Baby Bag

ორგანიზმში D ვიტამინის დიდი ნაწილი კანზე მზის სხივების ზემოქმედებით წარმოიქმნება

ორგანიზმში D ვიტამინის დიდი ნაწილი კანზე მზის სხივების ზემოქმედებით წარმოიქმნება

რა კავშირია D ვიტამინსა და იმუნურ სისტემას შორის, - ამ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„მის შესახებ წინა საუკუნეში რომ დაგესვათ კითხვა ექიმებისათვის, გიპასუხებდნენ, რომ ეს ნივთიერება ცხიმში ხსნადი ვიტამინია და ის ორგანიზმში კალციუმის და ფოსფორის ცვლას არეგულირებს, მისი დეფიციტის დროს კი რაქიტი და ოსტეოპოროზი ვითარდება. მაგრამ რეალურად ის ჰორმონია. თუმცა კლასიფიკაციის მიხედვით დღესაც ცხიმში ხსნად ვიტამინებს მიეკუთვნება.

დიახ, D ვიტამინი, ჯადოსნური D ჰორმონი. და იცით, რატომ ჰორმონი?

  • იმიტომ, რომ სხვა ვიტამინებისაგან განსხვავებით, მისი მხოლოდ მცირე ნაწილის მიღება შეიძლება საკვებთან ერთად. უდიდესი ნაწილი კი მზის სხივების კანზე ზემოქმედების გზით მიიღება, შემდეგ კი ღვიძლსა და თირკმლებში ციკლს გადის და ამ გარდაქმნების შედეგად ვიღებთ ბიოაქტიურ ნივთიერებას, რომელსაც ჩვენს ორგანიზმში სასწაულების მოხდენა შეუძლია.
  • სხვა ვიტამინებისაგან იმითაც განსხვავდება, რომ ყველა ორგანოსა და ქსოვილში საკუთარი რეცეპტორები აქვს და ამიტომაც ზემოქმედებს ის პრაქტიკულად ყველა ორგანოზე.

თუ გახსოვთ, D ვიტამინის თემას ორი თუ სამი ბლოგი უკვე მივუძღვენი. დღეს იმუნურ სისტემაზე მის ზეგავლენაზე გიამბობთ. არა, იმას თუ ელოდებით, რომ D ვიტამინი პირდაპირ კავირშია კორონავირუსის ან სხვა ავი ვირუსების განადგურებასთან, უნდა გაგაწბილოთ. სამწუხაროდ, მას არ აქვს ანტივირუსული ზემოქმედება.

რას ამბობენ კვლევები?

დადგენილია, რომ იმ ადამიანებს, რომელთაც D ვიტამინის დონე სისხლში დაბალი აქვთ, გაცილებით მაღალი აქვთ სეზონური გრიპით და სხვა რესპირაცილი ინფექციებით ავადობის რისკი. D ვიტამინის საჭირო დოზის დამატებისას კი ეს რისკი მკვთრად მცირდება. მისი ერთ-ერთი ფუნქცია იმ T-ლიმფოციტების აქტივაციაა, რომლებიც ვირუსებსა და ბაქტერიების ანადგურებენ. გარდა ამისა, D ვიტამინის გავლენით ჩვენს ორგანიზმში წარმოიქმნება შინაგანი ანტივირუსული და ანტიბაქტერიული დაცვის ფაქტორები - დეფენსინები და კათელიციდინი, რომლებიც აქტიურად ებრძვიან და ანადგურებენ დაავადების გამომწვევ ვირუსებსა და ბაქტერიებს. და კიდევ, აღმოჩნდა, რომ D ვიტამინი ამცირებს იმუნური სისტემის ჰიპერაქტივობას და თავიდან გვაცილებს „ციტოკინურ შტორმს“, რაც ფილტვების დაზიანების და სიკვდილის მიზეზი ხდება ზოგიერთი ინფექციის, მათ შორის COVID-19 -ის დროს.

სულ ახლახან მკვლევარებმა (Vadim Backman და თანაავტორები) ჩიკაგოს ჩდრილოდასავლეთის უნივერსიტეტიდან, შეისწავლეს სხვადასხვა ქვეყანაში (ჩინეთი, საფრანგეთი, იტალია, სამხრეთ კორეა, ესპანეთი, შვეიცარია, გაერთიანებული სამეფო) კლინიკების მონაცემები და მივიდნენ დასკვნამდე, რომ იმ კლინიკებში, სადაც პაციენტებს, სისხლში D ვიტამინის დაბალი დონე აღენიშნებოდათ, სიკვდილობის უფრო მაღალი მაჩვენებელი ჰქონდათ.

ასე, რომ სანამ კარანტინი ჯერ კიდევ ძალაშია, გახსოვდეთ ეს მაგიური ვიტამინი. მისი მნიშვნელოვანი საკვები წყარო თევზი, რძე და მისი პროდუქტები, კვერცხია, თუმცა ორგანიზმში D ვიტამინის დიდი ნაწილი კანზე მზის სხივების ზემოქმედებებით წარმოიქნება. და არ დივიწყოთ თქვენი ექიმის დანიშნულებით D ვიტამინის დანამატის მიღება.

შეიძლება დაინტერესდეთ

სეზონური გრიპის ვირუსი - პრევენცია, მოქმედების ტაქტიკა

სეზონური გრიპის ვირუსი - პრევენცია, მოქმედების ტაქტიკა

„გრიპი არის რესპირაციული დაავადება, რომელიც გამოწვეულია A და B ტიპის ვირუსით. სეზონური გრიპი მთელს მსოფლიოში და ასევე, ჩვენს ქვეყანაშიც, უმეტესად, გავრცელებულია ზამთრის პერიოდში“ - „ნიუ ჰოსპიტალსის“ პედიატრი, ნინო ჭითანავა.

სეზონური გრიპის ვირუსთან დაკავშირებით, MomsEdu.ge-ს ნინო ჭითანავა ესაუბრა. 

  • რა სიმპტომებით ხასიათდება სეზონური გრიპი და როგორ ხდება მისი გავრცელება?

ნინო ჭითანავა: „გრიპი ხასიათდება შემდეგი ნიშნებით: სურდო, ხველა, ყელის ტკივილი, კუნთების და სახსრების ტკივილი, შემცივნება, ცხელება. ჩვილებში შეიძლება მეტად გამოხატული იყოს ჩივილები კუჭ-ნაწლავის მხრივ - დიარეა, ღებინება. გრიპისგავრცელება ხდება ჰაერწვეთოვანი გზით, ანუ დაავადებული ადამიანის ხველის და ცემინების დროს შეიძლება დაინფიცირდეს ჯანმრთელი ადამიანი. ამიტომ აუცილებელია ჰიგიენის დაცვა და დაავადების შემთხვევაში ინფიცირებულთან კონტაქტის შეზღუდვა“.

  • როგორია გრიპის კონტაგიოზურობა, ანუ როდისაა გადამდები პაციენტი?

ნინო ჭითანავა: „ძირითადად, პაციენტი გადამდებია სიმპტომების დაწყებიდან 3-4 დღემდე, ზოგიერთი ადამიანის შემთხვევაში გრიპის კონტაგიოზურობა შესაძლოა 7 დღემდეც გაგრძელდეს. აქვე გასათვალისწინებელია, რომ გადამდებად შეიძლება ჩაითვალოს პაციენტი სიმპტომების გამოვლენამდე 1 დღით ადრეც.

  • რომელია გრიპის მძიმე მიმდინარეობისთვის რისკის ჯგუფები ბავშვებში?

ნინო ჭითანავა: „ბავშვები <5 წლის, განსაკუთრებით კი<2 წლის ასაკის ბავშვები მიეკუთვნებიან გართულებებისთვის რისკის ჯგუფებს,<6 თვემდე ასაკის პაციენტებში ყველაზე მაღალია ჰოსპიტალიზაციის მაჩვენებელი;

რისკის ჯგუფებს მიეკუთვნებიან ასევე ბავშვთა სახლებში და სპეციალური მოვლის დაწესებულებებში მყოფი ბავშვები,ქრონიკულიდაავადებების მქონეები - მაგ ასთმა, დიაბეტი, ნევროლოგიური პრობლემებისმქონე პაციენტები, გულ-სისხლძარღვთა სისტემის პრობლემის მქონე ბავშვები,სისხლის და სისხლმბადი სისტემის პათოლოგიების მქონე ბავშვები მაგ ნაგლისებრუჯრედოვანი ანემიის მქონეები, ღვიძლისა და თირკმლის პათოლოგიების მქონე ბავშვები; ისინი, ვისაც აქვთ თანდაყოლილი მეტაბოლური დარღვევები, დაბალი იმუნიტეტი,ხანგრძლივად ჰორმონოთერაპიაზე მყოფი ბავშვები, ჭარბი წონის პოპულაცია.

  • ხშირად გაციება და სეზონური ვირუსი ერთმანეთში გვერევა. როგორ განვასხვაოთ?

ნინო ჭითანავა: „ეს საკითხი განსაკუთრებით აქტუალურია საქართველოში, რადგან ბევრი ადამიანი გაციებას ვერ აღიქვამს, როგორც ინფექციას და თვლიან თითქოს არ არის გადამდები. გრიპს იწვევს გრიპის ვირუსი, ხოლო გაციებას იწვევს სხვა რესპირაციული ვირუსები. ანუ, გაციებაც ჩვეულებრივი ვირუსული ინფექციაა, რომელიც ასევე გადაედება ერთი ადამიანიდან მეორეს.

განმასხვავებელ ნიშნებზე რომ ვისაუბროთ, გრიპი უფრო მძიმე მიმდინარეობისაა, უცებ იწყება, თან ახლავს მაღალი ცხელება, შემცივნება, სახსრების ტკივილი. ხოლო, გაციების დროს ადამიანს შესაძლოა ჰქონდეს ერთეული ხველა, ზოგადი სისუსტე, ყელის ტკივილი ან მხოლოდ ცხვირით სუნთქვის გაძნელება. მხოლოდ კლინიკური ნიშნებით გარჩევა ძალიან რთულია და თითქმის შეუძლებელი. სპეციფიკური ლაბორატორიული ტესტების შეგვიძლია დავადგინოთ დაავადება გრიპია თუ სხვა რესპირატორული ვირუსებით გამოწვეული“.

  • რა გართულებების წინაშე შეიძლება დაგვაყენოს სეზონურმა გრიპმა?

ნინო ჭითანავა: „გრიპი თავისი მიმდინარეობით თვითლიმიტირებადი დაავადებაა. პაციენტი თავისით განიკურნება რამდენიმე დღეში და ძირითადად მხოლოდ სიმპტომური დახმარება ესაჭიროება. არსებობს გრიპის გართულების და ზოგჯერ ფატალური შემთხვევებიც, გრიპი შესაძლოა გართულდეს: ყურის ანთებით, ტონზილიტით, პნევმონიით, ქრონიკული დაავადების პროგრესირებით, ლარინგოტრაქეიტი, ბრონქიტით, თანდართული ბაქტერიული ინფექციებით.

ყველაზე მთავარია განვასხვაოთ, არის თუ არა გართულება ბაქტერიული ხასიათის, ვინაიდან მხოლოდ ბაქტერიული გართულების შემთხვევაშია საჭირო ანტიბიოტიკის ჩართვა, სხვა შემთხვევაში, რამდენი ხანიც არ უნდა გაგრძელდეს გრიპი, ადამიანს ანტიბიოტიკის მიღების საჭიროება არ აქვს. ანტიბიოტიკის არასწორად გამოყენება ძალიან აზიანებს ორგანიზმს“.

  • როგორ დავიცვათ თავი სეზონური გრიპისაგან სახლის პირობებში და როდის მივმართოთ ექიმს?

ნინო ჭითანავა: „უნდა მივიღოთ დიდი რაოდენობით სითხე, ვმართოთ ტემპერატურა, ვიყოთ იზოლაციაში კლინიკური ნიშნების გაჩენისთანავე. აუცილებელია პირბადეების გამოყენება, ხელების ხშირად დაბანა, ოთახის ხშირად განიავება, თავის არიდება თავშეყრის ადგილებში მოხვედრისგან; ხველის, ცემინების დროს პირზე ხელის აფარება ვირუსების რესპირატორული გზით თავიდან ასაცილებლად;

დაინფიცირების შემთხვევაში მოწოდებულია მხოლოდ სიმპტომური მკურნალობა მდგომარეობის მიხედვით ბინაზე- ანტიპირეტული პრეპარატები, პარაცეტამოლი, იბუპროფენი, სითხეებით დატვირთვა; მდგომარეობის და ასაკის, გართულებების არსებობის გათვალისწინებით შესაძლებელია საჭიროა გახდეს სპეციალური ანტივირუსული პრეპარატების ჩართვა მკურნალობაში.

ვინაიდან გრიპი არის ვირუსული ინფექცია, როგორც ყველა ვირუსული ინფექცია, არც ის არ საჭიროებს ანტიბიოტიკოთერაპიას თუ არაა რამე გართულება;

თუ ბავშვს აღენიშნება ცხელება, რომელიც არ ემორჩილება ანტიპირეტულ დახმარებას, ანუ არ იწევს დაბლა, აქვს ხველა შეტევითი, სუნთქვის გაძნელება, ღებინება ხშირი დიარეა ან რამე ქრონიკული დაავადება,არ იღებს სითხეებს ადეკვატურად, შეამცირა შარდვა და არის მივარდნილი, მოთენთილი, საჭიროების კლინიკაში მიმართვას.

ხანს და არ ემორჩილება დამწევს, არის ხველა, სუნთქვის გართულება, მაშინ, სასურველია გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში მიმართოთ კლინიკას. თუ არ არის მძიმე სიტუაცია, გეგმიურად უნდა მიმართოთ პედიატრს.

ამ პერიოდშიც გავრცელებულია სეზონისთვის დამახასიათებელი გრიპის ინფექციები. რაიმე განსაკუთრებული მომართვიანობა ან გართულება არ ფიქსირდება. პედიატრები მაქსიმალურად ჩართულები ვართ პაციენტების მართვაში, როგორც ამბულატორიულ პირობებში, ასევე, მძიმე შემთხვევებში“.

R. 

წაიკითხეთ სრულად