Baby Bag

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ 12-17 წლის ასაკის თინეიჯერების 1/3 რეგულარულად სვამს ენერგეტიკულ სასმელებს. ენერგეტიკული სასმელი დიდი რაოდენობით შაქარს, კოფეინს, დანამატებს: ლ-კარნიტინს, გოგირდის შემცველ ამინომჟავას და გუარანას შეიცავს. მართალია, მოცემული დანამატები მეხსიერების გაუმჯობესებას, ენერგიის მატებასა და კონცენტრაციის ზრდას უწყობს ხელს, მაგრამ აღნიშნული ინგრედიენტების ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმზე ჯერ ბოლომდე შესწავლილი არ არის.

თინეიჯერების დიდი ნაწილი ენერგეტიკულ სასმელს იმ მოტივით სვამს, რომ დროის მოკლე შუალედში თავი უფრო ენერგიულად და გამოცოცხლებულად იგრძნოს. ზოგიერთი მათგანი ღამის გათენებას ცდილობს, ზოგს კი სურს რომელიმე კონკურსში მონაწილეობისას თავი უენერგიოდ ან უმოტივაციოდ არ იგრძნოს.
ენერგეტიკული სასმელი ორი სახისაა:

• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც ისეთ ქილაში ასხია, როგორშიც მსუბუქი ტკბილი სასმელები.
• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც პატარა ზომის ქილებშია ჩასხმული.
ორივე კატეგორიის ენერგეტიკული სასმელის მთავარ კომპონენტს კოფეინი წარმოადგენს. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ცნობით, ენერგეტიკული სასმელი მეტისმეტად დიდი რაოდენობის კოფეინს და ისეთ დანამატებს შეიცავს, რომელთა შეტანაა თინეიჯერთა რაციონში მიზანშეწონილი არ არის.
რატომ მოსწონთ თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელები?
ენერგეტიკული სასმელები თინეიჯერებს სასურველი შედეგის მიღებაში ძალიან სწრაფად და მარტივად ეხმარება. ახალგაზრდა ათლეტები, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელს რეგულარულად მოიხმარენ, გაცილებით პროდუქტიულად ვარჯიშობენ, თუმცა კვლევებით დასტურდება, რომ მსგავსი ტიპის სასმელი მათ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად მოქმედებს. ენერგეტიკული სასმელის დალევის შემდეგ ადამიანებს ენერგია ემატებათ და კონცენტრაციაც უუმჯობესდებათ, თუმცა აღნიშნული ეფექტი მოკლევადიანია. მათი ხშირი მიღება ჯანმრთელობისთვის სერიოზული საფრთხის მომტანიც შეიძლება აღმოჩნდეს. ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მოხმარებით გამოწვეული ზიანი მისგან მიღებულ სარგებელს მნიშვნელოვნად აღემატება.
დიდ ბრიტანეთში ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც ბავშვებსა და მოზარდებში ენერგეტიკული სასმელებისადმი დამოკიდებულების შესწავლას ისახავდა მიზნად, დაადგინა, რომ გემო, ფასი, რეკლამა, ხელმისაწვდომობა და ეფექტურობა ის ძირითადი ფაქტორებია, რომელთა გამოც თინეიჯერები მსგავსი ტიპის სასმელს აქტიურად ეტანებიან. მწარმოებლები პროდუქტს მაქსიმალურად ხელმისაწვდომ ფასს ადებენ და სპეციალური მარკეტინგული გათვლების გამოყენებით, მას მოზარდი თაობის თვალში მიმზიდველობას მატებენ.
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ენერგეტიკული სასმელი მოზარდებს სხვადასხვა მიზეზის გამო იზიდავს. დომინანტი ფაქტორი, რომელიც პროდუქტის მიმზიდველობას აბსოლუტურად განსაზღვრავს, არ გამოიკვეთა. სხვადასხვა ფაქტორთა ეფექტური კომბინაცია თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელისადმი მეტად მიდრეკილს ხდის. მისი ხელმისაწვდომობა კი პროდუქტის მოხმარების სიხშირეს აორმაგებს. მსგავსი ტიპის სასმელის მზარდი პოპულარობა მისასალმებელი ნამდვილად არ არის. მშობლებსა და თინეიჯერებს მეტი სიფრთხილის გამოჩენა მართებთ. აუცილებელია, რომ მათ ენერგეტიკული სასმელების გვერდითი ეფექტების შესახებ გარკვეული წარმოდგენა ჰქონდეთ, რათა მავნე პროდუქტის მიღებისგან თავის შეკავება შეძლონ.
ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტები
ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მიღება თინეიჯერების ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად აისახება. კოფეინის მაღალი შემცველობისა და არაჯანსაღი დანამატების სიუხვის გამო აღნიშნული პროდუქტი ორგანიზმისთვის ზიანის მომტანია. ქვემოთ ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტების ნუსხას გთავაზობთ:
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილის პრობლემები აქვთ, მათ სასწავლო მასალის ათვისება უძნელდებათ, გონებრივად ნაკლებად აქტიურები ხდებიან. არსებობს მაღალი რისკი, რომ ენერგეტიკულ სასმელზე მიჯაჭვული მოზარდები ნარკოტიკებს, ალკოჰოლს ან სიგარეტს მიეძალონ.
• ენერგეტიკულ სასმელს არანაირი კვებითი ღირებულება არ აქვს, ამასთან ის საკმაოდ დიდი რაოდენობით კოფეინს და შაქარს შეიცავს. მსგავსი ტიპის სასმელი მოზარდის ორგანიზმისთვის საზიანოა.
• ენერგეტიკული სასმელებით გატაცებული 13-19 წლის თინეიჯერების 40% უძილობას, გულისრევის შეგრძნებას, ღებინებას, გახშირებულ კანკალს, თავისა და მუცლის ტკივილს უჩივის. ექსტრემალურ შემთხვევაში ენერგეტიკული სასმელის ჭარბმა მიღებამ, შესაძლოა, კრუნჩხვების განვითარებას შეუწყოს ხელი.
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ რისკის შემცველი ქმედებებისკენ მიდრეკილება უჩნდებათ. მათ ნარკოტიკების მოხმარება, ჩხუბი და დაპირისპირება იზიდავთ.
• ენერგეტიკულ სასმელში შემავალი კოფეინი, ვიტამინები, პროტეინები, ნახშირწყლები, ამინომჟავები, დანამატები და მინერალები, ისეთ კომბინაციას ქმნიან, რომელიც დეჰიდრატაციას უწყობს ხელს. კოფეინი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი დიურეტიკია.
• ენერგეტიკული სასმელების უმრავლესობა 500 მილიგრამზე მეტ კოფეინს შეიცავს. ამ რაოდენობის კოფეინის ხშირი მიღება თინეიჯერების ორგანიზმისთვის მომწამვლელია.
• ზოგიერთი ნაირსახეობის ენერგეტიკული სასმელი ალკოჰოლსაც შეიცავს. როგორც წესი, მსგავსი ტიპის სასმელს დანამატის სახით კოფეინს და სხვა სტიმულატორებს აღარ ამატებენ. მიუხედავად ამისა, მას მაინც ენერგეტიკული სასმელის სახით ყიდიან. ალკოჰოლი თინეიჯერების ორგანიზმისთვის განსაკუთრებით საზიანოა.
რა რაოდენობის ენერგეტიკული სასმელის მიღებაა თინეიჯერებისთვის ნებადართული?
თინეიჯერებისთვის ენერგეტიკული სასმელების მიღება უსაფრთხო არ არის. არ არსებობს დოზა, რომელიც მათთვის სასურველად შეგვიძლია ჩავთვალოთ. ზოგიერთი თინეიჯერი ფიქრობს, რომ ენერგეტიკული სასმელის დახმარებით მას ენერგია ემატება, ფიზიკურად აქტიურდება და იზრდება კიდეც. თუმცა მსგავსი წარმოდგენები რეალობას ყოველთვის არ შეესაბამება. გარდა ამისა, არ არსებობს მეცნიერული მტკიცებულება იმისა, რომ ენერგეტიკული სასმელის მიღებით გამოწვეული დადებითი ეფექტები მოზარდის ორგანიზმისთვის სასარგებლოა. აუცილებელია თინეიჯერებმა კარგად გააცნობიერონ მსგავსი ტიპის სასმელების უარყოფითი ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმსა და ჯანმრთელობაზე. თქვენს შვილებს წყლის დიდი რაოდენობით მიღებისკენ მოუწოდეთ და ეცადეთ, მის ეფექტურობასა და სარგებლიანობაში დაარწმუნოთ. 
მომზადებულია ​momjunction.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ დაიკლო წონაში ნინო სურგულაძემ ტყუპების გაჩენის შემდეგ?

ცნობილმა ქართველმა მეცო-სოპრანომ, ნინო სურგულაძემ „იმედის დღეში“ ახალბედა დედობის გამოცდილების შესახებ ისაუბრა:

„ოჯახში სერიოზული მატება გვაქვს. ძალიან ბევრი ადამიანი მწერდა სოციალურ ქსელში. ხომ იცით, დედები როგორ ვდებთ ფოტოებს? ხან გულს დააფარებ სახეს, ხან რას. მეუბნებოდნენ, არ გვინდა ეს ნაწილობრივი ფოტოები, მთლიანად გვაჩვენეო. მერე რომ დავდე ფოტოები, ყველას ძალიან გაუხარდა და ძალიან ვაფასებ იმ სითბოს, რომელსაც ადამიანებისგან ვიღებ. გუშინ ბავშვებს სამი თვე შეუსრულდათ. ჩემი ცხოვრების წესი დიდი ხანია შეიცვალა. არამხოლოდ ეს სამი თვე, წინა ცხრა თვეც შეცვლილი იყო.“

ნინო სურგულაძის თქმით, მას ჯანსაღი წონის შენარჩუნებაში ყველაზე მეტად სწორი კვების რეჟიმი დაეხმარა:

„სწორ კვებას ადრეც ვაქცევდი ყურადღებას. ჩვენს ოჯახში ამას დიდი ყურადღება ექცევა ჩემი ძმის გამო. ჩემი ძმა ექიმია, დედა ბიოლოგია. ჩემს ოჯახში სულ იყო იმაზე საუბარი, რომ არ ვარგა შემწვარი, შებოლილი საკვები. სულ მახსოვს დედა ბაზარში რომ მიოდიოდა (ამ პროცესზე გიჟდება და მეც ძალიან მიყვარს, აარჩევდა პომიდორს არა ლამაზს, პრიალას და დიდს, არამედ უფრო ჭიებიანს, რომ არ ყოფილიყო გენმოდიფიცირებული. ამას თვალით ვერ დაინახავ, მაგრამ მგონია, რომ ამითაც შეიძლება ბევრი რამ შეფასდეს. ჩემი პროფესიიდან გამომდინარეც, რომ მე ფიზიკურად და სულიერად ჯანმრთელი ვყოფილიყავი ყურადღებას ვაქცევდი კვებას. როდესაც გავიგე, რომ ორსულად ვიყავი, მივხვდი, რომ მარტო ჩემს თავზე არ მქონდა პასუხისმგებლობა აღებული, არამედ ორ ბავშვზეც. ძალიან დიდი ყურადღებით მივყევი ჩემი გინეკოლოგის რჩევებს. მან დამიდო ოთხდღიანი დიეტა, რომელმაც გადამარჩინა. თავიდან, სანამ ასეთ კვებას დავიწყებდი, მაშინვე მოვიმატე 4-5 კილო, მიუხედავად იმისა, რომ არ ვიკვებებოდი არანაირად განსხვავებულად, ვაგრძელებდი ჩვეულ რეჟიმში კვებას, მაგრამ ამ დროს ხომ ვიცით, რა პროცესები ხდება ორგანიზმში და ცოტა არ იყოს შემეშინდა.“

ცნობილმა მეცო-სოპრანომ ოთხდღიან დიეტაზე დეტალურად ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ორსულობისას ფეხითაც ბევრს დადიოდა:

„საოცარი საჩუქარი მოვიდა, ოთხდღიანი დიეტა, რომელიც ვატრიალე ცხრა თვე და დამატებით ერთი თვე. ეს იყო საათობრივი კვება, რომელიც ჩემთვის რთული იყო, მაგრამ კოვიდი დამეხმარა იმაში, რომ ეს შემესრულებინა. ზოგი ჭირი მარგებელია. სამ ან ოთხ საათში ერთხელ მივირთმევდი, იყო მცირე ულუფა, მაგრამ საკმაოდ მნიშვნელოვანი პროდუქტი, ეს შეიძლებოდა ყოფილიყო ხორცი. პური პირდაპირ ამოვარდა, შეიძლებოდა ყოფილიყო ორი ნაჭერი ოთხ დღეში, წყალი დიდი რაოდენობით, ყოველდღე ოთხ კილომეტრს დავდიოდი ფეხით. მიუხედავად კოვიდისა, ისეთ ადგილებს ვპოულობდი, სადაც ნაკლებად საშიში იყო. ხილს ცალკე ვჭამდი, გამოყოფილად. მე ამდენი ხილი ჩემს სიცოცხლეში არ მიჭამია, მაგრამ თურმე შვილისთვის რას არ გააკეთებ. გარდა ამისა, ვიღებდი ვიტამინებს. ეს არის ინვესტიცია, ალბათ, ყველა დამეთანხმებით. იმ ბაზას აშენებ და იმ საძირკველს, რომელზეც მერე აღიზრდება ბავშვი, შენი მომავალი და ქვეყნის მომავალიც.“

ნინო სურგულაძის თქმით, ორსული ქალი სტრესისგან დაცული უნდა იყოს და მას ყველა ემოციურ კომფორტს უნდა უქმნიდეს:

„ვეთანხმები, რომ ორსულის ირგვლივ სულ პოზიტივი უნდა იყოს. სტრესი რომ ორგანიზმში უარყოფით ძვრებს იწვევს ეს ცნობილი ფაქტია. პოზიტივი ისედაც გვჭირდება და მით უმეტეს, ამ მდგომარეობაში. ორსულობა საკმაოდ რთული პროცესია და დიდი დატვირთვაა. მე თავად ვცდილობდი შემექმნა პოზიტივი ჩემ გარშემო. ძალიან მადლობელი ვარ ყველა იმ ადამიანის, ვინც ჩემ გარშემო იყო, დედაჩემის, ჩემი მეუღლის. პატარა რაღაცაც მაბედნიერებდა. პანდემიის მიუხედავად ვერაფერს ვგრძნობდი. როგორ არ განვიცდიდი, რაც ხდებოდა, მაგრამ ამ დროს იმდენად ბედნიერი ხარ, რომ ბევრ რამეს ვერ ხედავ. ახლობლები უნდა დაგეხმარონ, რომ ეს გაათმაგდეს და გაასმაგდეს. ჯანსაღი ცხოვრების წესის დახმარებით საერთოდ გასაოცარ მდგომარეობაში ხარ, ბავშვებიც კარგად არიან. ხომ არის ორსულობის დამახასიათებელი ცნობილი ნიშნები, ნეგატიურს ვგულისხმობ, მინდოდა მეგრძნო, მაგრამ არაფერი ყოფილა. ექიმები მეუბნებოდნენ, ბავშვებს რა სასწაული ხერხემალი აქვთო, გამიკვირდა, ვერ მივხვდი ეს რას ნიშნავდა. თქვენ არ იცით, როგორი ბავშვები მოდიანო. მესმის, უჭირთ ადამიანებს, ვერ ყიდულობენ საკვებს, წამალს, მაგრამ რისი შესაძლებლობაც გვაქვს, ის უნდა გავაკეთოთ, არ დავლიოთ, არ მოვწიოთ, ვიმოძრაოთ ბევრი. ხორცს თუ ვერ ყიდულობ, ხაჭო ჭამე, ნუ იყიდი ბურგერს.“

„არცერთი კილო არ მომიმატია. სამშობიაროში თურმე ვმღეროდი და არ ვიცოდი. ყველაფერმა ისე კარგად ჩაიარა, რომ ბოლოს სიმღერით დაგვირგვინდა. „ავე მარიას“ ვმღეროდი, ეს ინსტინქტურად მოხდა. ოპერაციის დროს რა ხდებოდა არ მახსოვს. მეგობარმა გადაიღო, რომ ვმღეროდი. სახლში მოვედი ჯანმრთელი, არცერთი კილო არ მქონდა მომატებული. მადლიერი ვარ იმ ჩემი თავის, რომელსაც აქამდე არ ვიცნობდი, რომელსაც დავუჯერე. ცნობილი ფრაზაა, რომ რასაც ვჭამთ ის ვართ და ეს მართლა ასეა. ეს ხასიათზეც კარგად მოქმედებს, მომავალზეც. მშობლობა რთული პროფესიაა, მთავარია ჩვენს შვილებს რა მაგალითს მივცემთ. ყველაფერი გენიალური საბოლოო ჯამში მარტივისკენ მიდის,“ - აღნიშნა ნინო სურგულაძემ. 

წაიკითხეთ სრულად