამზადებული საყვარელი და ფერადი ფიჯეთი - ფოფითი და სქვიში, ასევე სხვადასხვა ტიპის თანამედროვე ფიჯეთები. კონკრეტულად ფოფითი და სქვიში ანტისტრესული და სენსორული სათამაშოების ფუნქციას ასრულებს. ფოფითს ხშირად იყენებენ არა მხოლოდ ბავშვები, ასევე მოზრდილებიც. ალბათ, დაკვირვებიხართ, რომ როცა ვნერვიულობთ, ხელში გვინდა გვეჭიროს კალამი, ფანქარი ან რაიმე სხვა საგანი. ფოფითიც სწორედ ასეთ ფუნქციას ასრულებს ჩვენთვის და ამცირებს შფოთვას. ასევე, ბავშვებისთვის სასიამოვნოა ტექსტურაზე ხელის მოკიდება, ბურთულებზე დაჭერა და გასკდომის ხმა.
- აზრთა სხვადასხვაობა არსებობს მათ ავკარგიანობასთან დაკავშირებით. რატომ შეიძლება იყოს საშიში ფსიქოლოგიური კუთხით?

​- ალბათ მაშინ, როცა მხოლოდ ფოფითით ინტერესდება და აღარ აინტერესებს სხვა საგნები და სათამაშოები, მხოლოდ ამით შემოისაზღვრება მისი თამაშის ინტერესები. ანუ როცა ფოფითი ბავშვისთის „ამოჩემება“ ხდება და ზედმეტად დამოკიდებული ხდება მასზე, არასწორ დროს და ხანგძლივობით იყენებს მას. მაგალითად, როცა სკოლაში გაკვეთილზე მასწავლებელი ახალ თემას ხსნის და ამ დროს ბავშვს ფოფითი უჭირავს ხელში, ერთობა, არ უსმენს გაკვეთილს, კონცენტრირებული არ არის. ფოფითი გაკვეთილზე მხოლოდ გაკვეთილის მიზნებთან თანხვედრაში გამოიყენება, ხოლო სტიმულირებისთვის - შესვენებებზე.

​- როგორც ვიცი, სხვადასხვა მიზნით გამოიყენება. რომელს რა დანიშნულება აქვს?
- ფოფითის გამოყენება შეგვიძლია, როგორც სენსორული სტიმულაციისთის და ანტისტრესული მიზნით, ასევე აკადემიური უნარებისთვისაც, მაგალითად, რიცხვების ამოცნობა, ასოების და სხვა. შეგვიძლია ფოფითს დავაწეროთ სხვადასხვა ასო, შემდეგ ბავშვმა დასახელებული ასო იპოვოს და დაატკაცუნოს. შესაძლებელია ფოფითზე დავაწეროთ ციფრები, მასზე კენტი და ლუწი რიცხვები ვასწავლოთ, ანუ ყოველი მეორე დავატკაცუნოთ და ხაზი გავუსვათ, რომელი ბუშტუკი რომელს აღნიშნავს. შეგიძლიათ რამდენიმე ასოს დააწვეთ, ბავშვმა კი დატკაცუნებული ასოებით ააწყოს სიტყვა, რომელიც ჩავიფიქრეთ. საშუალებას გვაძლევს გამოვიყენოთ ფერების დასასწავლადაც, ავიღოთ ფურცელი და დავხატოთ მასზე სხვადასხვა ფერის ბურთები, შემდეგ იგივე ფერის ბურთები ბავშვმა იპოვოს ფოფითზე და დაატკაცუნოს.
ასევე, როცა სმენაზე და სიტყვების დამარცვლაზე ვმუშაობთ შეგვიძლია ფოფითის ტკაცუნის ხმა სიტყვების დამარცვლისთვის და რიტმისთვის გამოვიყენოთ.
- თქვენს პრაქტიკაზეც რომ გვიამბოთ.
- იქიდან გამომდინარე, რომ ძირითადად განვითარების დარღვევებზე ვმუშაობ და ხშირად მაქვს შეხება სენსორული ინტეგრაციის დარღვევებთან, ვაპირებ ფოფითის სენსორული სტიმულაციის და აკადემიური უნარებისთვის ერთდროულად გამოყენებას. ასევე, ფერების და ფორმების სასწავლად, პრობლემური ქცევის დროს ყურადღების გადატანისთვის შესანიშნავი სათამაშოა.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად