Baby Bag

,,რაც მეტია ხალი, მით მეტ კონტროლსა და ყურადღებას მოითხოვს" - დერმატოლოგი

,,რაც მეტია ხალი, მით მეტ კონტროლსა და ყურადღებას მოითხოვს" - დერმატოლოგი

რა უნდა ვიცოდეთ ხალის შესახებ და როგორ უნდა განვასხვავოთ, კეთილთვისებიანია თუ ავთისებიანია წარმონაქმნი - ამის შესახებ დერმატოლოგმა, ნინო ორახელაშვილმა გადაცემაში ,,შუადღე" ისაუბრა.​

,,წარმონაქმნი შეიძლება, იყოს კეთილთვისებიანი ბუნების ან - ავთვისებიანი. კეთილთვისებიანი წარმონაქმნები ძალიან სხვადასხვაგვარია და ისინი ერთმანეთისგან განსხვავდება ფერით, ზომით და ა.შ. ხალიც კეთილთვისებიანი წარმონაქმნია. ის შეიძლება, იყოს ღია ყავისფერიდან შავამდეც კი და მხოლოდ ფერით ვერ განვსაზღვრავთ, კეთილთვისებიანია ის თუ ავთვისებიანი. ფორმაც შეიძლება, მთელი ცხოვრების განმავლობაში იცვლებოდეს. გარდა ამისა, არსებობს თანდაყოლილი და შეძენილი ხალი. თანდაყოლილი პირველი ორი წლის განმავლობაში ვითარდება, შეძენილი კი შესაძლოა, 40 წლამდეც კი ვითარდებოდეს. 

რაც მეტია ხალი, მით მეტ კონტროლსა და ყურადღებას მოითხოვს. თუ ახალწარმონაქმნი ჩვენს სხეულზე დაწყლულებადია - მექანიკური გაღიზიანების გარეშე - ეს საყურადღებოა, ასევე, რომელიც არ ხორცდება გარკვეული პერიოდის განმავლობაში. ძალიან მნიშვნელოვანია ასევე ზომაში ცვლილება - დიდი ზომის დიამეტრის ხალი უკვე საყურადღებოა. ამ შემთხვევაში ძალიან მნიშვნელოვანია სუბიექტური შეგრძნებების გათვალისწინება - ქავილი, წვის შეგძრძნება, ტკივილის შეგრძნება - ყველაფერი ეს გვიბიძგებს იმისკენ, რომ ექიმთან მივიდეთ.

შეძენილი ხალის შემთხვევაში ძალიან მნიშვნელოვანია გენეტიკური ფაქტორები, ასევე, ინსოლაცია - ანუ, თუ მზესთან მჭიდრო კონტაქტია. პაციენტები ხშირად გამოყოფენ ხოლმე ამ მდგომარეობას, რომ იყვნენ მზეზე და სხეულზე მოემატათ ახალწარმონაქმნები. მინდა, ხაზი გავუსვა წითელ ხალებს - ეს ძალიან ხშირია, მაგრამ მსურს, დავამშვიდო საზოგადოება, რომ წითელი ხალები კეთილთვისებიანი, სისხლძარღვოვანი წარმონაქმნებია. უბრალოდ, ხანდახან ისინი იწვევს დისკომფორტის შეგრძნებას იმ თვალსაზრისით, რომ რადგან სისხლძარღვოვანი წარმონაქმნებია, შეიძლება, მექანიკური გაღიზიანებით, უბრალოდ, სისხლმდენი იყოს.

დამტკიცებულია, რომ კანის მექანიკური, ერთჯერადი გაღიზიანება ხალს არაფრად არ გარდაქმნის, თუ საქმე არ გვაქვს სისტემატურ გაღიზიანებასთან", - აღნიშნავს ნინო ორახელაშვილი.

წყარო: ​,,შუადღე"

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ყავის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. როგორია ყავის შემცველობა? რა დადებითი და უარყოფითი თვისებები გააჩნია? რამდენი ჭიქა ყავის მირთმევა არის რეკომენდებული დღის მანძილზე? ვისთვის არის უკუნაჩვენები ყავის მიღება? რა შეცდომებს ვუშვებთ ყავის მირთმევის დროს? აქვს თუ არა ყავას დადებითი გავლენა ჩვენს მეტაბოლიზმზე? - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.

დღეს ვისაუბრებ ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელ პროდუქტზე, ყველასთვის საყვარელ ყავაზე. ყავა ეს არის მარადმწვანე ხე ან ბუჩქი, არსებობს მისი დაახლობით 73 სახეობა, მის შესახებ ცნობები ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-6 საუკუნიდან მოიპოვება. ყავის სახელს უკავშირებენ არაბულ სიტყვა „კაუე“ს რომელიც ითარგმენა როგორც - ძალა, ასევე მის სახელი დაკავშირებულია ეთიოპიის ერთერთ პროვინციასთან რომელსაც „კაფა“ ჰქვია, საიდანაც დასაბამს იღებს ყავის ისტორია. ეთიოპიიდან ყავა გავრცელდა იემენსა და ეგვიპტეში, ხოლო მე-16 საუკუნეში თურქეთში პირველი ყავახანა გაიხსნა, ევროპაში კი ყავა ჩნდება უკვე მე-17 საუკუნიდან.

ყავის გარეთა ნაწილი - გარსი შეიცავს კოფეინს, რომელსაც გააჩნია მკვეთრად მატონიზებელი ეფექტი, ხოლო ყავის მარცვალი კი შეიცავს ნივთიერება თეობრომინს, რომელიც ხასიათდება სისხლძრღვთა გამაფართოებელი ეფექტით ( ამ უკანასკნელის ეფექტი მეტად გამოხატულია ე.წ ხნად ყავაში, რადგან ნალექიანი ყავის შემთხვევაში ხდება მთლიანი მარცვლის დაფქვა და მასში კოფეინის შემცველობაც მეტია). ამ ორი ძირითადი ნივთიერების გარდა, ყავა შეიცავს მინერალებს და ანტიოქსიდანტურ ნივთიერებებს. მისი ანტიოქსიდანტური თვისებების შესანარჩუნებლად რეკომენდებულია ყავა არ მივიყვანოთ ადუღებამდე.

ყავას გააჩნია ორგანიზმის მატონიზებელი, ენერგიაზე მომყვანი ეფექტი, ამცირებს დეპრესიის განვითარების რისკს, აქვს დადებითი გავლენა მეტაბოლიზმზე -  აჩქარებს მეტაბოლიზმს განსაკუთრებით კი მაშინ თუ ყავას დარიჩინთან ერთად მივირთმევთ. 

ყავის სავარაუდო დადებით ეფექტებს მიაწერენ: 
  • ანტიკანცეროგენულ მოქმედებას ( კიბოს საწინააღმდეგო)
  • პარკინსონის დაავადების განვითარების რისკის შემცირებას
  • ტიპი 2 დიაბეტის განვითარების რისკის შემცირებას

თუმცა დადებით თვისებებთან ერთად ყავას გააჩნია ორგანიზმზე უარყოფითი გავლენაც:
  • გულის რითმის აჩქარება
  • არტერიული წნევის მატება
  • უძილობა
  • აღგზნებადობა
  • თავის ტკივილი
  • დეჰიდრატაცია (გაუწყლოვნება)
  • კუჭის მჟავიანობის მომატება

გვერდითი მოვლენების თავიდან ასაცილებლად დღის მანძილზე უნდა გამოვიყენოთ ყავა ზომიერი ოდენობით - 3-4 ფინჯანი. სასურველია ნალექიანი და უნალექო ყავის წილი დღის მანძილზე იყოს თანაბარი. 

ახლა კი განვიხილოთ რომელ პროდუქტებთან არის ყავის მიღება რეკომენდებული: პირველ რიგში ყავის შარდმდენი ეფექტის გამო, დეჰიდრატაციის თავიდან ასაცილებლად ყავა უნდა მივირთვად წყალთან ერთად, რათა არ დაირღვეს ორგანიზმში სითხის ბალანსი. არ შეიძლება უზმოდ ყავის მიღება, მჟავიანობის მომატების გამო რაც თავის მხრივ ზრდის გასტრიტის (კუჭის გარსის ანთების) განვითარების რისკს. ასევე ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს რომ ყავის მირთმევა ტკბილეულთან ერთად ზრდის შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკს, ტკბილეული შეგვიძლია ჩავანაცვლოთ ჩირეულით, რომელიც სასარგებლოცაა და შეიცავს მიკრო, მაკროელემენტებს, რომლებიც შეავსებენ ყავის ეფექტით გამოდევნილ მინერალებს ორგანიზმში.

ყავის მიღება რეკომენდებული არ არის არტერიული ჰიპერტენზიით და სხვა გულსისხლძარღვთა პათოლოგიით დაავადებული ადამიანებისთვის, სასურველია ორსულებში და ლაქტაციაში მყოფი ქალების რაციონში ყავა იყოს შემცირებული ოდენობით. ყავის მიღება აკრძალულია ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში.

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

წაიკითხეთ სრულად