Baby Bag

„ნუ შეგაშინებთ მაღალი ცხელება - ის გრიპის თანმდევი ნიშანია!“- პედიატრი გრიპის ვირუსზე

„ნუ შეგაშინებთ მაღალი ცხელება - ის გრიპის თანმდევი ნიშანია!“- პედიატრი გრიპის ვირუსზე

როგორ გამოვიცნოთ გრიპი და რას ნიშნავს ლათინური ასოები გრიპის ვირუსთან დაკავშირებით, - აღნიშულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ზედა სასუნთქი გზების მწვავე ინფექციები უკვე ​განვიხილეთ. ისიც ვთქვით, რომ მათი რაოდენობა 300-მდეა, მათგან ყველაზე მძიმე მიმდინარეობით და გართულებებით გრიპი ხასიათდება.
ზამთართან ერთად აქტიურდება სწორედ გრიპის ვირუსი, რაც საქართველოში ნოემბრის ბოლოდან მოყოლებული ვრცელდება, პიკით ზამთრის თვეებში.

რას ნიშინავს ლათინურენოვანი ასოები და აბრევიატურები გრიპის ვირუსთან დაკავშირებით

არსებობს 3 ტიპის გრიპი. მათ A, B, C ასოებით ავღნიშნავთ. ჩამოთვლილი ვირუსებიდან ეპიდემიებსა და პანდემიებს იწვევს პირველი ორი, მესამე მხოლოდ ერთეულ შემთხვევევებშია ბრალდებული.
A ტიპის ვირუსს ქვეტიპებიც აქვს. ამას განსაზღვრავს ის ცილები, რაც ვირუსების ზედაპირზეა განთავსებული - ჰემაგლუტინინი და ნეირამინიდაზა. მათი ცვლილებები განაპირობებს გრიპის ვირუსის ცვლილებებსაც. შესაბამისად, აბრევიატურები - H1N1 და H3N2 აღნიშნავს A ტიპის ვირუსiს ქვეტიპებს.
არსებობს სეზონური გრიპი და პანდემია.
სეზონური გრიპი სეზონური აფეთქებების სახით ვლინდება ზამთრის თვეებიდან ადრე გაზაფხულის ჩათვლით ზომიერი კლიმატის ქვეყნებში, მის მიმართ მოსახლეობის ნაწილს უკვე აქვს იმუნიტეტი, ამიტომ ეს ვირუსი ფართოდ არ ვრცელდება.
გართულებები ვლინდება ადრეული ასაკის ბავშვებში, მოხუცებსა და იმ პირებში, რომელთაც თანმდევი ქრონიკული დაავადებები აქვთ.
პანდემიური გრიპი უფრო იშვიათია და პლანეტაზე ფართო გავრცელებით ხასიათდება. მოსახლეობს არ აქვს ამ ვირუსის მიმიმართ იმუნიტეტი. გართულებები შესაძლებელი აღენიშნოს ნებისმიერ ადამიანს და არა მარტო რისკ-ჯგუფებს.
კაცობრიობას ყველაზე მძიმე პანდემია 1918-19 წლებში ახსოვს და ის ისტორიაში „ისპანკის“ სახელწოდებით შევიდა. ბოლო პანდემია პლანეტაზე 2009 წელს აღინიშნა.

როგორ გამოვიცნოთ გრიპი?

დაავადება იწყება მწვავედ თავის, თვალბუდეების, სახსრების ტკივილით, შემცივნებით, მაღალი ცხელებით, რაც უხშირესად 4-5 დღეს გრძელდება, თუმცა ამ სეზონზე შეიმჩნევა ცხელების გაგრელება 6-7 დღემდეც.
ხშირად დამახასიათებელია ცხელების ორფაზიანი მიმდინარეობა - ერთდღიანი ნათელი, უსიცხო პერიოდის შემდეგ ცხელება კვლავ განახლდება.
აღნიშნულს თან ერთვის ხველა, ცხვირიდან გამონადენი, ძლიერი სისუსტე, ცხვირიდან სისხლდენა, მიდრეკილება წნევის დაქვეითებისა და გონების დაკარგვისაკენ.
უხშირესი გართულებები ბავშვთა ასაკში შეიძლება იყოს კრუპის სინდრომი, მწვავე ბრონქიტი, პნევმონია.

უმკურნალეთ გრიპს ბინაზე

მიეცით თბილი სითხეები გაზრდილი რაოდენობით;
საჭირო შემთხვევაში ექიმი ეფექტურ ანტივირუსულ პრეპარატს დანიშნავს;
მართეთ ცხელება 38,5 და მეტი ტემპერატურის არსებობისას, ამ მიზნით გამოიყენეთ პრეპარატების ორი ჯგუფი - პარაცეტამოლი და იბუპროფენი;
ნუ შეგაშინებთ მაღალი ცხელება - ის გრიპის თანმდევი ნიშანია!
იმ შემთხვევაში, თუ შენიშნეთ გახშირებული სუნთქვა, ტკივილი გულმკერდის არეში, ზოგადი მდგომარეობის გაუარესება, ბავშვი ვერ იღებს სითხეებს, აღებინებს კვების და /ან სითხეების ყველა მიღების შემდეგ, აქვს გამოხატული ძილიანობა, კრუნჩხვა, დაუყოვნებლივ მიაკითხეთ საავადმყოფოს.

დაიცავით საკუთარი თავი და პატარები

არ გაუშვთ ბავშვი საბავშვო ბაღსა და სკოლაში, რითაც დაიცავთ თქვენს პატარას გართულებებისაგან, მის სხვა თანატოლებს კი ინფიცირებისაგან;
ხშირად დაიბანეთ ხელები;
დღის მანძილძე ხშირად განიავეთ ოთახები;
არ გამოიყენოთ ავადმყოფის პირადი ნივთები - ჭურჭელი, პირსახოცი, ცხვირსახოცი;
გამოიყენეთ დამცავი ნიღაბი;
გახსოვდეთ, გრიპის ყველაზე საუკეთესო პროფილაქტიკა ვირუსის საწინაღმდეგო ვაქცინაციაა, რაც რეკომენდებულია ჩატარდეს გრიპის სეზონის დადგომამადე,“ - წერს პედიატრი თამარ ობგაიძე.

შეიძლება დაინტერესდეთ

​შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება?

​შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება?

შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება? რას ნიშნავს სამკურნალო საშუალების ვარგისობის ვადა? - ამ თემაზე ექიმი ზაზა თელია წერს. ​MomsEdu.ge გთავაზობთ მის პოსტს:

„1979 წლიდან აშშ-ის საკვებისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) მწარმოებელი კომპანიები დაავალდებულა რეცეპტით გასაცემ და ურეცეპტო მედიკამენტების შეფუთვაზე დაეტანათ სამკურნალო საშუალების ვარგისობის ვადა. ეს არის რიცხვი, როდემდეც მედიკამენტის სრული პოტენცია (სიძლიერე) და უსაფრთოხება გარანტირებულია. როგორც წესი, ეს დრო მერყეობს 12-დან 60 თვემდე მედიკამენტის წარმოებიდან.
დაინტერესება ამ საკითხის მიმართ გაჩნდა მას შემდეგ, რაც გაკეთდა ანალიზი იმის თაობაზე, რომ აშშ-ის სამხედრო ნაწილები მარაგის სახით ინახავდნენ დიდი რაოდენობით მედიკამენტებს როგორც საჯარო დანაყოფების, ასევე მოსახლეობისათვის სასწრაფო შემთხვევების დროს გამოსაყენებლად. გაწეული უდიდესი ფინანსური ხარჯების მაჩვენებელი აშკარა იყო. მარაგში არსებული ამ პრეპარატების დიდი რაოდენობით გადაყრა/განადგურებით, იმის გამო, რომ მათ ვადა ჰქონდათ გასული უდიდესი ფინანსური რესურსი იხარჯებოდა. ხოლო სამეცნიერო მტკიცებულებით თუ დადგინდებოდა, რომ წამლის ვარგისობის ვადის გასვლის შემდეგ ამ მედიკამენტების გამოყენება ეფექტური და უსაფრთხო იქნებოდა, ამით მოხდებოდა ფინანსური ზარალის პოტენციურად მნიშვნელოვანი შემცირება.
აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტისათვის ამ ინფორმაციის წარმოსადგენად FDA-მ ჩაატარა 122 სხვადასხვა გავრცელებული ფორმის მედიკამენტის ანალიზი - The Shelf-Life Extension Program (SLEP), რომელიც იკვლევდა მათ მარაგში არსებული პრეპარატების გრძელვადიან სტაბილურობას. 3000 სხვადასხვა ლოტის/პარტიის მედიკამენტების აქტიური ტესტირებით დადგინდა, რომ 10-დან 9 წამლის ლოტს/პარტიას ჰქონდა 90%-ზე მეტი პოტენცია (სიძლიერე) ვადის გასვლიდან 1 წელიწადში. ამ დონის გაფართოებული პოტენციის საშუალო მაჩვენებელი იყო 5 წელი ვადის გასვლიდან.
კიდევ უფრო ახალი, შთამბეჭდავი კვლევა სწავლობდა მედიკამენტებში შემავალი აქტიური ნივთიერებების სტაბილურობას წამლის ვარგისიანობის ვადის გასვლის შემდეგ. 8 მედიკამენტი, რომელიც შეიცავდა 15 სხვადასხვა ნივთიერებას - ყველა მათგანი შესწავლილ იქნა 28-დან 40 წლის შემდეგ ვადის გასვლიდან ქიმიური ანალიზის გამოყენებით. დადგინდა, რომ უმრავლესობა (86%) იყო სულ მცირე 90%-იანი პოტენციის; 14-დან 12-მა შეინარჩუნა სრული 100%-იანი პოტენცია 336 თვის განმავლობაში და 8-მ სრული პოტენცია სულ მცირე 480 თვე. ორი აღსანიშნავი გამონაკლისი გახლდათ აცეტამინოფენი (პარაცეტამოლი) - 38% აქტიური ნივთიერებისა იქნა ნანახი ტესტირებულ ტაბლეტში და ასპირინი - 4%-დან 10%-მდე აქტიური ინგრედიენტი იქნა ნანახი.
კიდევ ერთი საინტერესო კვლევა ჩატარდა British Antarctic Survey Medical Unit-ის მიერ - შესწავლილ იქნა წამლები, რომლებიც ტრანსპორტირებული იყო გემის საშუალებით მსოფლიოს შორეულ ნაწილში და სადაც არ ხდებოდა ჰაერის ტემპერატურის კონტროლი. გემმა გადაკვეთა და იმოგზაურა სხვადასხვა ტროპიკის გავლით (ჰაერის ტემპარატურა 25°C-30°C 3 კვირის განმავლობაში) და ამ ტემპერატურულ პირობებში ყოფნის შემდეგ მოხდა წამლების ტრანსპორტირება ბაზაზე არსებითად გაყინვის ტემპერატურის დაბალ მაჩვენებელზე (ანუ მკვეთრი ტემპერატურული ცვლილება 30°C-დან < 0°C). ამ კვლევით შესწავლილ იქნა 5 მედიკამენტი - 1. ატროპინი (ანტიქოლინერგული); 2. ნიფედიპინი (კალციუმის არხის ბლოკერი - ანტიჰიპერტენზიული); 3. ფლუკლოქსაცილინი (ანტიბიოტიკი); 4. ნაპროქსენი (ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდი); 5. ბენდროფლუმეთიაზიდი (შარდმდენი - ანტიჰიპერტენზიული). ყველა მათგანი იყო სტაბილური ვადის გასვლის მიუხედავად.
შეზღუდული სამეცნიერო მტკიცებულება არსებობს თვალის წვეთებთან მიმართებაში, აქედან გამომდინარე ვადაგასული თვალის წვეთების გამოყენება არ არის რეკომენდირებული.
რაც შეეხება ეპინეფრინს/ადრენალინს - ჩატარდა რამდენიმე კვლევა, რომელიც სწავლობდა ჰოსპიტალების საწყობიდან ამოღებული ამ პრეპარატების უსაფრთხოებასა და ეფექტურობას 30 თვის შემდეგ ვადის გასვლიდან. ქიმიური და მიკრობული ანალიზის შედეგად დადგინდა, რომ ისინი იყვნენ სტერილური და სუფთა. რაც შეეხება პოტენციას - ისინი შეიცავდნენ 80%-ს არსებული ნივთიერების კონცენტრაციისა 25 თვის შემდეგ ვადის გასვლიდან.
მეტა-ანალიზმა აჩვენა, რომ ეპინეფრინის/ადრენალინის მზა შპრიცები, ამპულები იყო სტაბილური, სტერილური და უსაფრთხო ვადის გასვლიდან 90 დღის შემდეგაც.
ერთადერთი ვადაგასული მედიკამენტი, რომელზეც მოიპოვება ინფორმაცია, რომ მან გამოიწვია ინტოქსიკაცია, არის ტეტრაციკლინის კონკრეტული ფორმულა, რომელიც დღეისათვის ამოღეულია ხმარებიდან. ამ ერთი შემთხვევის გარდა არ არსებობს არცერთი გამოქვეყნებული ადამიანის მოწამვლის შემთხვევა ვადაგასული პრეპარატის მიღების გამო.
პრეპარატები ხსნარების და სუსპენზიების სახით ნაკლებად სტაბილურებია და მათი გამოყენება არ არის რეკომენდებული ვადის გასვლის შემდეგ.
აქედან გამომდინარე, პაციენტებს, ვისთვისაც მედიკამენტების ფასი მნიშვნელოვანია და მათი შეძენა პრობლემას წარმოადგენს, სრულიად უსაფრთხოდ და ეფექტურად შეუძლიათ გამოიყენონ ვადაგასული პრეპარატები, ზემოთ აღნიშნული რამდენიმე გამონაკლისის გარდა,“ - წერს ექიმი ზაზა თელია.

წაიკითხეთ სრულად