Baby Bag

შეკრულობა ძუძუთა ბავშვებში - გამომწვევი მიზეზები და დახმარების გზები

შეკრულობა ძუძუთა ბავშვებში - გამომწვევი მიზეზები და დახმარების გზები
შეკრულობა, ანუ ყაბზობა არის საჭლმის მონელების გაძნელება, რაც გამოიხატება ნაწლავების არასრულ, დაყოვნებულ ან გაძნელებულ დაცლაში და ახასიათებს შემდეგი სიმპტომები: მუცლის შებერვა, ყურყური, ხშირად მუცლის ტკივილი, დაუცლელობის შეგრძნება, ზოგჯერ – საერთო სისუსტე, თავბრუსხვევა, მადის დაქვეითება, ბოყინი, გულისრევა, რაც ნაწლავში შიგთავსის დაყოვნების გამო ტოქსინების შეწოვითაა განპირობებული.

ყაბზობა არასასიამოვნო მოვლენაა ყველა ასაკში, მით უმეტეს, 2 წლამდე ბავშვებში, რადგან მათ არ შეუძლიათ თავიანთი აზრებისა და განცდების თავისუფლად გადმოცემა.
ყაბზობა ბუნებრივ კვებაზე მყოფ ჩვილებში
ახალშობილისთვის ყველაზე კარგი საკვები ბევრი მიზეზის გამო დედის რძეა. ძირითადი მიზეზი კი არის დედის რძეში ცილებისა და ცხიმების ბალანსირებული შემცველობა, რომელიც სრულად პასუხობს ბავშვის ორგანიზმის მოთხოვნილებებს. ამიტომაც არის, რომ ბუნებრივ კვებაზე მყოფ პატარებს იშვიათად ემართებათ ყაბზობა. თუმცა რიგ შემთხვევებში ძუძუთა ბავშვებსაც აწუხებებთ შეკრულობა, რაც დედის არაბალანსირებული კვებით შეიძლება იყოს გამოწვეული. გამომდინარე იქიდან, რომ ახალშობილის საჭმლის მომნელებელი და იმუნური სისტემა მხოლოდ ახლა ეგუება გარემო ფაქტორების ზემოქმედებას, პატარას ადვილად შეიძლება განუვითარდეს მგრძნობელობა სხვადასხვა საკვებ კომპონენტის - უფრო ხშირად გარკვეული ტიპის ცილების მიმართ. სწორედ ამიტომ არსებობს სპეციალისტების მიერ შემუშავებული რეკომენდაციები მეძუძური დედების სწორი კვებისთვის.
როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს ყაბზობა აწუხებს?
ყველა ბავშვს კუჭის მოქმედების ინდივიდუალური რეჟიმი აქვს, ამიტომ უმჯობესია, დავაკვირდეთ სიმპტომებს: თუ კუჭში გასვლის დროს ბავშვი იჭინთება, წითლდება, ტირის, უჭირს ნაწლავების დაცლა, ხშირად გადის აირებზე და აქვს შეცვლილი, მძაფრი სუნი, ან თუ ბევრად ნაკლებად ჭირვეულობს ნაწლავების დაცლის დღეს, ვიდრე სხვა დღეებში, სავარუდოა, რომ თქვენს პატარას აწუხებს შეკრულობა, ანუ ყაბზობა.
ყაბზობა თუ აირების დაგროვება? არის თუ არა კავშირი მათ შორის?
ყაბზობასა და ნაწლავებში აირების დაგროვებას შორის უთუოდ არის კავშირი, ხშირ შემთხვევაში ყაბზობა იწვევს ნაწლავებში ჭარბად აირების წარმოქმნას და დაგროვებს, ხშირად კი პირიქით ხდება - აირების ჭარბად წარმოქმნა ხდება ყაბზობის მიზეზი. სიმპტომურად კი ორივე მდგომარეობა მსგავსი ნიშნებით ვლინდება - ყაბზობასაც და აირების დაგროვებასაც ახასიათებს კოლიკის კლინიკა, რაც გამოიხატება შემდეგნაირად: უეცარი ტირილის შეტევები, ძირითადად საღამოს საათებში. ტირილი განსხვავდება შიმშილით და დაღლილობით გამოწვეულლი ტირილისგან - ბევრად უფრო ხმამაღალი და გახანგრძლივებულია, ხშირად ბავშვი კი არ ტირის, არამედ კივის. ტირილის დროს ბავშვი შეიძლება იყოს დაჭიმული, რკალისებრად მოხრილი სხეულით, მუშტებად შეკრული ხელებით, დაჭიმული მუცლით. ჩვილის დაწყნარება პრაქტიკულად შეუძლებელია სანამ თავისით არ დამშვიდდება. ზოგადი მდგომარეობა ტირილის შეტევებს შორის პერიოდებში ნორმალურია.
როგორც აირების დაგროვებით, ასევე ყაბზობით გამოწვეული ჭირვეულობის დროს ბავშვის დახმარება ერთი და იგივე მეთოდებით არის შესაძლებელი:
• ფრთხილად აიყვანეთ პატარა, ჩაეხუტეთ და მსუბუქად გადაუსვით ზურგზე ხელი მრვალჯერ. ფრთხილად ამოძრავეთ ბავშვი - ამით თქვენ ხელს შეუწყობთ ნაწლავებიდან აირების გამოდევნას.
• დაიწვინეთ ბავშვი მუცლით ხელზე და მეორე ხელით დააფიქსირეთ მისი ზურგი (ეს პოზა „ვეფხვი ხეზე“ სახელით არის ცნობილი). ბავშვის ხელები და ფეხები უნდა იყოს თქვენი ხელის აქეთ-იქიდან. ამ პოზაში მისი კუნთები დუნდება და ეს ხელს უწყობს მისი ნაწლავების გათავისუფლებას.
• დააწვინეთ ბავშვი ზურგზე, მოუხარეთ პატარას ფეხები მუცლისკენ, მიიტანეთ მისი მუხლები მუცელთან და გაუშვით ხელი. გაიმეორეთ ეს პროცედურა რამდენჯერმე - ამ პროცედურის დროსაც დუნდება მისი მუცლის ფარის კუნთები და ეს ხელს უწყობს ტკივილის გაქრობას.
• გაახვიეთ ბავშვი პლედში მჭიდროდ ხელების ჩათვლით - ეს პატარებს დაცულობის შეგრძნებას უჩენს და ხელს უწყობს მათ მოდუნებას, რასაც შედეგად ტკივილის შემსუბუქებამდე მივყავართ.

• ბეიბიქალმის წვეთები ყოველი ჭამის წინ - აუცილებლად დაეხმარება თქვენს პატარას და დაიცავს აირების დაგროვებისგან და ყაბზობისგან.

R

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ უნდა მივხვდეთ, რომ ბავშვს მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემები აქვს, რა იწვევს და როგორ ხდება მკურნალობა?

როგორ უნდა მივხვდეთ, რომ ბავშვს მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემები აქვს, რა იწვევს და როგორ ხდება მკურნალობა?
როგორ უნდა მივხვდეთ, რომ ბავშვს მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემები აქვს, რა იწვევს და როგორ ხდება მკურნალობა? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი, ქეთევან ქვათაძე.

- ქალბატონო ქეთევან, რა არის საშარდე გზების ინფექცია და როგორ უნდა მივხვდეთ, როდესაც შვილს ეს პრობლემა აქვს?

- ბავშვებში, საშარდე გზების ინფექცია ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ბაქტერიული ინფექციაა.

ჩვეულებრივ, შარდი სტერილურია და მასში ბაქტერიები არ არის, ისინი კანის ზედაპირზე ცხოვრობენ. მათი უდიდესი ნაწილი სწორი ნაწლავის არეში და განავალშია მოთავსებული. ზოგჯერ შეიძლება, ბაქტერია შარდსადენიდან შარდის ბუშტში ავიდეს. თუ არ მოხდა ორგანიზმის მიერ მოშორება, ბატერია გამრავლდება და გამოიწვევს ინფექციას.

არსებობს ორი ტიპის საშარდე გზების ინფექცია: შარდის ბუშტის და თირკმლის. როდესაც ინფექცია შარდის ბუშტშია (ცისტიტი) შეიძლება გამოიწვიოს ტკივილი. თუ ბაქტერიები შარდის ბუშტიდან შარდსაწვეთის გავლით აღწევენ თირკმელში, ინფიცირდება და იწვევს თირკმლის ანთებას (პიელონეფრიტი). პიელონეფრიტმა თირკმლის პარენქიმის დაზიანება, ჰიპერტენზია და თირკმლის ქრონიკული უკმარისობა შეიძლება გამოიწვიოს. განსაკუთრებით 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში, კლინიკური მიმდინარეობის თვალსაზრისით, პიელონეფრიტის და ცისტიტის დიფერენცირება რთულია.

სიმპტომები დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე და მეტყველების უნარზე.

2 წლამდე ასაკის ბავშვებს და ბავშვებს, რომლებიც არ ლაპარაკობენ შეიძლება ჰქონდეთ: ცხელება, გაღიზიანებადობა და კვებასთან დაკავშირებული პრობლემები. დაავადება ზოგჯერ მხოლოდ ცხელებით მიმდინარეობს.

2 წელზე მეტი ასაკის ბავშვებს შეიძლება ჰქონდეთ: დიზურია (მტკივნეული შარდვა), მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემები, როგორიც არის ხშირი შარდვა, შარდის შეუკავებლობა, მოშარდვის იმპერატიული სურვილი, ტკივილი მუცლის ქვედა ნაწილის არეში ან უკანა მხარეს, ცხელება.

- რა იწვევს მოშარდვასთან დაკავშირებულ პრობლემებს ბავშვებში და როგორ მოვახდინოთ პრევენცია?

- მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემების უხშირესი მიზეზი არის საშარდე გზების ინფექცია, შარდის ბუშტის დისფუნქცია, შარდ-კენჭოვანი დაავადება ან სხვა ანატომიური თანდაყოლილი დარღვევები.

მოშარდვასთან დაკავშირებული პრობლემა, ასევე გოგონებში, შესაძლოა დაკავშირებული იყოს ლაბიების ადჰეზიასთან (მცირე სასირცხო ბაგეების შეხორცებასთან), ვაჟებში - ფიმოზთან.

ჩამოთვლილი სიმპტომების გამოვლენისთანავე მშობელმა უნდა მიმართოს ექიმს.

პრაქტიკულად ჯანმრთელ ბავშვებში, რომელთაც არ აქვთ საშარდე გზების რომელიმე ანატომიური პათოლოგია, საშარდე გზების ინფექციის განვითარების სხვა მაპროვოცირებელი ფაქტორებიც არსებობს:

ყველაზე ხშირი მიზეზია ნაწლავ-ბუშტის დისფუნქცია. თუ ბავშვს აქვს ყაბზობა (მკვირვი კონსისტენციის განავალი), მას შესაძლოა ხშირად განუვითარდეს საშარდე გზების ინფექცია.

საშარდე გზების ინფექციის ერთ-ერთი ხელშემწყობი ფაქტორია პარაზიტული ინფექცია- ჰელმინთები.

პრევენცია გულისხმობს ჰიგიენური პირობების დაცვას. გოგონების დაბანვის ან გასუფთავების დროს ხელის მიმართულება უნდა იყოს წინიდან უკან. დასაბანი საპონი-რბილი და ნაკლებად აქაფებადი.

კველევებით დადგენილია, რომ ბიჭებს რომელთაც აქვთ გაკეთებული წინადაცვეთა საშარდე გზების ინფექციის განვითარების ნაკლები რისკი აქვთ.

- როგორ მკურნალობენ საშარდე გზების ინფექციას?

- საშარდე გზების ინფექციის დიაგნოსტირება ხდება ექიმის რეკომენდაციით გაცემულ ლაბორატორიულ კვლევებზე დაყრდნობით, შარდის საერთო ანალიზით (ჩხირ ტესტი, მიკროსკოპია) და შარდის ბაქტერიოლოგიური გამოკვლევით. შარდის ბაქტერიოლოგიური გამოკვლევა არის ოქროს სტანდარტი დიაგნოზის დასადასტურებლად.

ამასთან ერთად ინდივიდუალურად ტარდება სხვა დამატებითი კვლევებიც.

აუცილებელია გამოვლინდეს გამომწვევი ბაქტერია და ინფექციის გამომწვევი, მაპროვოცირებელი მიზეზი. მკურნალობა ტარდება ანტიბიოტიკით. პირველი რიგის მედიკამენტი, მესამე გენერაციის ცეფალოსპორინია მოწოდებული. მკურნალობის შემდეგ რეკომენდებულია სპეციალური რენტგენოლოგიური კვლევის ჩატარება - მიქციური ცისტოგრაფია. კვლევით დგინდება პაციენტს აქვს თუ არა შარდის ბუშტ-შარდსაწვეთის რეფლუქსი (შარდის უკუდინება ქვემო საშარდე სისტემიდან ზემო საშარდე სისტემაში), რაც თავის მხრივ სპეციალურ მკურნალობას და მეთვალყურეობას საჭიროებს.

- რამდენად საფრთხის შემცველია ზღვა, აუზი, ფეხშიშველი სიარული ან სხვა გარემო ფაქტორი ამ მხრივ?

- ზღვა და აუზი ან სხვა ტიპის საცურაო დაწესებულებები ინფექციის განვითარების პროვოცირებას არ ახდენს.
ასევე, ცივი წყალი ან ცივ გარემოში ყოფნა, ფეხშიშველი სიარული საშარდე გზების ინფექციას არ იწვევს. ასეთ დროს, შესაძლოა გამოვლინდეს სიმპტომი, როგორიც არის ხშირი შარდვა, რაც რამდენიმე წუთში ან საათში მკურნალობის გარეშე გაივლის. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 



წაიკითხეთ სრულად