Baby Bag

რომელი საკვები ნივთიერებები უნდა მიიღოს ბავშვმა აუცილებლად?

რომელი საკვები ნივთიერებები უნდა მიიღოს ბავშვმა აუცილებლად?
მშობლებმა კარგად იციან, რომ ბავშვებს ბალანსირებული კვების რეჟიმი უნდა ჰქონდეთაუცილებელია, რომ პატარებმა საკვები ნივთიერებების მარაგი ყოველდღიურად შეივსონ. ჩვენს სტატიაში იმ 9 საკვებ ნივთიერებაზე გესაუბრებით, რომლებიც ბავშვმა აუცილებლად უნდა მიიღოს.

ცილა

ცილა ბავშვის ორგანიზმში უჯრედების განახლების პროცესს ასტიმულირებს, ის საკვებს ენერგიად გარდაქმნის, ორგანიზმს ინფექციების განვითარებისგან იცავს და ჟანგბადითაც ამარაგებს. მაღალცილოვანი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: საქონლის ხორცი, შინაური ფრინველის ხორცი, თევზი, კვერცხი, თხილეული, ლობიო, რძის ნაწარმი.

ნახშირწყალი

ნახშირწყალი ორგანიზმს ენერგიით ამარაგებს. მისი დახმარებით ბავშვის ორგანიზმი ცილასა და ცხიმს ახალი უჯრედების წარმოქმნისთვის იყენებს. ნახშირწყლები პატარებმა უმეტესად სახამებლისა და ბოჭკოს სახით უნდა მიიღონ, ხოლო შაქრის მაღალი შემცველობის მქონე პროდუქტებს მაქსიმალურად ერიდონ. მაღალნახშირწყლოვანი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: პური, ბურღულეული, ბრინჯი, კარტოფილი და მაკარონი.

ცხიმი

ცხიმი ბავშვის ორგანიზმში მარტივად ინახება და ის ენერგიის ერთ-ერთი მთავარი წყაროა. მაღალცხიმოვანი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: რძის ნაწარმი, მცენარეული ზეთი, ხორცი, თევზი, თხილეული.

კალციუმი

კალციუმი ძლიერი ძვლებისა და კბილების ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს. ის კუნთების, ნერვებისა და გულის ფუნქციონირებასაც აუმჯობესებს. კალციუმის მაღალი შემცველობის მქონე პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: რძე, ყველი, იოგურტი, ხაჭო, ნაყინი, კვერცხის გული, ბროკოლი და ისპანახი.

რკინა

რკინა ბავშვის ორგანიზმში სისხლის გაჯანსაღებას უწყობს ხელს, რის შედეგადაც ორგანიზმი ჟანგბადით სათანადოდ მარაგდება. რკინით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: წითელი ხორცი, საქონლის ღვიძლი, შინაური ფრინველის ხორცი, მარცვლეული, ლობიო და თხილეული.

ფოლიუმის მჟავა

ფოლიუმის მჟავა, როგორც ორსული ქალბატონებისთვის, ასევე ბავშვებისთვის უმნიშვნელოვანესი საკვები ნივთიერებაა. მისი დახმარებით ბავშვის ორგანიზმში უჯრედები ჯანსაღდება და მუდმივ განახლებას განიცდის. ფოლიუმის მჟავის დანაკლისი ანემიას იწვევს. აღნიშნული საკვები ნივთიერებით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: მარცვლეული, ოსპი, თურქული ბარდა, ისპანახი, სატაცური, ლობიო და ბრიუსელის კომბოსტო.

ბოჭკო

ბოჭკო კუჭ-ნაწლავის რეგულარულ მოქმედებას ასტიმულირებს, ის გულის დაავადებებისა და სიმსივნის განვითარების რისკებსაც მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბოჭკოთი მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: მარცვლეული, ბარდა, ოსპი, მწვანილი, თხილეული და ბოსტნეული.

A ვიტამინი

A ვიტამინი ბავშვის ჯანმრთელობაზე მრავალმხრივად ზემოქმედებს. ის აუმჯობესებს მხედველობას, აჯანსაღებს კანს, ხელს უწყობს ორგანიზმის ინფექციებისგან დაცვას. ვიტამინი A ბავშვის ზრდისა და განვითარების პროცესში უდიდეს როლს ასრულებს. აღნიშნული საკვები ნივთიერებით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: სტაფილო, ტკბილი კარტოფილი, გოგრა, გარგარი, ბროკოლი, ისპანახი, თევზის ცხიმი და კვერცხის გული.

C ვიტამინი


C ვიტამინი ბავშვის ორგანიზმს ვირუსებთან და გაციებასთან ბრძოლაში ეხმარება. გარდა ამისა ის სისხლძარღვების კედლების გაძლიერებას უწყობს ხელს, აჯანსაღებს კბილებსა და ძვლებს. C ვიტამინით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: ციტრუსები, პომიდორი, კარტოფილი, ნესვი, ბროკოლი, ყვავილოვანი კომბოსტო, ისპანახი, პაპაია, მანგო და მარწყვი.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

შესაძლებელია თუ არა ვირუსულ პერიოდში იმუნიტეტის გაძლიერება საკვებით ან მედიკამენტებით?

შესაძლებელია თუ არა ვირუსულ პერიოდში იმუნიტეტის გაძლიერება საკვებით ან მედიკამენტებით?

შესაძლებელია თუ არა ვირუსულ პერიოდში იმუნიტეტის გაძლიერება საკვებით ან მედიკამენტებით? - ამ თემებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი ნანა საპანაძე.

ნანა საპანაძე: „ცივი სეზონის მოახლოებასთან ერთად რესპირატორული ვირუსებით ინფიცირების შემთხვევები სულ უფრო მატულობს. გვიანი შემოდგომიდან ადრე გაზაფხულამდე აქტიურდება ვირუსები, რომლებიც უმეტესად სასუნთქი გზების ლორწოვანი გარსის დაზიანებასა და მწვავე რესპირატორულ ინფექციებს იწვევს.

რამოდენიმე სიტყვით შევეხები უშუალოდ ამ ინფექციების გავრცელებას. რესპირატორული ვირუსები უმეტესად ჰაერწვეთოვანი გზით დაინფიცირებულ ადამიანთან ახლო კონტაქტის დროს გადადის, მაგრამ იგი ასევე ფომიტების - დაბინძურებული წიგნების, სათამაშოების და სხვა საგნების საშუალებითაც გადაეცემა. მაგალითად, თუ ვირუსის მქონე ბავშვი დაახველებს, დააცემინებს და შემდეგ დაბინძურებული ხელით შეეხება ამ საგნებს.

უნდა გვახსოვდეს, რომ ვირუსული ინფექცია არ წარმოიქმნება ცივი ჰაერით ან ორპირში. ბავშვებს ვირუსი გადაედებათ ოჯახის წევრებისგან, მომვლელებისგან ან მეგობრებისგან, ვისთანაც აქვთ მჭიდრო კონტაქტი. ბავშვები, რომლებიც დადიან ბაღში, ჰყავთ და ან ძმა უფრო ხშირად ავადდებიან. მათი გავრცელება მარტივი ხდება ცივ სეზონზე, რადგან დახურულ სივრცეში მეტ დროს ვატარებთ და ნაკლებად ნიავდება შენობები. ამასთან ერთად, ტემპერატურის ვარდნასთან ერთად ხდება ორგანიზმის გადაციება, რაც დაინფიცირების რისკებსაც ზრდის”.

- ვირუსების პერიოდში რა უნდა შევთავაზოთ ბავშვებს იმუნიტეტის გაძლიერებისთვის?

- ვირუსების გავრცელების პერიოდში მშობლებს სურთ, გაუძლიერონ ბავშვს იმუნიტეტი, რათა პატარამ თავიდან აიცილოს ან ადვილად გადაიტანოს ვირუსული ინფექცია და მიმართავენ სხვადასხვა გზას. ზოგი მშობელი ე.წ ბუნებრივ საშუალებებს – ბოსტნეულის წვენებს მიაწერს ჯადოსნურ თვისებებს, ზოგი ბალახების ნაყენს, ხოლო ზოგიერთ მშობელს უებარ საშუალებად მედიკამენტოზური გზა, ვიტამინების მიღება მიაჩნია.

სინამდვილეში, იმუნიტეტის გაძლიერების იდეა არც თუ ისე მარტივი განსახორციელებელია. იმუნურ სისტემაზე მრავალი ფაქტორი მოქმედებს. ზოგიერთი მათგანის შესახებ უკვე არსებობს სარწმუნო მონაცემები, ბევრი რამ კი ჯერაც შესწავლის საგანია, მაგალითად, ასაკი. ზოგადად, ასაკთან ერთად იცვლება იმუნური სისტემის მუშაობის ტემპი და ეფექტურობა. ბავშვებს, როგორც სხვა დანარჩენი, იმუნური სისტემაც უმწიფარი აქვთ, ამიტომ ემართებათ ინფექციური დაავადებები დიდებზე ხშირად. თავადაც შეამჩნევდით – ზრდასთან ერთად ეს დაავადებები უფრო და უფრო იშვიათდება, რაც იმუნიტეტის მომწიფების, სრულყოფის ნიშანია.

გარდა ამისა, არ არსებობს სარწმუნო მტკიცებულებები იმის შესახებ, კერძოდ, რა და როგორ აძლიერებს იმუნიტეტს. გრძელდება კვლევები, რომლებიც იმუნურ სისტემაზე საკვების, ვარჯიშის, სტრესისა თუ სხვა ფაქტორების გავლენას სწავლობს.

არ არსებობს კვლევა ან რომელიმე ავტორიტეტული წყარო, რომელიც დაგვიმოწმებდა, რომ კონკრეტულად რომელიმე სახეობის ბოსტნეული აძლიერებს იმუნიტეტს. მეორე მხრივ, ადამიანებს, რომლებიც საკვების დეფიციტს განიცდიან, ინფექციური დაავადებებისადმი უფრო ძლიერი მიდრეკილება აქვთ. ცხოველებზე ჩატარებული კვლევებით დადასტურებულია, რომ თუთიის, რკინის, ფოლიუმის მჟავის A, B6, C , E ვიტამინები – ცვლის მათში იმუნურ პასუხს. ამ მიმართულებით კვლევები კვლავაც გრძელდება. თუმცა ყველა თანხმდება, რომ ჯანსაღი კვება აუცილებელია.

- შესაძლებელია თუ არა ვიტამინების მიღება პედიატრის ჩართულობის გარეშე?

- ზოგადად ვიტამინების, ისევე როგორც ნებისმიერი წამლის დანიშვნა ექიმის პრეროგატივაა.

ვიტამინები, მართლაც, სასიცოცხლოდ აუცილებელ ნივთიერებებს წარმოადგენს. დღეისათვის 20 - მდე ვიტამინია შესწავლილი. გაციებისა და გრიპის დროს ბევრი C ვიტამინს მიმართავს. სასუნთქი გზების მწვავე ინფექციების პროფილაქტიკისა და მკურნალობისთვის C ვიტამინის დიდი დოზების გამოყენება გასული საუკუნის 70-იანი წლებიდან გახდა პოპულარული, მას შემდეგ, რაც ნობელის პრემიის ლაურეატმა ლაინუს კარლ პოლინგმა ნაშრომი ,,C ვიტამინი და გაციება” გამოსცა. ბოლო ხანს უამრავი მაღალი ხარისხის სამედიცინო კვლევა ჩატარდა, მაგრამ გაციებაზე C ვიტამინის გავლენა ვერც ერთმა მათგანმა ვერ დაადასტურა. გვირჩევენ, რომ მეტიც – C ვიტამინის ჭარბი დოზა შესაძლოა შარდთან ერთად გამოკრისტალდეს და საშარდე სისტემის მხრივ გართულებები გამოიწვიოს. ამიტომაც, თანამედროვე გაიდლაინებით ამ მიზნით მის გამოყენებას არ გვირჩევენ. სამაგიეროდ, უსაფრთხო და ეფექტურია C ვიტამინის შემცველი საკვები, რომელიც თამამად შეგვიძლია ბავშვის მენიუში ჩავრთოთ. ძალიან კარგია თუთიის შემცველი საკვებიც - ნებისმიერი ხორცი, გარდა ღორის ხორცისა; ისპანახი, მაწონი, კაკაო, გოგრის თესლი.

ვიტამინები ფარმაცევტულ ბაზარზე სხვადასხვა ფორმით იყიდება. გაითვალისწინეთ, რომ მონოვიტამინები სამკურნალო მიზნით არის შექმნილი, პოლივიტამინები კი ძირითადად მათი დეფიციტის პროფილაქტიკისთვის ინიშნება. თუ პოლივიტამინის ინსტრუქციაში მითითებულ ასაკობრივ დოზას არ გადააჭარბებთ, ჰიპერვიტამინოზის საფრთხე ძალიან მცირეა, მაგრამ გახსოვდეთ ისიც, რომ ისინი მხოლოდ ნატურალური ვიტამინების ასლებს წარმოადგენენ და აგებულებით მათგან განსხვავდებიან. მათი უკონტროლო მიღება ორგანიზმში დისბალანსს იწვევს. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად