Baby Bag

„3 წლამდე ასაკის ბავშვი 24 საათიანი ჰიპერთერმიის შემდეგ აუცილებლად აჩვენეთ ექიმს“

„3 წლამდე ასაკის ბავშვი 24 საათიანი ჰიპერთერმიის შემდეგ აუცილებლად აჩვენეთ ექიმს“

პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი გრიპის ვირუსთან დაკავშირებით პოსტს სოციალურ ქსელში აქვეყნებს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„გრიპის ვირუსი მკვეთრი აქტივაციის ფაზაში შედის და არამარტო გრიპის ვირუსი, ვხვდებთ აგრეთვე ადენო, რინო, პარაგრიპი, კოკსაკის ვირუსებს, რომელთაც განსხვავებული კლინიკური მიმდინარეობა აქვთ.

თუ ტემპერატურა მატულობს 40 გრადუსამდე, იწევს შემცივნებით, ახასიათებს ყელის ტკივილი, ოსსალგია, ართრალგია (ძვლების და სახსრების ტკივილი) თავის ტკივილი, ღებინება,ზოგჯერ ძლიერი აბდომინალური ტკივილი (მუცლის ტკივილი) ხშირად ზოგადი მშრალი ლორწოვანები (არც ცხვირიდან გამონადენი, არც ხველა) - ეს სიმპტომები შეიძლება გაჩნდეს მესამე დღიდან, ლეთარგიული მდგომარეობა (პაციენტს სულ ეძინება) ტემპერატურა პრაქტიკულად ვერ ან რთულად ემორჩილება ანტიპირეტულ საშუალებებს...ეს უკვე გრიპია. 

დღეს ძირითადად ვხვდებთ B ტიპის გრიპის ვირუსს (ლაბრატორიული ტესტებით) სეზონურ გრიპს რომ ვეძახით, თუმცა გრიპი გრიპია, ყველაზე ვერაგი რესპირატორულ ვირუსებს შორის! 

A ტიპის ვირუსი უფრო ხშირად იძლევა გართულებებს, რადგან მას შეუძლია შეიცვალოს ანტიგენური სტრუქტურა, კვლავ შებრძანდეს ორგანიზმში ახალი სმოკინგით და ნიღბით, რომელსაც ვეღარ ცნობს დასუსტებული ორგანზმი,კვლავ იწყებს იმუნური სუსტემა ბრძოლას და გართულებებიც იწყება...პანიკაშია საზგადოება,ყველაზე მეტად ტემპერატურა გვაშინებს,რომელიც ხშირად არ გეპუებათ იმიტომ, რომ ორგანიზმი ტემპერატურის მეშვეობით ებრძვის გრიპის ვირუსს... 

3 წლამდე ასაკის ბავშვი, უკვე 24 საათიანი ჰიპერთერმიის შემდეგ აუცილებლად აჩვენეთ ექიმს, ხოლო ყველა დანარჩენი ასაკი, 72 საათიანი ჰიპერთერმიის შედეგ აუცილებლად მიბრძანდთ ვიზიტზე ოჯახის ექიმთან, ან სასწრაფო გადაუდებელი დახმარების ბრიგადა გამოიძახეთ...

სახლის პირობებში, სანამ ექიმი გნახავთ, მიეცით ბავშვს ანტიპირეტული (სიცხის დამწევი) საშუალება, ჯობია გაორმაგებული დოზით, ვიდრე ხშირად, გააგრილეთ ბავშვი თუ გადახურებულია. თუ გაყინული აქვს ხელ-ფეხი, ესე იგი ტემერატურა ჯერ კიდევ ზევით იწევს და ამიტომ დაათბუნეთ...

შეგიძლიათ, გამოიყენოთ დაზელვა ოთახის ტემერატურის წყლით, გამდნარი კარაქით, თავზე კომბოსტოს ფურცელი დაადეთ, მიაღებინეთ დიდი რაოდენობით სითხე, ჩაი (ცაცხვი, გვირილა, ჟოლო, ჯანჯაფილი, ლიმონი, თაფლი) ვიტამინიზირებული საკვები, არ დააძალოთ ხორცი და ცხიმიანი საკვების მიღება. 

ამ დროს უმადობა ჩვეულებრივი მოვლენაა...არ მისცეთ ბევრი მედიკამენტი (პოლიპრაგმაზია ამ დროს დაუშვებელია) არ მისცეთ ანტიბაქტერიული საშუალებები თვითნებურად - ეს საშუალებები ექიმმა უნდა დანიშნოს ჰემოგრამაზე დაყრდნობით, ისინი მაინც არ მოქმედებენ. 

ვირუსის ორგანიზმიდან ელიმინაციას სჭირდება დრო - 5-7-10 დღე, თუმცა აუცილებელია პაციენტის ჯანმრთელობაზე დინამიური დაკვირვება რათა არ მოხდეს მეორადი ბაქტერიული ფლორის გააქტივება! გრიპის ვირუსის უხშირესი გართულება პნევმონიაა. თუ თქვენს ბავშვს აღენიშნა ქოშინი, ძლიერი ხველა, სწრაფი დაღლა, ციანოზი ცხვირ-ტუჩის ირგვლივ, დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს!

გრიპით დაავადებული პაციენტის იზოლაცია აუცილებელია. დაიცავით თქვენი თავიც და გაუფრთხილდით სხვებსაც, ნუ გახვალთ გარეთ, განსაკუთრებით ადამიანების თავშეყრის ადგილებში!!! ის (გრიპით დაავადებული პაციენტი) სახლშიც ნიღბით უნდა იმყოფებდეს, სხვებმაც მოიხმარეთ ნიღაბი და ცვალეთ ყოველ 2 საათში, ნახმარი ნიღაბი მოათავსეთ ურნაში, ხშირად გაანიავეთ ოთახები, დაალაგეთ სველი წესით, დაიბანეთ ხელები ისტერიულად! 

გრიპზე იმუნიზირებული მოსახლეობის მცირე პროცენტი დაავადდა გრიპით, მაგრამ მათში კლინიკური მიმდინარეობა იყო ძალიან მარტივი... აი, რაც შეეხება ანტივირუსულ პრეპარატ ტამიფლუს (ოსელტამივრი)) სააფთიაქო ქსელში დეფიციტშია. 

გთხოვთ იზრუნოთ ამაზე, (ვისაც ხელეწიფება) რადგან არ ვართ დაზღვეულები ვირუსის შემოტევის შემდგომი ტალღებისგან!!! ტამიფლუ არ გამოიყენოთ თვითნებურად, მხოლოდ თქვენი ექიმის რჩევით,  რადგან დოზირებას მკაცრი შერჩევა სჭირდება,  ასაკისა და წონის მიხედვით!!! ჯანმრთელობას გისურვებთ ყველას!!! იმოქმედეთ შიშის და პანიკის გარეშე!!! თქვენს გვერდთ ვართ

P.S ტამიფლუს მარაგი სჭირდება ქვეყანას!!!!“ - აღნიშნავს ინგა მამუჩიშვილი. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“
როდის ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე და რა შეიძლება იყოს ძირითადი გამომწვევი მიზეზები? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი ლელა ირემაძე ესაუბრა. 

​- ქალბატონო ლელა, რა არის უნაყოფობა და როდის ვსაუბრობთ მასზე?

- იმ შემთხვევაში, როდესაც ერთწლიანი, რეგულარული, დაუცველი სქესობრივი კონტაქტის ფონზე არ დგება ორსულობა, ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე, თუ ქალის ასაკი:

  • < 35 წლამდეა
  • > 35 წელზე ზემოთ ასაკის ქალებში - ეს პერიოდი მცირდება 6 თვემდე.
  • > 40 წელზე ზემოთ - 3 თვემდე
უნაყოფობა შეიძლება იყოს პირველადი და მეორადი. პირველადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს არცერთი ორსულობა არ ჰქონია, ხოლო მეორადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს აქვს მინიმუმ ერთი ორსულობა ანამნეზში.

ქალის ასაკი და წყვილის სქესობრივი თანაცხოვრების პერიოდის ხანგრძლივობა მნიშვნელოვანია, უნაყოფობის დროული დიაგნოსტიკისა და შემდგომი მენეჯმენტის განსაზღვრის თვალსაზრისით.

- დღესდღეობით, პროცენტულად რამდენად გავრცელებულია წყვილებში უშვილობა?

- დღეისათვის მსოფლიოში რეპროდუქციული ასაკის 8-12% არის უნაყოფო, ანუ ყოველი 7 წყვილიდან 1 წყვილი. 48 მილიონი წყვილი. 186 მილიონი ადამიანი; (Worldwide ( Ombelet et; al)) PubMed 2019)

- ძირითადად რითია გამოწვეული უშვილობა და რომელი სქესის წარმომადგენლებში უფრო ხშირია ეს პრობლემა?

- უნაყოფობის მიზეზები შეიძლება იყოს მამაკაცისმიერი, ქალისმიერი, კომბინირებული (ქალისმიერი+მამაკაცისმიერი ფაქტორი); იმუნოლოგიური, ასევე უცნობი/გაურკვეველი ეტიოლოგიის.

  • ქალისმიერი მიზეზები გვხვდება შემთხვევათა – 40-45%-ში
  • მამაკაცისმიერი ფაქტორი - 35-40%
  • ქალისა და მამაკაცის ერთად - 15%
  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა -10%
ქალისმიერი მიზეზები შეიძლება იყოს - ფალოპის მილების, საკვერცხეების, საშვილოსნოს ორგანული და ან ფუნქციური პათოლოგიური ცვლილებები, ასევე ენდოკრინული დარღვევები.

ფალოპის მილების ანატომიური და ფუნქციური დაზიანებით გამოწვეული უნაყოფობა, ქალის უნაყოფობის 40-60%-ს შეადგენს. ფალოპის მილებს ახასიათებთ ძალზე რთული ნეიროენდოკრინული რეგულაცია, რომელიც მათ სატრანსპორტო ფუნქციას განაპირობებს. ამ ფუნქციის მოშლა საბოლოოდ იწვევს სპერმატოზოიდისა და კვერცხუჯრედის გადაადგილების, მათი შერწყმის შედეგად წარმოშობილი გამეტების, შემდგომ კი ემბრიონის საშვილოსნოს ღრუსკენ ტრანსპორტირების პროცესის რღვევას, რაც უნაყოფობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზია.

საშვილოსნოს პათოლოგიებით გამოწვეულ უნაყოფობაში მნიშვნელოვანია - საშვილოსნოს თანდაყოლილი პათოლოგიები (ძგიდე, ორრქიანი, ერთრქიანი), ფიბროიდები, ადენომიოზი, ენდომეტრიოზი, ენდომეტრიუმის სტრუქტურა/ ხარისხი, პოლიპები.

საკვერცხისმიერი ფაქტორი - ძირითადად ანოვულაცია, რაც უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის მნიშვნელოვან ადგილს იკავებ. იგი გულიხმობს ფოლიკულიდან კვერცხუჯრედის გამოთავისუფლების პროცესის რღვევას.

ჰორმონული დარღვევებიდან აღსანიშნავია - ჰიპოთალამო - ჰიპოფიზურ სისტემაში მიმდინარე პათოლოგიური ცვლილელბი.

მამაკაცისმიერი ფაქტორი - განპირობებულია სპერმაში სპერმატოზოიდების რაოდენობრივი, მოძრაობითი და მორფოლოგიური პათოლოგიური ცვლილებებით.

ასევე ძალზედ მნიშვნელოვანი და გასათვალისწინებელია - გარემო ფაქტორების (ტოქსინები), ცხოვრების წესის (მწეველობა, ალკოჰოლის მოხმარება, სიმსუქნე) გავლენა ნაყოფიერებაზე.

- აქვს თუ არა მნიშვნელობა ქალის ასაკს?

- ოვარიული რეზერვი (კვერცხუჯრედების მარაგი საკვერცხეებში) ქალის შვილოსნობის პოტენციალის მთავარი განმსაზღვრელი ფაქტორია, უფრო მეტიც, გენეტიკური შვილის ყოლის ერთადერთი წყაროა. მნიშნელოვანია ის ფაქტორი, რომ კვერცხუჯრედების მარაგი მცირდება/იხარჯება ასაკის მატებასთან ერთად. გარდა კვერცხუჯრედების რაოდენობრივი შემცირებისა, მცირდება კვერცხუჯრედების ხარისხიც (უპირატესად 35 წლის შემდეგ). სწორედ ამ ფაქტორების გამო განსხვავებულია ქალის დაორსულების სიხშირე 35 წლამდე და მის შემდეგ ასაკში, მაგალითად, ბუნებრივ ციკლებში:

  • 25 წლის ასაკში - ერთ ციკლში - საშ. - 25%;
  • 35 წლის ასაკში - 15%-ია
  • 37 წლის ასაკში 10%, 40 წლის შემდეგ 4-5%

    ​ინ ვიტრო ციკლში
  • < 35 წლამდე - საშუალოდ 45-50%-ია
  • 35-38 წწ - 30-35%
  • 40-42 წწ - 8-10%
  • < 42 წწ - 3-5%.
აღნიშნული, ქალის რეპროდუქციულ სისტემაში მიმდინარე ასაკდამოკიდებული ფიზიოლოგიური პროცესია. გასათვალისწინებელია, ფიზიოლოგიიდან გადახრის შემთხვევები ანუ ადრეულ ასაკში (35-30 წლამდე), სხვადასხვა მიზეზის (გენეტიკური, აუტოიმუნური, იდიოპათიკური და სხვ) გამო შემცირებული ფოლიკულური მარაგის არსებობა, რის გამოც ორსულობის სიხშირე ასაკის მიუხედავად მნიშვნელოვნად დაბალია.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, საჭიროა ყველა რეპროდუქციული ასაკის ქალმა, ვინც გეგმავს ორსულობას, დროულად მიმართოს რეპროდუქტოლოგს, გამოიკვლიოს საკვერცხის მარაგი და შედეგის მიხედვით დაგეგმოს ორსულობა.

ასევე მნიშვნელოვანია, ფსიქოლოგიური ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა, რაც დღეისათვის საკმაოდ ხშირად გვხვდება.

ძირითადი მიზეზები, რომლებიც იწვევენ ფსიქოლოგიურ უნაყოფობას:

  • სისტემატური სტრესი სამსახურში;
  • თავის დადანაშაულება უნაყოფობაში, ან ფიქრი იმაზე, რომ ეს არის სასჯელი თქვენი ცხოვრების წესის გამო;
  • ფინანსური თუ საყოფაცხოვრებო პრობლემები, რაც ბავშვის დაბადებას უკავშირდება;
  • ბოლო პერიოდში განცდილი სერიოზული ფსიქოლოგიური რყევა;
  • გარშემომყოფების მხრიდან გამუდმებული პრესინგი, ანუ გამუდმებული შეკითხვები: არ ხართ ორულად, არ გეგმავთ ორსულობას, რატომ არ ორსულდებით? 

ფსიქოლოგიური უნაყოფობის დროს მნიშვნელოვანია მკურნალი ექიმის მხარდაჭერა, ზოგიერთ შემთხვევაში საჭირო ხდება ფსიქოლოგის ჩართულობა.

- დედები ხშირად ეუბნებიან თავიანთ ქალიშვილებს, არ გაცივდეთ, ბავშვი არ გეყოლებათო. მითია თუ რეალურად შესაძლებელია მომავალში ამან პრობლემა გამოიწვიოს?

- რა თქმა უნდა, მითია. მცირე მენჯის ღრუს ანთებას ინფექცია იწვევს და არა ცივზე ჯდომა ან მსგავსი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად