Baby Bag

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ 12-17 წლის ასაკის თინეიჯერების 1/3 რეგულარულად სვამს ენერგეტიკულ სასმელებს. ენერგეტიკული სასმელი დიდი რაოდენობით შაქარს, კოფეინს, დანამატებს: ლ-კარნიტინს, გოგირდის შემცველ ამინომჟავას და გუარანას შეიცავს. მართალია, მოცემული დანამატები მეხსიერების გაუმჯობესებას, ენერგიის მატებასა და კონცენტრაციის ზრდას უწყობს ხელს, მაგრამ აღნიშნული ინგრედიენტების ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმზე ჯერ ბოლომდე შესწავლილი არ არის.

თინეიჯერების დიდი ნაწილი ენერგეტიკულ სასმელს იმ მოტივით სვამს, რომ დროის მოკლე შუალედში თავი უფრო ენერგიულად და გამოცოცხლებულად იგრძნოს. ზოგიერთი მათგანი ღამის გათენებას ცდილობს, ზოგს კი სურს რომელიმე კონკურსში მონაწილეობისას თავი უენერგიოდ ან უმოტივაციოდ არ იგრძნოს.
ენერგეტიკული სასმელი ორი სახისაა:

• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც ისეთ ქილაში ასხია, როგორშიც მსუბუქი ტკბილი სასმელები.
• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც პატარა ზომის ქილებშია ჩასხმული.
ორივე კატეგორიის ენერგეტიკული სასმელის მთავარ კომპონენტს კოფეინი წარმოადგენს. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ცნობით, ენერგეტიკული სასმელი მეტისმეტად დიდი რაოდენობის კოფეინს და ისეთ დანამატებს შეიცავს, რომელთა შეტანაა თინეიჯერთა რაციონში მიზანშეწონილი არ არის.
რატომ მოსწონთ თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელები?
ენერგეტიკული სასმელები თინეიჯერებს სასურველი შედეგის მიღებაში ძალიან სწრაფად და მარტივად ეხმარება. ახალგაზრდა ათლეტები, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელს რეგულარულად მოიხმარენ, გაცილებით პროდუქტიულად ვარჯიშობენ, თუმცა კვლევებით დასტურდება, რომ მსგავსი ტიპის სასმელი მათ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად მოქმედებს. ენერგეტიკული სასმელის დალევის შემდეგ ადამიანებს ენერგია ემატებათ და კონცენტრაციაც უუმჯობესდებათ, თუმცა აღნიშნული ეფექტი მოკლევადიანია. მათი ხშირი მიღება ჯანმრთელობისთვის სერიოზული საფრთხის მომტანიც შეიძლება აღმოჩნდეს. ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მოხმარებით გამოწვეული ზიანი მისგან მიღებულ სარგებელს მნიშვნელოვნად აღემატება.
დიდ ბრიტანეთში ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც ბავშვებსა და მოზარდებში ენერგეტიკული სასმელებისადმი დამოკიდებულების შესწავლას ისახავდა მიზნად, დაადგინა, რომ გემო, ფასი, რეკლამა, ხელმისაწვდომობა და ეფექტურობა ის ძირითადი ფაქტორებია, რომელთა გამოც თინეიჯერები მსგავსი ტიპის სასმელს აქტიურად ეტანებიან. მწარმოებლები პროდუქტს მაქსიმალურად ხელმისაწვდომ ფასს ადებენ და სპეციალური მარკეტინგული გათვლების გამოყენებით, მას მოზარდი თაობის თვალში მიმზიდველობას მატებენ.
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ენერგეტიკული სასმელი მოზარდებს სხვადასხვა მიზეზის გამო იზიდავს. დომინანტი ფაქტორი, რომელიც პროდუქტის მიმზიდველობას აბსოლუტურად განსაზღვრავს, არ გამოიკვეთა. სხვადასხვა ფაქტორთა ეფექტური კომბინაცია თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელისადმი მეტად მიდრეკილს ხდის. მისი ხელმისაწვდომობა კი პროდუქტის მოხმარების სიხშირეს აორმაგებს. მსგავსი ტიპის სასმელის მზარდი პოპულარობა მისასალმებელი ნამდვილად არ არის. მშობლებსა და თინეიჯერებს მეტი სიფრთხილის გამოჩენა მართებთ. აუცილებელია, რომ მათ ენერგეტიკული სასმელების გვერდითი ეფექტების შესახებ გარკვეული წარმოდგენა ჰქონდეთ, რათა მავნე პროდუქტის მიღებისგან თავის შეკავება შეძლონ.
ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტები
ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მიღება თინეიჯერების ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად აისახება. კოფეინის მაღალი შემცველობისა და არაჯანსაღი დანამატების სიუხვის გამო აღნიშნული პროდუქტი ორგანიზმისთვის ზიანის მომტანია. ქვემოთ ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტების ნუსხას გთავაზობთ:
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილის პრობლემები აქვთ, მათ სასწავლო მასალის ათვისება უძნელდებათ, გონებრივად ნაკლებად აქტიურები ხდებიან. არსებობს მაღალი რისკი, რომ ენერგეტიკულ სასმელზე მიჯაჭვული მოზარდები ნარკოტიკებს, ალკოჰოლს ან სიგარეტს მიეძალონ.
• ენერგეტიკულ სასმელს არანაირი კვებითი ღირებულება არ აქვს, ამასთან ის საკმაოდ დიდი რაოდენობით კოფეინს და შაქარს შეიცავს. მსგავსი ტიპის სასმელი მოზარდის ორგანიზმისთვის საზიანოა.
• ენერგეტიკული სასმელებით გატაცებული 13-19 წლის თინეიჯერების 40% უძილობას, გულისრევის შეგრძნებას, ღებინებას, გახშირებულ კანკალს, თავისა და მუცლის ტკივილს უჩივის. ექსტრემალურ შემთხვევაში ენერგეტიკული სასმელის ჭარბმა მიღებამ, შესაძლოა, კრუნჩხვების განვითარებას შეუწყოს ხელი.
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ რისკის შემცველი ქმედებებისკენ მიდრეკილება უჩნდებათ. მათ ნარკოტიკების მოხმარება, ჩხუბი და დაპირისპირება იზიდავთ.
• ენერგეტიკულ სასმელში შემავალი კოფეინი, ვიტამინები, პროტეინები, ნახშირწყლები, ამინომჟავები, დანამატები და მინერალები, ისეთ კომბინაციას ქმნიან, რომელიც დეჰიდრატაციას უწყობს ხელს. კოფეინი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი დიურეტიკია.
• ენერგეტიკული სასმელების უმრავლესობა 500 მილიგრამზე მეტ კოფეინს შეიცავს. ამ რაოდენობის კოფეინის ხშირი მიღება თინეიჯერების ორგანიზმისთვის მომწამვლელია.
• ზოგიერთი ნაირსახეობის ენერგეტიკული სასმელი ალკოჰოლსაც შეიცავს. როგორც წესი, მსგავსი ტიპის სასმელს დანამატის სახით კოფეინს და სხვა სტიმულატორებს აღარ ამატებენ. მიუხედავად ამისა, მას მაინც ენერგეტიკული სასმელის სახით ყიდიან. ალკოჰოლი თინეიჯერების ორგანიზმისთვის განსაკუთრებით საზიანოა.
რა რაოდენობის ენერგეტიკული სასმელის მიღებაა თინეიჯერებისთვის ნებადართული?
თინეიჯერებისთვის ენერგეტიკული სასმელების მიღება უსაფრთხო არ არის. არ არსებობს დოზა, რომელიც მათთვის სასურველად შეგვიძლია ჩავთვალოთ. ზოგიერთი თინეიჯერი ფიქრობს, რომ ენერგეტიკული სასმელის დახმარებით მას ენერგია ემატება, ფიზიკურად აქტიურდება და იზრდება კიდეც. თუმცა მსგავსი წარმოდგენები რეალობას ყოველთვის არ შეესაბამება. გარდა ამისა, არ არსებობს მეცნიერული მტკიცებულება იმისა, რომ ენერგეტიკული სასმელის მიღებით გამოწვეული დადებითი ეფექტები მოზარდის ორგანიზმისთვის სასარგებლოა. აუცილებელია თინეიჯერებმა კარგად გააცნობიერონ მსგავსი ტიპის სასმელების უარყოფითი ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმსა და ჯანმრთელობაზე. თქვენს შვილებს წყლის დიდი რაოდენობით მიღებისკენ მოუწოდეთ და ეცადეთ, მის ეფექტურობასა და სარგებლიანობაში დაარწმუნოთ. 
მომზადებულია ​momjunction.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ სქესობრივი განათლება ჯეროვან დონეზე არ აიმაღლა ადამიანმა, მისი ჯანმრთელობა დაინგრევა და განწირული იქნება ტანჯვისთვის“ - სექსოლოგი ზურაბ მარშანია

„თუ სქესობრივი განათლება ჯეროვან დონეზე არ აიმაღლა ადამიანმა, მისი ჯანმრთელობა დაინგრევა და განწირული იქნება ტანჯვისთვის“ - სექსოლოგი ზურაბ მარშანია

რა განაპირობებს საქართველოში სექსის მიმართ არაჯანსაღ დამოკიდებულებას, რატომ არის დღემდე ეს თემა მეტ-ნაკლებად ტაბუდადებული და რამდენად ხშირად მიმართავენ სექსუალური დისფუნქციის პრობლემის მქონე წყვილები სექსოლოგს - ამ და სხვა საინტერსო კითხვებზე ​M​omsedu.ge-ს სექსოლოგმა ზურაბ მარშანიამ უპასუხა. 

- საქართველოში სექსის თემა მეტ-ნაკლებად ტაბუდადებულია. რა მდგომარეობაა ამჟამად. რამდენად არის თქვენთან მომართვიანობა გაზრდილი?

- სანამ აღნიშნულ კითხვას ვუპასუხებდეთ, აუცილებლად უნდა ვთქვათ, რომ სექსი გლობალური და საყოველთაო თვალსაზრისით არის სიცოცხლის საწყისი. თუ არ არის სექსი, ვერ გამრავლდება ადამიანი. პროკრეატიულის გარდა, მას რეკრეატიული (სიამოვნების) ფუნქციაც გააჩნია. სრულფასოვანი და ჰარმონიული სექსუალური ცხოვრების მეშვეობით, ადამიანი ბედნიერი ხდება, რასაც ნამდვილად იმსახურებს.
რაც შეეხება თქვენს შეკითხვას, ჩვენდა სამარცხვინოდ, მართლაც რომ ტაბუირებულია ეს საკითხი და გვრცხვენია ამაზე საუბარი. მიუხედავად ამისა, მაინც იგრძნობა პროგრესი. მთელი ჩემი კარიერის განმავლობაში, რომელიც 30 წელზე მეტს მოიცავს, მე ვარ უშუალო მომსწრე იმისა, რამხელა პროგრესი არის ამ მიმართულებით. ყველაზე სენსიტიური თემა არის ქალის სექსუალური დისფუნქციები და ქალის მომართვა სექსოლოგთან დახმარებისათვის. ადრე, ჩემი კარიერის დასაწყისში, გაცილებით განსხვავებულ სიტუაციას ვაწყდებოდი - 1000 პაციენტიდან, მხოლოდ ერთი ან ორი შეიძლება ყოფილიყო ქალი. დღეს ქალების ხვედრითი წილი თითქმის 25-30%-ს უახლოვდება, რაც დამაიმედებელი და სასიხარულოა.

- მიუხედავად ამისა, სექსის მიმართ მაინც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა. თქვენი აზრით, რა განაპირობებს ამას?

- უპირველეს ყოვლისა, სქესობრივი განათლების დაბალი დონე, ანუ ინფორმაციის არცოდნა. რატომღაც ფიქრობენ, რომ ეს განპირობებულია წვდომის შეუძლებლობით. შეიძლება, წვდომა არ არის შეზღუდული ჩვენს ქვეყანაში, მაგრამ ჩვენთან სხვა პრობლემაა - სურვილიც არ არის, რომ ეს ინფორმაცია მიიღოს. მზაობა არ ჩანს. სამწუხაროდ, არც სამთავრობო სტრუქტურებისგან ჩანს სურვილი.

- ემხრობით თუ არა სკოლებში სექსოლოგიის გაკვეთილების ჩატარებას და ეს შეუწყობს თუ არა ხელს ამ მხრივ განათლების ამაღლებას?

- თუ სქესობრივი განათლება ჯეროვან დონეზე არ აიმაღლა ადამიანმა, მისი სქესობრივი ჯანმრთელობა დაინგრევა და განწირული იქნება ტანჯვისთვის. უცოდინრობა შეზღუდავს მის უნარს, რომ შექმნას ოჯახი და იყოლიოს შვილები. რატომ არ უნდა ისწავლებოდეს? - მაღალ კლასებში, 16 წლის შემდეგ საკმაოდ მისაღებიც კია. პირიქით, რელევანტური ცოდნის არმიღება არის მოზარდის უფლებების დარღვევა.

- თქვენი აზრით, გარდა ამისა, კიდევ რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ საქართველოში სექსის მიმართ არაჯანსაღი დამოკიდებულება შეიცვალოს?

- ეს არ არის გადაულახავი პრობლემა, მისი გადაჭრა შესაძლებელია დიალოგებისა და კომპეტენტური დისკუსიების მეშვეობით. ყველაფერი გადალახვადია, თუ არსებობს ამისთვის ნება. უბრალოდ, ჩვენთან ერთი ასეთი სენია გავრცელებული: დილეტანტი ადამიანები იმ თემებზე კამათობენ, რაშიც არაფერი არ გაეგებათ.

- სექსუალურ დისფუნქციებზე რომ გვესაუბროთ. ჯანმრთელობის კუთხით როგორ მოქმედებს ადამიანზე?

- ყველაზე კლასიკური და ტიპური მაგალითი არის დამოკიდებულება ერექციის დარღვევასა და ადამიანის სომატიურ ჯანმრთელობას შორის, კერძოდ, კარდიოლოგიური პრობლემები. მამაკაცები, რომლებსაც დარღვეული აქვთ ერექციული დისფუნქცია, შედიან გულის კუნთის ინფარქტის განვითარების რისკ ფგუფში, ეს არის პირდაპირი კორელაცია.

- საქართველოში სექსუალური დისფუნქცია ქალებში უფრო მეტია თუ კაცებში, თქვენ რომელი სქესი უფრო მეტად მოგმართავთ?

- ეპიდემიური კვლევა საქართველოს მასშტაბით არ ჩატარებულა. მსოფლიო მონაცემებით ქალების დაავადება აჭარბებს. პირადად მე, დიდი მასალა მაქვს, სამეცნიერო თუ პრაქტიკული. თუ დაავადებიანობა ქალებში მეტია, მომართვიანობა ნაკლებია. თუმცა, აღსანიშნავია ისიც, რომ მომართვიანობა არ ნიშნავს დაავადებიანობას.

- თუ წყვილს შორის ერთ-ერთს აქვს სექსუალური დისფუნქცია, კონსულტაციაზე ორივე უნდა მოვიდეს? თქვენ რას ურჩევთ ამ დროს?

- სასურველია. რიგ შემთხვევებში, აუცილებელია, რომ ორივე მოვიდეს კონსულტაციაზე. ზოგადად, წყვილოვანი მიდგომა სექსუალური დისფუნქციების მკურნალობაში არის წარმატების წინაპირობა.

- რას ეტყოდით ადამიანებს, რომელთაც პრობლემა აქვთ ამ კუთხით და თქვენთან მოსვლის გადაწყვეტილებას მაინც ვერ იღებენ გარკვეული კომპლექსების გამო.

- სამწუხაროდ, ეს არ არის მარტო საქართველოს პრობლემა. ყოველი 10 მამაკაციდან, რომელსაც ერექციული დისფუნქცია აწუხებს, რაც ძალიან დრამატული და მწვავე ხასიათის დაავადებაა, მხოლოდ 3 ბედავს დაუყოვნებლივ და გაბეულად მისვლას ექიმთან. ალბათ, ისინიც მივლენ ოდესღაც ... მაგრამ რამდენი წელი გავა, რამდენად გაღრმავდება ეს დისფუნქცია, რამდენად დამძიმდება ჯანმრთელობისა და ფსიქიკის მდგომარეობა? - დასაფიქრებელია.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი

წაიკითხეთ სრულად