Baby Bag

გრიპის ვაქცინისგან მიღებული სარგებელი პოტენციურ რისკებს მნიშვნელოვნად აღემატება

გრიპის ვაქცინისგან მიღებული სარგებელი პოტენციურ რისკებს მნიშვნელოვნად აღემატება
გრიპის ვაქცინის შესახებ უამრავი დეზინფორმაცია და მითი ვრცელდება. მშობლები განსაკუთრებით ღელავენ, როდესაც მცირეწლოვანი ბავშვის აცრაზე წასაყვანად ემზადებიან. ერთ-ერთი მცდარი მოსაზრების თანახმად, აღნიშნული ვაქცინა თავად არის გრიპის გამომწვევი, რაც სიმართლეს არ შეესაბამება. ვაქცინის დამზადებისას ცოცხალი ვირუსები არ გამოიყენება, რის გამოც შეუძლებელია, რომ ის გრიპის გამომწვევ მიზეზად მოგვევლინოს.

ბავშვების უმეტესობა გრიპის ვაქცინას კარგად იტანს, თუმცა ნაწილს გარკვეული გვერდითი ეფექტები უვითარდება. ვაქცინით გამოწვეული უსიამოვნებები, როგორც წესი, რთულად გადასატანი არ არის და მათთან გამკლავება საკმაოდ მარტივია. გრიპის ვაქცინისგან მიღებული სარგებელი მისგან გამოწვეულ უსიამოვნებებს მნიშვნელოვნად აღემატება. ეს განსაკუთრებით მცირეწლოვან ბავშვებს ეხებათ. გრიპის ვირუსით დაავადების შემთხვევაში პატარებს, შესაძლოა, ჯანმრთელობის მდგომარეობა ძალიან დაუმძიმდეთ.
გრიპის ვაქცინა გრიპის ვირუსის გავრცელებას ხელს ნამდვილად არ უწყობს. მართალია, აცრას, შესაძლოა, გარკვეული გართულებები მოჰყვეს, მაგრამ არა იმდენად სახიფათო, რომ მათ გამო ვაქცინისგან მიღებულ სარგებელზე უარი თქვათ.
გრიპის ვაქცინის გვერდითი ეფექტები
მცირეწლოვან ბავშვებს, რომლებიც ვაქცინაციას პირველად იტარებენ, შესაძლოა, შემდეგი სახის გვერდითი ეფექტები გამოუვლინდეთ:
• ტკივილი და შეშუპება ნანემსარის მიდამოებში
• ტემპერატურის მცირედი მატება
• კუნთების ტკივილი
• დაღლილობის შეგრძნება
• თავის ტკივილი
• გულისრევა
თითოეული გვერდითი ეფექტი მსუბუქი სახით ვლინდება და მხოლოდ ერთ ან ორ დღეს გრძელდება. თუ ფიქრობთ, რომ ბავშვის მდგომარეობა აცრის შემდეგ საგანგაშოდ გართულდა, პედიატრს მიმართეთ. თუ ბავშვს ვაქცინაციის შემდგომ მაღალი ტემპერატურა აქვს, ასპირინი არ უნდა მისცეთ. აღნიშნული პრეპარატის მიცემამ, შესაძლოა, რეის სინდრომი გამოიწვიოს, რომელიც სიცოცხლისთვის საშიში მდგომარეობაა (ღვიძლისა და ტვინის შეშუპება).
იშვიათ შემთხვევებში, შესაძლოა, ბავშვს ალერგიული რეაქცია განუვითარდეს, მათ შორის, სიცოცხლისთვის საშიში ანაფილაქსიური შოკი. თუ ამჩნევთ, რომ პატარას სახე უშუპდება, კანზე გამოაყარა, სუნთქვა გაურთულდა და პულსი აუჩქარდა, დაუყოვნებლივ გამოიძახეთ სასწრაფო სამედიცინო დახმარება.
გრიპის ვაქცინის ნაზალური სპრეის გვერდითი ეფექტები
ნემსის ჩხვლეტით გამოწვეული უსიამოვნებების თავიდან ასაცილებლად მშობლების ნაწილი გრიპის ვაქცინის ნაზალურ სპრეის ანიჭებს უპირატესობას. აღნიშნული ტიპის ვაქცინა ბაზარზე 2003 წლიდან გამოჩნდა და მისი გამოყენება 2-დან 49 წლამდე ასაკის ადამიანებისთვის არის რეკომენდებული. მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინაციის მოცემული მეთოდი საკმაოდ კომფორტულია, მას გარკვეული უკუჩვენებები აქვს. ვაქცინის ნაზალური სპრეის შესაძლო გვერდითი ეფექტებია:
• სურდო
• ყელის ტკივილი ან ხველება
• ტემპერატურის უმნიშვნელო მატება
• თავის ტკივილი
• კუნთების ტკივილი
• საერთო სისუსტე
ბავშვებში, რომლებსაც კვერცხსა და ჟელატინზე ალერგია აქვთ, გრიპის ვაქცინის გამოყენება დაუშვებელია. არასდროს მისცეთ ბავშვს (არც ზრდასრულს) ასპირინი ვაქცინაციით გამოწვეული მაღალი ტემპერატურის დასაწევად.
როგორ გავარჩიოთ სიმპტომი გვერდითი ეფექტისგან?
თუ ბავშვი ვაქცინაციის შემდეგ თავს შეუძლოდ გრძნობს, მაშინვე ნუ გადაწყვეტთ, რომ მისი ცუდად ყოფნის მიზეზი გრიპის ვაქცინაა. შესაძლოა, ეს უბრალო დამთხვევა იყოს. თუ ბავშვი საბავშვო ბაღში ან სკოლაში დადის, არ არის გამორიცხული, რომ მას ვირუსი სხვა ბავშვებისგან ვაქცინაციის ჩატარებამდე გადაედო.
ვირუსული ინფექციის სიმპტომისა და აცრის გვერდითი ეფექტის ერთმანეთისგან გასარჩევად საკუთარ თავს შემდეგი კითხვები დაუსვით:
• ჩაუტარებია თუ არა აქამდე თქვენს შვილს ვაქცინაცია? - თუ ბავშვს გრიპის ვაქცინა უკვე ჰქონდა გაკეთებული და ყველაფერმა უპრობლემოდ ჩაიარა, ე.ი. მისი ცუდად ყოფნის მიზეზი ვაქცინაცია არ არის.
• როდის გამოვლინდა შეუძლოდ ყოფნის პირველი სიმპტომი? - ვაქცინაციით გამოწვეული გვერდითი ეფექტები, როგორც წესი აცრიდან 6-12 საათის მანძილზე ვლინდება. თუ ვაქცინაციიდან 2-3 დღის შემდეგ ბავშვი თავს შეუძლოდ გრძნობს, ე.ი. მას სხვა პრობლემა აქვს, ვაქცინაცია კი მისი შეუძლოდ ყოფნის მიზეზი არ არის.
• რა სახის სიმპტომები აქვს პატარას? - ვაქცინაციით გამოწვეული გვერდითი ეფექტები მრავალგვარია. იმისთვის, რომ დაადგინოთ, ბავშვის შეუძლოდ ყოფნა რამ განაპირობა, სიმპტომებს მეტი ყურადღება მიაქციეთ. თუ ბავშვს სურდო აწუხებს, შესაძლოა, ეს გაციებით იყოს გამოწვეული და არა გრიპის ვაქცინით.
• არის თუ არა რომელიმე სხვა ბავშვი შეუძლოდ? - აუცილებლად გამოიკითხეთ აღმზრდელობით დაწესებულებაში სხვა პატარების ჯანმრთელობის მდგომარეობა, რათა ბავშვის მდგომარეობის სწორად შეფასება შეძლოთ.
• რამდენ ხანს გრძელდება ბავშვის სისუსტე? - თუ ბავშვს ავადმყოფობის სიმპტომები 2 დღეზე მეტხანს უგრძელდება და მისი მდგომარეობა მძიმდება, ე.ი. საქმე ვაქცინაციის გვერდით ეფექტთან არ გაქვთ. მსგავს შემთხვევაში აუცილებლად მიმართეთ პედიატრს.

თუ შეამჩნევთ, რომ ბავშვს გვერდითი ეფექტები აცრის ჩატარების შემდეგ ყოველწლიურად უვლინდება, მას გრიპის ვაქცინაცია არ უნდა ჩაუტარდეს. ამ შემთხვევაში მის მკურნალ ექიმს დაელაპარაკეთ, რათა ეფექტური ალტერნატივა შემოგთავაზოთ. 
მომზადებულია ​www.verywellfamily.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად