Baby Bag

მშობლებს აუცილებლად სურთ, გადასხმა ჩატარდეს, რაც, მათი აზრით, სწრაფად გამოაჯანმრთელებს ბავშვს

მშობლებს აუცილებლად სურთ, გადასხმა ჩატარდეს, რაც, მათი აზრით, სწრაფად გამოაჯანმრთელებს ბავშვს

როდის გვჭირდება გადასხმა დიარეის შემთხვევაში? - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე​ საუბრობს:

„ასე ხშირად ხდება-ვიზიტზე მოჰყავთ ბავშვი ნაწლავთა აშლილობით. მშობლებს აუცილებლად სურთ, გადასხმა ჩატარდეს, რაც, მათი აზრით, სწრაფად გამოაჯანმრთელებს ბავშვს. თუმცა ირკვევა, რომ ის ელექტოლიტური ხსნარს და სხვა სითხეებს კარგად სვამს. გაუწყლოების ნიშნები არ აქვს.

ფიქრობთ, რომ მაინც უნდა გადავუსხათ სითხეები?

მოდით, სულ თავიდან დავიწყოთ. ინტრავენური თერაპია ნიშნავს მედიკამენტის ან სისხლის შეყვანას ვენაში სამკურნალო მიზნით. მისი ისტორია უხსოვარი დროიდან იწყება. მას შემდეგ, რაც ადამიანმა ისწავლა სისხლის გამოშვება ვენიდან და ეს მეთოდი საუკუნეთა მანძილზე გამოიყენებოდა მძიმე დაავადებათა სამკურნალოდ, ხშირად სრულიად გაუმართლებლად და ფატალური შედეგით. ცნობილია, რომ კოლხი მედეა ცხვრის სისხლის გადასხმას ახალგაზრდობის გასახანგრძლივებლად ატარებდა. ცოტა ფანტასტიკის სფერო კია, მაგრამ ლეგენდა სწორედ ასე მოგვითხრობს.

სითხეების ინტრავენური გადასხმა მე-19 საუკუნეში წარმატებით გამოიყენეს ქოლერის ეპიდემიის დროს, ხოლო მას შემდეგ, რაც მე-20 საუკუნეში სისხლის ჯგუფები აღმოაჩინეს, სისხლის გადასხმისათვის ი/ვ მანიპულაციების გამოყენება ხშირად ხდებოდა და და მან ათასობით ადამიანის სიცოცხლე იხსნა.

რა დროს მივმართავთ ინტრავენურ თერაპიას? 

ეს სამი მიზეზით ხდება: სისხლის გადასხმა, სითხეების გადასხმა, მედიკამენტის შეყვანა ვენაში.

დიარეის დროს ელექტროლიტური ხსნარის ინტრავენური შეყვანა მაშინაა ნაჩვენები, როცა ბავშვი სითხეებს ვერ ან არ იღებს, ვთქვათ, ღებინების გამო, ძალიან მისუსტებულია, აქვს ძლიერი გაუწყლოების ნიშნები. შეფასებას ექიმი ახორციელებს და შესაბამის გადაწყვეტილებას იღებს.

ასე, რომ დასაწყისში ჩემს მიერ დასმულ კითხვაზე თუ თქვენი პასუხია „არა”, თქვენ მართალი ხართ - თუ ბავშვი სითხეებს კარგად იღებს, მას ყველა შემთხვევაში გადასხმა არ სჭირდება.

მრავალრიცხოვანი კვლევით დადგენილია, რომ თუ პატარს ელექტროლიტური ხსნარის დალევა შეუძლია და აქტიურად იღებს მას, სარწმუნოდ უფრო სწრაფად უწყდება დიარეა, ვიდრე ელექტროლიტების ინტრავენური გადასხმისას.

ასე, რომ დიარეის დროს შეეცადეთ, აქტიურად მისცეთ ბავშვს სითხეები და ელექტროლიტური ხსნარი გაუწლოების თავიდან ასაცილებლად. გაუწყლოების ნიშნების გამოჩენისას კი გადაუდებლად უნდა მიაკითხოთ ექიმს,“ - აღნიშნავს პედიატრი. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება?

​შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება?

შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება? რას ნიშნავს სამკურნალო საშუალების ვარგისობის ვადა? - ამ თემაზე ექიმი ზაზა თელია წერს. ​MomsEdu.ge გთავაზობთ მის პოსტს:

„1979 წლიდან აშშ-ის საკვებისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) მწარმოებელი კომპანიები დაავალდებულა რეცეპტით გასაცემ და ურეცეპტო მედიკამენტების შეფუთვაზე დაეტანათ სამკურნალო საშუალების ვარგისობის ვადა. ეს არის რიცხვი, როდემდეც მედიკამენტის სრული პოტენცია (სიძლიერე) და უსაფრთოხება გარანტირებულია. როგორც წესი, ეს დრო მერყეობს 12-დან 60 თვემდე მედიკამენტის წარმოებიდან.
დაინტერესება ამ საკითხის მიმართ გაჩნდა მას შემდეგ, რაც გაკეთდა ანალიზი იმის თაობაზე, რომ აშშ-ის სამხედრო ნაწილები მარაგის სახით ინახავდნენ დიდი რაოდენობით მედიკამენტებს როგორც საჯარო დანაყოფების, ასევე მოსახლეობისათვის სასწრაფო შემთხვევების დროს გამოსაყენებლად. გაწეული უდიდესი ფინანსური ხარჯების მაჩვენებელი აშკარა იყო. მარაგში არსებული ამ პრეპარატების დიდი რაოდენობით გადაყრა/განადგურებით, იმის გამო, რომ მათ ვადა ჰქონდათ გასული უდიდესი ფინანსური რესურსი იხარჯებოდა. ხოლო სამეცნიერო მტკიცებულებით თუ დადგინდებოდა, რომ წამლის ვარგისობის ვადის გასვლის შემდეგ ამ მედიკამენტების გამოყენება ეფექტური და უსაფრთხო იქნებოდა, ამით მოხდებოდა ფინანსური ზარალის პოტენციურად მნიშვნელოვანი შემცირება.
აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტისათვის ამ ინფორმაციის წარმოსადგენად FDA-მ ჩაატარა 122 სხვადასხვა გავრცელებული ფორმის მედიკამენტის ანალიზი - The Shelf-Life Extension Program (SLEP), რომელიც იკვლევდა მათ მარაგში არსებული პრეპარატების გრძელვადიან სტაბილურობას. 3000 სხვადასხვა ლოტის/პარტიის მედიკამენტების აქტიური ტესტირებით დადგინდა, რომ 10-დან 9 წამლის ლოტს/პარტიას ჰქონდა 90%-ზე მეტი პოტენცია (სიძლიერე) ვადის გასვლიდან 1 წელიწადში. ამ დონის გაფართოებული პოტენციის საშუალო მაჩვენებელი იყო 5 წელი ვადის გასვლიდან.
კიდევ უფრო ახალი, შთამბეჭდავი კვლევა სწავლობდა მედიკამენტებში შემავალი აქტიური ნივთიერებების სტაბილურობას წამლის ვარგისიანობის ვადის გასვლის შემდეგ. 8 მედიკამენტი, რომელიც შეიცავდა 15 სხვადასხვა ნივთიერებას - ყველა მათგანი შესწავლილ იქნა 28-დან 40 წლის შემდეგ ვადის გასვლიდან ქიმიური ანალიზის გამოყენებით. დადგინდა, რომ უმრავლესობა (86%) იყო სულ მცირე 90%-იანი პოტენციის; 14-დან 12-მა შეინარჩუნა სრული 100%-იანი პოტენცია 336 თვის განმავლობაში და 8-მ სრული პოტენცია სულ მცირე 480 თვე. ორი აღსანიშნავი გამონაკლისი გახლდათ აცეტამინოფენი (პარაცეტამოლი) - 38% აქტიური ნივთიერებისა იქნა ნანახი ტესტირებულ ტაბლეტში და ასპირინი - 4%-დან 10%-მდე აქტიური ინგრედიენტი იქნა ნანახი.
კიდევ ერთი საინტერესო კვლევა ჩატარდა British Antarctic Survey Medical Unit-ის მიერ - შესწავლილ იქნა წამლები, რომლებიც ტრანსპორტირებული იყო გემის საშუალებით მსოფლიოს შორეულ ნაწილში და სადაც არ ხდებოდა ჰაერის ტემპერატურის კონტროლი. გემმა გადაკვეთა და იმოგზაურა სხვადასხვა ტროპიკის გავლით (ჰაერის ტემპარატურა 25°C-30°C 3 კვირის განმავლობაში) და ამ ტემპერატურულ პირობებში ყოფნის შემდეგ მოხდა წამლების ტრანსპორტირება ბაზაზე არსებითად გაყინვის ტემპერატურის დაბალ მაჩვენებელზე (ანუ მკვეთრი ტემპერატურული ცვლილება 30°C-დან < 0°C). ამ კვლევით შესწავლილ იქნა 5 მედიკამენტი - 1. ატროპინი (ანტიქოლინერგული); 2. ნიფედიპინი (კალციუმის არხის ბლოკერი - ანტიჰიპერტენზიული); 3. ფლუკლოქსაცილინი (ანტიბიოტიკი); 4. ნაპროქსენი (ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდი); 5. ბენდროფლუმეთიაზიდი (შარდმდენი - ანტიჰიპერტენზიული). ყველა მათგანი იყო სტაბილური ვადის გასვლის მიუხედავად.
შეზღუდული სამეცნიერო მტკიცებულება არსებობს თვალის წვეთებთან მიმართებაში, აქედან გამომდინარე ვადაგასული თვალის წვეთების გამოყენება არ არის რეკომენდირებული.
რაც შეეხება ეპინეფრინს/ადრენალინს - ჩატარდა რამდენიმე კვლევა, რომელიც სწავლობდა ჰოსპიტალების საწყობიდან ამოღებული ამ პრეპარატების უსაფრთხოებასა და ეფექტურობას 30 თვის შემდეგ ვადის გასვლიდან. ქიმიური და მიკრობული ანალიზის შედეგად დადგინდა, რომ ისინი იყვნენ სტერილური და სუფთა. რაც შეეხება პოტენციას - ისინი შეიცავდნენ 80%-ს არსებული ნივთიერების კონცენტრაციისა 25 თვის შემდეგ ვადის გასვლიდან.
მეტა-ანალიზმა აჩვენა, რომ ეპინეფრინის/ადრენალინის მზა შპრიცები, ამპულები იყო სტაბილური, სტერილური და უსაფრთხო ვადის გასვლიდან 90 დღის შემდეგაც.
ერთადერთი ვადაგასული მედიკამენტი, რომელზეც მოიპოვება ინფორმაცია, რომ მან გამოიწვია ინტოქსიკაცია, არის ტეტრაციკლინის კონკრეტული ფორმულა, რომელიც დღეისათვის ამოღეულია ხმარებიდან. ამ ერთი შემთხვევის გარდა არ არსებობს არცერთი გამოქვეყნებული ადამიანის მოწამვლის შემთხვევა ვადაგასული პრეპარატის მიღების გამო.
პრეპარატები ხსნარების და სუსპენზიების სახით ნაკლებად სტაბილურებია და მათი გამოყენება არ არის რეკომენდებული ვადის გასვლის შემდეგ.
აქედან გამომდინარე, პაციენტებს, ვისთვისაც მედიკამენტების ფასი მნიშვნელოვანია და მათი შეძენა პრობლემას წარმოადგენს, სრულიად უსაფრთხოდ და ეფექტურად შეუძლიათ გამოიყენონ ვადაგასული პრეპარატები, ზემოთ აღნიშნული რამდენიმე გამონაკლისის გარდა,“ - წერს ექიმი ზაზა თელია.

წაიკითხეთ სრულად