Baby Bag

საუკეთესო ბუნებრივი საშუალებები გაღიზიანებული ბავშვის დასამშვიდებლად

საუკეთესო ბუნებრივი საშუალებები გაღიზიანებული ბავშვის დასამშვიდებლად
ჩვილ ბავშვებსა და სკოლამდელი ასაკის პატარებს საკუთარი ემოციების გაკონტროლება ხშირად უძნელდებათ. როგორც წესი, ისინი მარტივად ღიზიანდებიან და ბრაზს ხმამაღალი ტირილით, ყვირილით ან ისტერიული ქცევით გამოხატავენ. უხასიათობა, შფოთვა და გაღიზიანება ბავშვის ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია. როდესაც ბავშვი ღიზიანდება, მისი შფოთვის მიზეზების დადგენა საკმაოდ რთულია. პატარებს უამრავი რამ შეიძლება აწუხებდეთ. ისინი ბრაზობენ, როდესაც შიათ, როდესაც იღლებიან, ეძინებათ, ეჭვიანობენ ან ვერ იღებენ იმას, რაც სურთ.

უკონტროლო შფოთვა და გაღიზიანება ბავშვებს ძირითადად ჩვილობის ასაკიდან 3 წლამდე აწუხებთ. ბავშვებს საკუთარი ემოციების, განცდებისა და ტკივილის სიტყვებით გამოხატვის უნარი არ აქვთ. ზოგჯერ მეტისმეტი გაღიზიანება შედარებით მოზრდილი ასაკის ბავშვებშიც შეინიშნება, რაც მათი სოციუმთან ინტეგრაციის პრობლემებით უნდა აიხსნას. შესაძლოა, მოზრდილ ბავშვებს საკუთარი ემოციების ვერბალურად გამოხატვა ისევე უჭირდეთ, როგორც პატარებს. არ აქვს მნიშვნელობა, რა ასაკის არის ბავშვი, თუ ის მეტისმეტად გაღიზიანებულია და მის დამშვიდებას ვერ ახერხებთ, ყველაზე უსაფრთხო და ეფექტური ბუნებრივი საშუალებების გამოყენებას გირჩევთ, რომლებიც თანაბრად სასარგებლოა როგორც მცირეწლოვანი, ისე მოზრდილი ბავშვებისთვისაც.
მცენარეული საშუალებები
პასიფლორა (ვნების ყვავილი) - სედაციური საშუალებაა, რომელიც ბავშვებს შფოთვის შეგრძნების დაძლევაში ეხმარება. ის სპაზმოლიზური ქმედებით გამოირჩევა და უძილობის დამარცხებაც შეუძლია.
გვირილა - განსაკუთრებით სასარგებლოა იმ ბავშვებისთვის, რომლებსაც ღამით მოუსვენრობა და შფოთვა აწუხებთ. ბავშვებს ღამის შიშები ხშირად აქვთ. მათ თვალის დახუჭვა ​აშინებთ, რადგან ფიქრობენ, რომ მათი საწოლის ქვეშ მონსტრი იმალება, რომელიც ძალიან საშიშია. გვირილა ნაწლავური ფლორის მოწესრიგებასაც უწყობს ხელს და პატარებს აირების დაგროვების პრობლემისგანაც იცავს. მისი მიცემა თქვენი შვილისთვის ყოველდღიურად შეგიძლიათ. გვირილას რეგულარული მიღება ბავშვის ნერვულ სისტემას მნიშვნელოვნად მოაწესრიგებს და პატარას გაღიზიანებისგან დაიცავს.
კატაბალახა - საუკეთესო საშუალებაა უკონტროლო ემოციებისა და ხასიათის ხშირი ცვალებადობის წინააღმდეგ. ის ბავშვს ემოციური სტაბილურობის მიღწევაში ეხმარება და რელაქსაციისთვის ერთ-ერთი საუკეთესო ბუნებრივი საშუალებაა. მას სედაციური მოქმედება ახასიათებს და როგორც წესი, ბავშვებს ბრაზის მართვაში ძალიან ეხმარება.
ვიტამინები და მინერალები
მაგნეზიუმი - აღნიშნული მინერალი ორგანიზმში მიმდინარე 300-ზე მეტ ქიმიურ რეაქციაში მონაწილეობს. ის იმუნური სისტემის ნორმალურ ფუნქციონირებას, ცილის სინთეზს, კუნთების მოქნილობასა და ნერვული სისტემის გამართულ მუშაობას უწყობს ხელს. მაგნეზიუმი ორგანიზმში სეროტონინის გამოყოფას ასტიმულირებს. აღნიშნული ჰორმონი კი დადებითი განწყობის შესაქმნელად აუცილებელია.
თუთია - აღნიშნული მინერალი ტვინისა და იმუნური სისტემის სიჯანსაღეზეა პასუხისმგებელი. მისი სათანადო რაოდენობით მიღება ბავშვს ყოველდღიურ სტრესთან გამკლავებაში ეხმარება.
B ვიტამინი - აღნიშნული ვიტამინი ბავშვს დაღლილობისა და თავბრუსხვევის დაძლევაში ეხმარება. ის ტვინის ნორმალურ ფუნქციონირებას უწყობს ხელს და პატარას განწყობაზე დადებითად ზემოქმედებს.
საკვები პროდუქტები
ბოჭკოთი მდიდარი ხილი - საუკეთესოა განწყობის გასაუმჯობესებლად. მსგავსი ხილი სასარგებლო ანტიოქსიდანტებითაა გაჯერებული. დაბალი გლიკემიური ინდექსის გამო ბოჭკოთი მდიდარი პროდუქტი ინსულინის დონის მატებას არ იწვევს, რის გამოც ბავშვისთვის სავსებით უსაფრთხოა და მის განწყობაზე დადებითად აისახება.
შვრია - დანაყრების შეგრძნებას ახანგრძლივებს, რის გამოც პატარას მარტივად არ შივდება და ამის გამო არც განწყობა უფუჭდება. შვრია ნერვულ სისტემაზე დამამშვიდებლად მოქმედებს და რელაქსაციისთვის ერთ-ერთ საუკეთესო პროდუქტად ითვლება.
კვერცხი - განწყობის გასაუმჯობესებლად ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური საკვები პროდუქტია, რომელიც ამინომჟავა ტიროზინს დიდი რაოდენობით შეიცავს. ეს უკანასკნელი კი დოფამინის გამომუშავებას უწყობს ხელს, რაც ტვინის ფუნქციონირებას ერთიორად აუმჯობესებს.
თევზი - ორაგული, სკუმბრია, სარდინები და სხვა ჯიშის თევზები, რომლებიც დიდი რაოდენობით ომეგა 3-ს შეიცავს, ტვინის ფუნქციას აუმჯობესებს. ომეგა 3-ის დახმარებით ტვინი სიგნალებს მარტივად იღებს და მარტივადვე გასცემს. ის პატარებს კონცენტრაციის გაუმჯობესებაშიც ეხმარება.
ისპანახი - ძალიან მდიდარია თუთიითა და მაგნეზიუმით. ის განწყობის გაუმჯობესებას უწყობს ხელს და ნერვულ სისტემაზე დადებითად ზემოქმედებს. ისპანახი მდიდარია B ვიტამინითაც, რომელიც, თავის მხრივ, ბავშვს ემოციების გაკონტროლებაში ეხმარება.


მომზადებულია ​www.superpharmacy.com-ის მიხედვით

თარგმნა  ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ. ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ქალბატონო ნანა, რას უზრუნველყოფს ბავშვის ორგანიზმში D ვიტამინი?

​- თავდაპირველად განვიხილოთ, რას წარმოადგენს D ვიტამინი. ვიტამინი D ერთდროულად წარმოადგენს ჰორმონს და ცხიმში ხსნად ვიტამინს. „მზის ვიტამინი“ 1963 წელს გამოყოფილ იქნა თევზის ქონიდან.

​არჩევენ ვიტამინ D-ს ორ აქტიურ ფორმას. ვიტამინ D2 მცენარეული წარმოშობის სინთეზური ვიტამინი, რომელიც წარმოიქმნება ზოგიერთ საფუარა სოკოზე ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად, მისი პროვიტამინია ერგოსტერონი. ვიტამინ D2-ით ამდიდრებენ საკვებს და ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატებს. ვიტამინი D3 (მეორე სახელი „ნატურალური“) გვხვდება ცხოველური წარმოშობის საკვებში, ადამიანის ორგანიზმისთვის იგი უფრო ოპტიმალურად ითვლება. ეს ფორმები თირკმელებსა და ღვიძლში გარდაიქმნება ჰორმონ კალციტრიოლად, იგი ვიტამინ D-ს აქტიურ ფორმად, რომელიც მოქმედებს კუნთების, თირკმელების, ნაწლავების უჯრედებზე. ნაწლავებში იგი ხელს უწყობს კალციუმის გადამტანი ცილის წარმოქმნას, ხოლო კუნთებსა და თირკმელებში - თავისუფალი კალციუმის უკუშეწოვას.

​რაციონში D ვიტამინის ნაკლებობა, მზეზე ბავშვის არასაკმარისად ყოფნასთან ერთად, ჩვილ და ადრეული ასაკის ბავშვებში იწვევს კალციუმისა და ფოსფორის ცვლის მოშლას, რის შედეგადაც ირღვევა ძვლოვანი ქსოვილის წარმოქმნა და მინერალიზაცია. ამ დაავადებას ბავშვებში რაქიტი, მოზრდილებში კი ოსტეომალაცია (ძვლების დარბილება) ეწოდება.

​- როგორ ვლინდება რაქიტი, ანუ როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ ბავშვს D ვიტამინის ნაკლებობა აქვს?

​- ძირითადად, რაქიტი ბავშვის სიცოცხლის პირველ და მეორე თვეზევე იჩენს თავს, ხოლო სრულად დაავადება 4–დან 6 თვემდე ასაკში ვლინდება. რაქიტის გამოვლენის პირველი ნიშნებია:

  • ​ჭირვეულობა, ხშირი ტირილი, ბავშვი შეიძლება იყოს, როგორც აგზნებული, ისე მივარდნილი;
  • უძილობა, ფრთხილი ძილი, კრთომები (ძილშიც და სიფხიზლეშიც);
  • ცუდი მადა;
  • ოფლიანობის მომატება, განსაკუთრებით კეფის არეში. ბალიშზე ოფლიანი კეფის ხშირი ხახუნის გამო, ამ არეში გამელოტება ვითარდება, ე.წ. კეფის სიქაჩლე.
  • ძვლების არასაკმარისი მინერალიზაციის გამო ყიფლიბანდის დროული დახურვა არ ხდება, ყიფლიბანდი დიდი ზომისაა, რბილდება დიდი ყიფლიბანდის კიდეები, ასევე კეფის ძვალი( ამას კრანიოტაბესი ეწოდება).

​თუ დეფიციტი გაგრძელდა, შემდგომში დაავადება კიდევ უფრო შეიძლება გაღრმავდეს და გამოვლინდეს.

  • თავის დეფორმაცია: კეფის გაბრტყელება, დიდი ყიფლიბანდის გვიანი დახურვა, გამოკვეთილი შუბლის ბორცვები, კვადრატული ფორმის თავი.
  • კბილების გვიანი ამოსვლა.
  • გულმკერდის დეფორმაცია: მკერდის ძვალთან ნეკნების ბოლოების შემსხვილება - „რაქიტული კრიალოსანი“, ლავიწების დეფორმაცია, მკერდის ძვლის დეფორმაცია - ჩაზნექილი ან გამოზნექილი მკერდი, „მეწაღის გულმკერდი“ ან „ქათმის გულმკერდი“.
  • კიდურების დეფორმაციები: ხელებზე სხივ-მაჯის სახსრის შემსხვილება - რაქიტული სამაჯურები. როდესაც ბავშვი სიარულს დაიწყებს, ფეხებზე გარეთ გაზნექილი O-ს მაგვარი, ან მუხლის არეში შიგნით შედრეკილი და ერთმანეთთან მიახლოებული X-ს მაგვარი ფეხები.
  • კუნთთა ტონუსის დაქვეითება: დიდი ბაყაყისებური მუცელი, ხოხვისა და სიარულის დაგვიანება, იხვისებური სიარული.
  •  ყაბზობა და ფაღარათი.

​რაქიტის დიაგნოზს პედიატრი სვამს გასინჯვისას, მაგრამ ზოგჯერ დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დედებმა დაავადების ზემოთ ჩამოთვლილი პირველი ნიშნების გამოვლენისთანავე მიმართონ პედიატრს.

​- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს მანამ, სანამ ექიმს მიმართავდნენ და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

​- ძალიან მნიშვნელოვანია რაქიტის პროფილაქტიკა, რადგან ასე თავიდან ავიცილებთ ყველა გართულებასა და ნარჩენ მოვლენას, რაც ამ დაავადებას სდევს თან. რაქიტის პროფილაქტიკა გულისხმობს ბავშვის მოვლისა და კვების რეჟიმის სწორ ორგანიზებას. უმჯობესია, ბავშვი იკვებებოდეს ძუძუთი, მაგრამ თუ ბავშვი გარკვეული მიზეზებით ხელოვნურ კვებაზეა, აუცილებლად უნდა იღებდეს ადაპტირებულ ნარევს, (ასაკის შესაბამის ფორმულას), დროულად უნდა მიეცეს დამატებითი საკვები, ყოველდღიურად უნდა ასეირნებდნენ სუფთა ჰაერზე, უტარებდნენ გამაკაჟებელ პროცედურებს, ვარჯიშებს ასაკის შესაბამისად. მნიშვნელოვანია, ბავშვმა მიიღოს საპროფილაქტიკოდ ვიტამინი D, ხოლო მედიკამენტის დოზა, მიღების წესი და ხანგრძლივობა უნდა განსაზღვროს პედიატრმა.

​რაქიტის ნიშნების შემჩნევისთანავე დედამ უნდა მიმართოს პედიატრს, არ შეიძლება რაქიტის მკურნალობა ექიმის კონსულტაციის გარეშე.

​ორიოდე სიტყვით შევჩერდები ისეთ გართულებაზე, როგორიცაა D ჰიპერვიტამინოზი.

​ზოგჯერ დედებს აქვთ ინფორმაცია D ვიტამინის ნაკლებობის შედეგად გამოწვეული რაქიტის შესახებ და ცდილობენ, პატარას მიაღებინონ აღნიშნული ვიტამინი, ხშირად ექიმის დანიშნულების გარეშეც. ასეთ შემთხვევაში დედამ ადვილი შესაძლებელია, ვერ განსაზღვროს ოპტიმალური დოზა მისი პატარასთვის, დაეყრდნოს მხოლოდ ანოტაციაში მითითებულ ინფორმაციას და ბავშვმა მიიღოს მედიკამენტის ჭარბი დოზა, განვითარდეს D ჰიპერვიტამინოზი. ამ ვიტამინის ზედმეტი დოზები აზიანებს ენდოკრინულ, კერძოდ ფარისებრ, ფარისებრახლო და მკერდუკანა ჯირკვლებს. კალციუმი ლაგდება ყველა ორგანოში და არღვევს მათ ფუნქციას. D ჰიპერვიტამინოზის შორეული შედეგებია თირკმელების ფუნქციის დარღვევა (კალციუმის ჩალაგების გამო) მკერდუკანა (თიმუსის) და პარათირეოიდული ჯირკვლების ფუნქციის დარღვევა, იმუნიტეტის დაქვეითება, შემდგომში მეორადი ბაქტერიული ინფექციების (პნევმონიის, პიელონეფრიტი) განვითარებით.

​თუ პატარას დედის მიერ ანოტაციით შერჩეული დოზით, ვიტამინ D-ს მიღების პროცესში გამოუვლინდება მადის დაქვეითება, შესაძლებელია, სრულ უმადობამდე, პირღებინება, წყურვილი, ძილიანობა, მოდუნება, დეფეკაციის დარღვევები - დიარეისა და ყაბზობის მონაცვლეობით, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს პედიატრს შესაბამისი კვლევისა და საჭირო მკურნალობისთვის.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად