Baby Bag

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ 12-17 წლის ასაკის თინეიჯერების 1/3 რეგულარულად სვამს ენერგეტიკულ სასმელებს. ენერგეტიკული სასმელი დიდი რაოდენობით შაქარს, კოფეინს, დანამატებს: ლ-კარნიტინს, გოგირდის შემცველ ამინომჟავას და გუარანას შეიცავს. მართალია, მოცემული დანამატები მეხსიერების გაუმჯობესებას, ენერგიის მატებასა და კონცენტრაციის ზრდას უწყობს ხელს, მაგრამ აღნიშნული ინგრედიენტების ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმზე ჯერ ბოლომდე შესწავლილი არ არის.

თინეიჯერების დიდი ნაწილი ენერგეტიკულ სასმელს იმ მოტივით სვამს, რომ დროის მოკლე შუალედში თავი უფრო ენერგიულად და გამოცოცხლებულად იგრძნოს. ზოგიერთი მათგანი ღამის გათენებას ცდილობს, ზოგს კი სურს რომელიმე კონკურსში მონაწილეობისას თავი უენერგიოდ ან უმოტივაციოდ არ იგრძნოს.
ენერგეტიკული სასმელი ორი სახისაა:

• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც ისეთ ქილაში ასხია, როგორშიც მსუბუქი ტკბილი სასმელები.
• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც პატარა ზომის ქილებშია ჩასხმული.
ორივე კატეგორიის ენერგეტიკული სასმელის მთავარ კომპონენტს კოფეინი წარმოადგენს. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ცნობით, ენერგეტიკული სასმელი მეტისმეტად დიდი რაოდენობის კოფეინს და ისეთ დანამატებს შეიცავს, რომელთა შეტანაა თინეიჯერთა რაციონში მიზანშეწონილი არ არის.
რატომ მოსწონთ თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელები?
ენერგეტიკული სასმელები თინეიჯერებს სასურველი შედეგის მიღებაში ძალიან სწრაფად და მარტივად ეხმარება. ახალგაზრდა ათლეტები, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელს რეგულარულად მოიხმარენ, გაცილებით პროდუქტიულად ვარჯიშობენ, თუმცა კვლევებით დასტურდება, რომ მსგავსი ტიპის სასმელი მათ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად მოქმედებს. ენერგეტიკული სასმელის დალევის შემდეგ ადამიანებს ენერგია ემატებათ და კონცენტრაციაც უუმჯობესდებათ, თუმცა აღნიშნული ეფექტი მოკლევადიანია. მათი ხშირი მიღება ჯანმრთელობისთვის სერიოზული საფრთხის მომტანიც შეიძლება აღმოჩნდეს. ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მოხმარებით გამოწვეული ზიანი მისგან მიღებულ სარგებელს მნიშვნელოვნად აღემატება.
დიდ ბრიტანეთში ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც ბავშვებსა და მოზარდებში ენერგეტიკული სასმელებისადმი დამოკიდებულების შესწავლას ისახავდა მიზნად, დაადგინა, რომ გემო, ფასი, რეკლამა, ხელმისაწვდომობა და ეფექტურობა ის ძირითადი ფაქტორებია, რომელთა გამოც თინეიჯერები მსგავსი ტიპის სასმელს აქტიურად ეტანებიან. მწარმოებლები პროდუქტს მაქსიმალურად ხელმისაწვდომ ფასს ადებენ და სპეციალური მარკეტინგული გათვლების გამოყენებით, მას მოზარდი თაობის თვალში მიმზიდველობას მატებენ.
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ენერგეტიკული სასმელი მოზარდებს სხვადასხვა მიზეზის გამო იზიდავს. დომინანტი ფაქტორი, რომელიც პროდუქტის მიმზიდველობას აბსოლუტურად განსაზღვრავს, არ გამოიკვეთა. სხვადასხვა ფაქტორთა ეფექტური კომბინაცია თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელისადმი მეტად მიდრეკილს ხდის. მისი ხელმისაწვდომობა კი პროდუქტის მოხმარების სიხშირეს აორმაგებს. მსგავსი ტიპის სასმელის მზარდი პოპულარობა მისასალმებელი ნამდვილად არ არის. მშობლებსა და თინეიჯერებს მეტი სიფრთხილის გამოჩენა მართებთ. აუცილებელია, რომ მათ ენერგეტიკული სასმელების გვერდითი ეფექტების შესახებ გარკვეული წარმოდგენა ჰქონდეთ, რათა მავნე პროდუქტის მიღებისგან თავის შეკავება შეძლონ.
ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტები
ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მიღება თინეიჯერების ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად აისახება. კოფეინის მაღალი შემცველობისა და არაჯანსაღი დანამატების სიუხვის გამო აღნიშნული პროდუქტი ორგანიზმისთვის ზიანის მომტანია. ქვემოთ ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტების ნუსხას გთავაზობთ:
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილის პრობლემები აქვთ, მათ სასწავლო მასალის ათვისება უძნელდებათ, გონებრივად ნაკლებად აქტიურები ხდებიან. არსებობს მაღალი რისკი, რომ ენერგეტიკულ სასმელზე მიჯაჭვული მოზარდები ნარკოტიკებს, ალკოჰოლს ან სიგარეტს მიეძალონ.
• ენერგეტიკულ სასმელს არანაირი კვებითი ღირებულება არ აქვს, ამასთან ის საკმაოდ დიდი რაოდენობით კოფეინს და შაქარს შეიცავს. მსგავსი ტიპის სასმელი მოზარდის ორგანიზმისთვის საზიანოა.
• ენერგეტიკული სასმელებით გატაცებული 13-19 წლის თინეიჯერების 40% უძილობას, გულისრევის შეგრძნებას, ღებინებას, გახშირებულ კანკალს, თავისა და მუცლის ტკივილს უჩივის. ექსტრემალურ შემთხვევაში ენერგეტიკული სასმელის ჭარბმა მიღებამ, შესაძლოა, კრუნჩხვების განვითარებას შეუწყოს ხელი.
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ რისკის შემცველი ქმედებებისკენ მიდრეკილება უჩნდებათ. მათ ნარკოტიკების მოხმარება, ჩხუბი და დაპირისპირება იზიდავთ.
• ენერგეტიკულ სასმელში შემავალი კოფეინი, ვიტამინები, პროტეინები, ნახშირწყლები, ამინომჟავები, დანამატები და მინერალები, ისეთ კომბინაციას ქმნიან, რომელიც დეჰიდრატაციას უწყობს ხელს. კოფეინი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი დიურეტიკია.
• ენერგეტიკული სასმელების უმრავლესობა 500 მილიგრამზე მეტ კოფეინს შეიცავს. ამ რაოდენობის კოფეინის ხშირი მიღება თინეიჯერების ორგანიზმისთვის მომწამვლელია.
• ზოგიერთი ნაირსახეობის ენერგეტიკული სასმელი ალკოჰოლსაც შეიცავს. როგორც წესი, მსგავსი ტიპის სასმელს დანამატის სახით კოფეინს და სხვა სტიმულატორებს აღარ ამატებენ. მიუხედავად ამისა, მას მაინც ენერგეტიკული სასმელის სახით ყიდიან. ალკოჰოლი თინეიჯერების ორგანიზმისთვის განსაკუთრებით საზიანოა.
რა რაოდენობის ენერგეტიკული სასმელის მიღებაა თინეიჯერებისთვის ნებადართული?
თინეიჯერებისთვის ენერგეტიკული სასმელების მიღება უსაფრთხო არ არის. არ არსებობს დოზა, რომელიც მათთვის სასურველად შეგვიძლია ჩავთვალოთ. ზოგიერთი თინეიჯერი ფიქრობს, რომ ენერგეტიკული სასმელის დახმარებით მას ენერგია ემატება, ფიზიკურად აქტიურდება და იზრდება კიდეც. თუმცა მსგავსი წარმოდგენები რეალობას ყოველთვის არ შეესაბამება. გარდა ამისა, არ არსებობს მეცნიერული მტკიცებულება იმისა, რომ ენერგეტიკული სასმელის მიღებით გამოწვეული დადებითი ეფექტები მოზარდის ორგანიზმისთვის სასარგებლოა. აუცილებელია თინეიჯერებმა კარგად გააცნობიერონ მსგავსი ტიპის სასმელების უარყოფითი ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმსა და ჯანმრთელობაზე. თქვენს შვილებს წყლის დიდი რაოდენობით მიღებისკენ მოუწოდეთ და ეცადეთ, მის ეფექტურობასა და სარგებლიანობაში დაარწმუნოთ. 
მომზადებულია ​momjunction.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

​როდის დავსვათ ბავშვი პირველად და რა არის W-Sitting?

​როდის დავსვათ ბავშვი პირველად და რა არის W-Sitting?

როდის დავსვათ ბავშვი პირველად და რა არის W-Sitting? - ამ საკითხებზე, MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ორთოპედი, რომეო ვარდიაშვილი.

- როდის დავსვათ ბავშვი პირველად?

- ბავშვის პირველი წლის ეტაპები, სავარაუდოდ, მყისიერად მიფრინავს. დაჯდომა განსაკუთრებით ამაღელვებელია პატარასთვის, რადგან ის ხსნის თამაშისა და ძიების სრულიად ახალ სამყაროს. ასევე, აძლევს ბავშვებს საშუალებას, იყვნენ უფრო დამოუკიდებლები, აადვილებს საკვების მიღების რეჟიმს და აძლევს გარემოს გამოკვლევის, დათვალიერების საშუალებას ახალი გზით.

ოდესმე შეგიმჩნევიათ როგორ ზის თქვენი პატარა? - დამოუკიდებლად დაჯდომა არის უნარი, რომელსაც ბევრი ბავშვი ეუფლება 7-დან 9 თვემდე, ხოლო მისი დასწავლა კი ხდება 4-დან 7 თვემდე, მიუხედავად ამისა, არ დააჩქაროთ პროცესი. თქვენს ბავშვს უნდა ჰქონდეს გარკვეული სპეციფიკური მოტორული უნარები: კისრის მაღლა აწევა და გარკვეული წონასწორობის შენარჩუნება. 3 წლის ასაკიდან ბავშვებში ვითარდება დაჯდომის სხვადასხვა პოზიცია, რასაც მშობლებმა ყურადღება უნდა მიაქციონ. ხშირად შეხედეთ და აკონტროლეთ ჯდომის ისეთი პოზიცია, როგორიც არის ე.წ. W-Sitting.

- რა არის W-Sitting?

- W-დაჯდომა არის, როდესაც ბავშვის მუხლები, ტერფები და ქვედა ნაწილი ეხება იატაკს, როდესაც ფეხები განლაგებულია მუხლებს გარეთ. ზემოდან ყურებისას თქვენი ბავშვის ფეხის პოზიცია ჰგავს ინგლისური ანბანის ასო „W“-ს.

W-დაჯდომის საკითხი წლების განმავლობაში დებატების გამომწვევი იყო სამედიცინო საზოგადოებაში, ათასობით სტატია დაიწერა, თუმცა საბოლო პასუხი დღემდე არ გვაქვს.

შეიძლება თუ არა W-ჯდომის პოზიციამ ზიანი მიაყენოს თქვენს შვილს? - ზოგიერთი ბავშვი ძალიან მცირე ხნით ზის, ძირითადად, თამაშის დროს მოძრაობს. თუ პოზიცია ყოველდღიურობის ჩვევად იქცა, მან შეიძლება გამოიწვიოს ისეთი პრობლემები, რაზეც აშშ-ის უნივერსიტეტის ბაზაზე შესწავლილი სტატისტიკაც დაგვემოწმება.

3-დან 6 წლამდე ასაკის 39 ბავშვის ერთმა კვლევამ შეისწავლა ბავშვების W-ჯდომის პოზა და გაზომეს მათი მენჯის დახრის კუთხე. მკვლევარება დაადგინეს, რომ ბავშვებს, რომლებიც დიდხანს ისხდნენ W-ჯდომის პოზით, აღენიშნებოდათ ფეხზე დგომისას მენჯის წინ დახრილობა, ბარძაყის შიდა როტაცია (Femoral anteversion), წვივის შიდა ტორსის (Iternal tibial torsion) და ტერფის როტაცია (Metatarsus adductus). მეცნიერებმა ასევე დადგინეს, რომ ბავშვებს, რომლებიც ყოველდღიურად და ხანგრძლივად სხედან W-ჯდომის პოზიციაში, უფრო მაღალი რისკი აქვთ ისეთი ჩივილების განვითარების, როგორებიც არის:

  • ორთოპედიული დეფორმაციები;
  • ჯდომითი ბალანსის დარღვევები;
  • მენჯ-ბარძაყის სახსრის ქვეამოვარდნილობა;
  • წინა ჯვარედინი იოგის არასტაბილურობა;
  • ტკივილი წელის მიდამოში;
  • ხერხემლის სიგრძივი და როტაციული დეფორმაციები;
  • კუნთების დაჭიმულობა (თეძოს, მუხლის-ჰამსტრინგები, ტერფის);
  • წონასწორობის და კორდინაციის უნარის დარღვევა;
  • ე.წ. მტრედის სიარული (Pigeon-toed walking).

- როგორ გამოვასწოროთ W-ჯდომის პოზიცია?

- თუ თქვენს პატარას სიამოვნებს W-ჯდომა, მოგიწევთ გარკვეული ნაბიჯების გადადგმა, რათა გაათავისუფლოთ ბავშვი ამ ჩვევისგან.

1. შეახსენეთ, რომ „გაასწოროს ფეხები“, როცა დაინახავთ, რომ ის ზის W-პოზიციაზე;

2. შესთავაზეთ პატარა სავარძელი ან სკამი, როგორც იატაკზე ჯდომის ალტერნატივა;

3. დაუჯექით გვერდით და თამაშის მეთოდით წაახალისეთ სცადოს ეს პოზიციები:

გადაჯვარედინებული ფეხები - ქვედა კიდურები, მოზიდული სხეულისკენ, მუხლები მდებარეობს გარეთ, ხოლო ტერფები შიგნით.

ფეხები წინ - ბავშვი ზის ძირზე და ფეხები მდებარეობს პირდაპირ მათ წინ, მუხლის სახსარში გაშლილი მდგომარეობით.

ფეხები გვერდით - ბავშვი ზის ძირზე და ორივე ფეხი მუხლებში მოხრილი ერთი მიმართულებით მდებარეობს სხეულის ერთ მხარეს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 https://www.facebook.com/babybag.momsedu.ge

წაიკითხეთ სრულად