Baby Bag

შეკრულობა ძუძუთა ბავშვებში - გამომწვევი მიზეზები და დახმარების გზები

შეკრულობა ძუძუთა ბავშვებში - გამომწვევი მიზეზები და დახმარების გზები
შეკრულობა, ანუ ყაბზობა არის საჭლმის მონელების გაძნელება, რაც გამოიხატება ნაწლავების არასრულ, დაყოვნებულ ან გაძნელებულ დაცლაში და ახასიათებს შემდეგი სიმპტომები: მუცლის შებერვა, ყურყური, ხშირად მუცლის ტკივილი, დაუცლელობის შეგრძნება, ზოგჯერ – საერთო სისუსტე, თავბრუსხვევა, მადის დაქვეითება, ბოყინი, გულისრევა, რაც ნაწლავში შიგთავსის დაყოვნების გამო ტოქსინების შეწოვითაა განპირობებული.

ყაბზობა არასასიამოვნო მოვლენაა ყველა ასაკში, მით უმეტეს, 2 წლამდე ბავშვებში, რადგან მათ არ შეუძლიათ თავიანთი აზრებისა და განცდების თავისუფლად გადმოცემა.
ყაბზობა ბუნებრივ კვებაზე მყოფ ჩვილებში
ახალშობილისთვის ყველაზე კარგი საკვები ბევრი მიზეზის გამო დედის რძეა. ძირითადი მიზეზი კი არის დედის რძეში ცილებისა და ცხიმების ბალანსირებული შემცველობა, რომელიც სრულად პასუხობს ბავშვის ორგანიზმის მოთხოვნილებებს. ამიტომაც არის, რომ ბუნებრივ კვებაზე მყოფ პატარებს იშვიათად ემართებათ ყაბზობა. თუმცა რიგ შემთხვევებში ძუძუთა ბავშვებსაც აწუხებებთ შეკრულობა, რაც დედის არაბალანსირებული კვებით შეიძლება იყოს გამოწვეული. გამომდინარე იქიდან, რომ ახალშობილის საჭმლის მომნელებელი და იმუნური სისტემა მხოლოდ ახლა ეგუება გარემო ფაქტორების ზემოქმედებას, პატარას ადვილად შეიძლება განუვითარდეს მგრძნობელობა სხვადასხვა საკვებ კომპონენტის - უფრო ხშირად გარკვეული ტიპის ცილების მიმართ. სწორედ ამიტომ არსებობს სპეციალისტების მიერ შემუშავებული რეკომენდაციები მეძუძური დედების სწორი კვებისთვის.
როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს ყაბზობა აწუხებს?
ყველა ბავშვს კუჭის მოქმედების ინდივიდუალური რეჟიმი აქვს, ამიტომ უმჯობესია, დავაკვირდეთ სიმპტომებს: თუ კუჭში გასვლის დროს ბავშვი იჭინთება, წითლდება, ტირის, უჭირს ნაწლავების დაცლა, ხშირად გადის აირებზე და აქვს შეცვლილი, მძაფრი სუნი, ან თუ ბევრად ნაკლებად ჭირვეულობს ნაწლავების დაცლის დღეს, ვიდრე სხვა დღეებში, სავარუდოა, რომ თქვენს პატარას აწუხებს შეკრულობა, ანუ ყაბზობა.
ყაბზობა თუ აირების დაგროვება? არის თუ არა კავშირი მათ შორის?
ყაბზობასა და ნაწლავებში აირების დაგროვებას შორის უთუოდ არის კავშირი, ხშირ შემთხვევაში ყაბზობა იწვევს ნაწლავებში ჭარბად აირების წარმოქმნას და დაგროვებს, ხშირად კი პირიქით ხდება - აირების ჭარბად წარმოქმნა ხდება ყაბზობის მიზეზი. სიმპტომურად კი ორივე მდგომარეობა მსგავსი ნიშნებით ვლინდება - ყაბზობასაც და აირების დაგროვებასაც ახასიათებს კოლიკის კლინიკა, რაც გამოიხატება შემდეგნაირად: უეცარი ტირილის შეტევები, ძირითადად საღამოს საათებში. ტირილი განსხვავდება შიმშილით და დაღლილობით გამოწვეულლი ტირილისგან - ბევრად უფრო ხმამაღალი და გახანგრძლივებულია, ხშირად ბავშვი კი არ ტირის, არამედ კივის. ტირილის დროს ბავშვი შეიძლება იყოს დაჭიმული, რკალისებრად მოხრილი სხეულით, მუშტებად შეკრული ხელებით, დაჭიმული მუცლით. ჩვილის დაწყნარება პრაქტიკულად შეუძლებელია სანამ თავისით არ დამშვიდდება. ზოგადი მდგომარეობა ტირილის შეტევებს შორის პერიოდებში ნორმალურია.
როგორც აირების დაგროვებით, ასევე ყაბზობით გამოწვეული ჭირვეულობის დროს ბავშვის დახმარება ერთი და იგივე მეთოდებით არის შესაძლებელი:
• ფრთხილად აიყვანეთ პატარა, ჩაეხუტეთ და მსუბუქად გადაუსვით ზურგზე ხელი მრვალჯერ. ფრთხილად ამოძრავეთ ბავშვი - ამით თქვენ ხელს შეუწყობთ ნაწლავებიდან აირების გამოდევნას.
• დაიწვინეთ ბავშვი მუცლით ხელზე და მეორე ხელით დააფიქსირეთ მისი ზურგი (ეს პოზა „ვეფხვი ხეზე“ სახელით არის ცნობილი). ბავშვის ხელები და ფეხები უნდა იყოს თქვენი ხელის აქეთ-იქიდან. ამ პოზაში მისი კუნთები დუნდება და ეს ხელს უწყობს მისი ნაწლავების გათავისუფლებას.
• დააწვინეთ ბავშვი ზურგზე, მოუხარეთ პატარას ფეხები მუცლისკენ, მიიტანეთ მისი მუხლები მუცელთან და გაუშვით ხელი. გაიმეორეთ ეს პროცედურა რამდენჯერმე - ამ პროცედურის დროსაც დუნდება მისი მუცლის ფარის კუნთები და ეს ხელს უწყობს ტკივილის გაქრობას.
• გაახვიეთ ბავშვი პლედში მჭიდროდ ხელების ჩათვლით - ეს პატარებს დაცულობის შეგრძნებას უჩენს და ხელს უწყობს მათ მოდუნებას, რასაც შედეგად ტკივილის შემსუბუქებამდე მივყავართ.

• ბეიბიქალმის წვეთები ყოველი ჭამის წინ - აუცილებლად დაეხმარება თქვენს პატარას და დაიცავს აირების დაგროვებისგან და ყაბზობისგან.

R

შეიძლება დაინტერესდეთ

„რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ალერგიული ადამიანებისთვის თბილისი იდეალური ადგილია“

„რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ალერგიული ადამიანებისთვის თბილისი იდეალური ადგილია“
რა შეიძლება იყოს ალერგიის გამომწვევი ფაქტორები, რა სახით ვლინდება ბავშვებში ის და სად შეიძლება დაისვენონ ალერგიულმა ადამიანებმა? - MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ალერგოლოგმა ნინო მეტრეველმა უპასუხა. 

- ქალნატონო ნინო, ალერგიის სეზონი, როგორც წესი, გაზაფხულიდან იწყება და ზაფხულშიც გრძელდება. ვიცვლით კლიმატსა და ადგილმდებარეობას, როგორ უნდა მოვემზადოთ ამისთვის ?
- პირველ რიგში, გეტყვით იმას, რომ ალერგია შესაძლებელია იყოს ოთხივე სეზონზე. გაზაფხული ალერგიის სეზონად ყვავილობის გამო მიიჩნევა, გაზაფხულს მოსდევს ზაფხული და ყვავილობის პერიოდი გარკვეულწილად ზაფხულშიც გრძელდება. ალერგიული პაციენტები აუცილებელია, რომ მომზადებულები იყვნენ მედიკამენტოზურად პრევენციის მიზნით. აქვე ვიტყვი, რომ ნიღაბი (პირბადე) საუკეთესო საშუალებაა, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ყვავილობის სეზონია. ნიღბის საშუალებით ძალიან ბევრმა პაციენტმა უსიმპტომოდ გაიარა სეზონი. კარგი იქნება, თუ ალერგიული პაციენტები წინასწარ მოემზადებიან მედიკამენტოზური სახით გარე გამღიზიანებლებისგან (მედიკამენტები აუცილებლად ექიმთან კონსულტაციის გავლის შემდეგ უნდა დაინიშნოს).
- რა შეიძლება იყოს ალერგიის გამომწვევი ფატორები?
- ალერგიის გამომწვევი ფაქტორი ბევრი რამ შეიძლება იყოს, მაგალითად, მცენარის მტვერი არის ძალიან ძლიერი გამღიზიანებელი, ცხოველის ბეწვი, საკვები, განსაკუთრებით ის საკვები, რომელიც შეიცავს ემულგატორებსა და კონსერვანტებს, მატყლი, ხალიჩა, ქიმიური ნივთიერებები, სარეცხი საშუალებები, სუნამო, ლითონის ნაკეთობა...
- კონკრეტულად ბავშვებზეც რომ ვისაუბროთ, რა სახით ვლინდება ბავშვებში ალერგია?

- ზემოთჩამოთვლილი გამოვლინებები ვრცელდება როგორც ზრდასრულებში, ასევე ბავშვებში. ბავშვების მიმართ კი განსაკუთრებულად საჭიროა მეტი ყურადღება. ჩვილი ბავშვებისთვის დამახასიათებელია დიათეზი, რომლის გამოხატულებაა გაღიზიანებული, შეწითლებული სახის კანი. ამ შემთხვევაში გამღიზიანებელი არის საკვები - რძე. იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვი არის ხელოვნურ კვებაზე, ალერგიული ბავშვებისთვის არსებობს ჰოპოალერგიული ფაფები რძის გარეშე, ძუძუთი კვების შემთხვევაში კი აუცილებელია დედა იცავდეს მკაცრ დიეტას.

- როგორ შეგვიძლია თავიდან ავარიდოთ მათ ეს დიდი უსიამოვნება ?

- პირველ რიგში, თუ ბავშვი ალერგიულია, აუცილებელია, რომ ალერგოლოგთან გაიაროთ კონსულტაცია. დანიშნული მედიკამენტები რეცეპტის მიხედვით მისცეთ წინასწარი პრევენციის მიზნით, მაგრამ მხოლოდ მედიკამენტებით შესაძლოა, ვერ დავეხმაროთ, ამიტომ აუცილებელია ხელშეწყობა, მედიკამენტების მიღების პარალელურად, უნდა მოერიდოთ გარე გამღიზიანებელს, მაგალითისთვის, თუ ბავშვი ციტრუსზეა ალერგიული, მნიშვნელოვანია, რომ მოარიდოთ ციტრუსს.

- ასევე ხშირია მწერების კბენა და მისგან გამოწყვეული ალერგიული ფონები, როგორ მოვიქცეთ ასეთ დროს?

- ეს არის ინსექტური ალერგია, რაც საკმაოდ ხშირია. შეიძლება მოერიდო ყვავილს, მაგრამ მეტად რთულია მოერიდო მწერს. ალერგიული ადამიანებისთვის მწერის კბენა შეიძლება, ფატალურად დასრულდეს. მაგალითად, ალერგიული ადამიანისთვის კრაზანის ნაკბენი, თუ მომენტალურად არ მოხდა მასში ინექციის შეყვანა, ძალიან სახიფათოა და დიდი შანსი არსებობს იმისა, რომ ვერ გადარჩეს. ამიტომ, ყოველთვის თან იქონიეთ დექსამეტაზონი, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც მიდიხართ დასასვენებლად, სადაც მწერების სიხშირის ალბათობა დიდია, სახლისთვის კი შეიძინეთ ბადეები. ბავშვების მიმართ კი განსაკუთრებული ყურადღება გმართებთ, მოერიდეთ ღამით მათ გასეირნებას, რადგან ამ დროს მწერი შეუმჩნეველია.

- ასევე აღსანიშნავია, რომ ალერგიის და გრიპის სიმპტომები საკმაოდ ჰგავს ერთმანეთს - როგორ უნდა მივხვდეთ და განვასხვავოთ ერთმანეთისგან გრიპი და ალერგია?

- ალერგია არსებობს სხვადასხვა სახით და ვლინდება მრავალი სიმპტომით. არიან პაციენტები, რომლებსაც ერთმანეთში ერევათ გრიპი და ალერგია, არ შეიძლება გრიპი იყოს ხანგრძლივი დროით. გრიპის მსგავსი სიმპტომების გარდა ალერგიასთან კავშირშია: გამონაყარი, ქავილი, ცემინება, ცხვირიდან გამონადენი, ცრემლდენა, ყელის ქავილი, ხველა. ალერგიული ხველა არსებობს ორი სახის - მშრალი და სპაზმური. ასევე არსებობს სიცივის ალერგია ზამთარში, რომლის სიმპტომია ხელის შეშუპება, რასაც დაკრავს მოლურჯო ელფერი, მზის ალერგიის დროს კი დამახასიათებელია გამონაყარი და ქავილი.

- დაბოლოს, სად ურჩევთ დასვენებას ალერგიულ ადამიანებს?

- ალერგიული პაციენტებისთვის ძალიან კარგია მთის კურორტები. არ შეგიყვანოთ შეცდომაში იმან, რომ დამტვერვის სეზონის დროს, მაისში, ძალიან სასარგებლოა დასვენება. ეს აკრძალულია ალერგიული პაციენტებისთვის, რადგან მსგავს სიტუაციაში მოხვედრამ შეიძლება, სავალალო შედეგები გამოწვიოს. პაციენტები, რომლებიც ნესტზე ცუდად რეაგირებენ, მათთვის უმჯობესია, მოერიდონ ზღვას, ასევე ის პაციენტები, რომლებსაც მზის ალერგია აქვთ. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ალერგიული ადამიანებისთვის თბილისი იდეალური ადგილია. დასვენების მხრივ ნებისმიერ შეთხვევაში გირჩევთ მთას, გასათვალიწინებელია ისიც, რომ საკურორტო თერაპიისთვის კარგი იქნება, შეარჩიოთ ივლისი და აგვისტო.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 
წაიკითხეთ სრულად