Baby Bag

1 წლამდე ასაკის ჩვილს ზურგზე უნდა ეძინოს - უსაფრთხო ძილის წესები ყველაზე პატარებისთვის

1 წლამდე ასაკის ჩვილს ზურგზე უნდა ეძინოს - უსაფრთხო ძილის წესები ყველაზე პატარებისთვის

ჩვილების უსაფრთხო ძილის წესებზე პედიატრი თამარ ობგაიძე წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„გასული საუკუნის 80-იან წლებში აშშ-ის პედიატრიის აკადემიის რეკომენდაციის თანახმად, ჩვილებისათვის ძილის საუკეთესო ფორმა მუცელზე ნებივრობა და ძილი იყო, მაგრამ მოხდა გაუთვალისწინებელი და აუხსნელი რამ - სწორედ ამ რეკომენდაციის შემდეგ მკვეთრად იმატა ჩვილთა უეცარი სიკვდილის სიხშირემ ამერიკასა და ევროპის ქვეყნებში. რეკომენდაციის შეცვლის შემდეგ სიკვდილობა შემცირდა.

აი, უსაფრთხო ძილის წესები ჩვილებისათვის:

1 წლამდე ასაკის ჩვილს უნდა ეძინოს ზურგზე, როგორც დღის ძილის, ისე ღამის განმავლობაში. განსაკუთრებული ყურადღება მიაქციეთ 4 თვემდე ასაკის ბავშვებს, რადგან ჩვილთა უეცარი სიკვდილიანობა სწორედ ამ ასაკშია უფრო ხშირი.

რატომ არა გვერდზე? იმიტომ, რომ გვერდიდან მუცელზე ის გაცილებით იოლად ტრიალდება.

კვებეთ ჩვილი ძუძუთი. დადგენილია, რომ ძუძუთი კვება ამცირებს ჩვილთა უეცარი სიკვდილის რისკს.

თუ პატარას მგზავრობისას ჩაეძინა მანქანის სავარძელში, სლინგში, სამგზავრო კალათაში ან ეტლში, ის, რაც შეიძლება სწრაფად გადაიყვანეთ საწოლში.

1 წლამდე ასაკის ბავშვის საწოლში ნუ დატოვებთ რბილ სათამაშოებს, არ არის საჭირო ბალიში, საწოლის რბილი ბამპერები.

უმჯობესია, თუ ტრადიციული საბნის ნაცვლად ე.წ. ჩასაცმელ საბანს გამოიყენებთ. მისი შემთხვევით თავზე წამოხურება და სასუნთქი გზების დახშობა გამორიცხულია.

თუ მაინც იყენებთ გადასაფარებელს, მისი გვერდები კარგად დააფიქსირეთ მატრასის ქვეშ, რათა პატარამ მისი გადახურება და სასუნთქი გზების ბლოკირება ვერ შესძლოს.

საწოლის ზედაპირი უნდა იყოს მყარი.

სიცოცხლის პირველი წლის მანძილზე ბავშვს უნდა ეძინოს თქვენს ოთახში, მაგრამ არა თქვენს საწოლში. აღმოჩნდა, რომ ასეთი ძილი 50%-ით ამცირებს ჩვილთა უეცარი სიკვდილის რისკს განსაკუთრებით 4 თვემდე ასაკში.

ერთ ოთახში ძილი საშუალებას გაძლევთ, უფრო ფხიზლად იყოთ და ჩვილს მეტი ყურადღება მიაქციოთ. თქვენს საწოლში ჩვილი შეიძლება კვების დროს გადაიყვანოთ. კვების დასრულების შემდეგ კი ის თავის საწოლში უნდა დააბრუნოთ.

არ დატოვთ ჩაძინებული ბავშვი დივანზე, ტახტზე ან სოფაზე.

განსაკუთრებული ყურადღება გმართებთ, თუ თქვენი პატარა დაბადებულია დღენაკლი ან მცირე წონით.

უმჯობესია, თუ მოწევას თავს დაანებებთ. მწეველობა ზრდის ჩვილთა უეცარი სიკვდილის რისკს, თუნდაც საწოლ ოთახში არ ეწეოდეთ.

თუ იღებთ საძილე საშუალებას ექიმის დანიშნულებით და ამის გამო ღრმად გძინავთ, ღამით პატარას მეთვალყურეობისათვის სჯობს, სხვა მომვლელს უხმოთ.

ჩაძინებისას რეკომენდებულია მატყუარა საწოვრის გამოყენება, თუ, რათქმაუნდა, ბავშვი მას იღებს. დადგენილია, რომ ძილის დროს საწოვარის გამოყენება ამცირებს ჩვილთა უეცარი სიკვდილის რისკს. ჩაძინების შემდეგ პირიდან გადმოვარდნილი საწოვარის ძალით მიცემა არ არის რეკომენდებული.

საძინებელი ოთახი ხშირად გაანიავეთ. გახსოვდეთ, რომ ოთახში ჰაერის მაღალი ტემპერატურა კიდევ ერთი საფრხთისშემცველი ფაქტორია.

ყოველთვის, როცა ძილისათვიოს საჭირო საბავშო პროდუქტს ყიდულობთ, გაითვალსწინეთ ექიმის რჩევები.
სანამ შეიძენთ, გაარკვიეთ, არის თუ არა ის ეფექტური ჩვილთა უეცარი სიკვდილის პრევენციისათვის.
მაგალითად, თუ გადაწყვიტეთ ძილის პოზიციონერის ყიდვა, გახსოვდეთ, რომ ის არ ამცირებს უეცარი სიკვდილის რისკს, პირიქით, თუ პატარას უკვე შეუძლია გადაბრუნება, პოზიციონერის ამობურცულმა გვერდებმა შესაძლებელია ადვილად დაახშოს მისი სასუნთქი გზები.

ძალიან მოსახერხებელია დედის საწოლთან მისადგმელი საბავშო საწოლები, რომელიც ჩვილის ახლოსყოფნის საშუალებას იძლევა, შეგიძილიათ კვებისათვის მარტივად გადაიყვანოთ ის თქვენს საწოლში და დააბრუნოთ უკან ადგომის გარეშე. ამავდროულად ადვილია ღამის განმავლობაში მასზე მეთვალყურეობა. თუმცა ამ ეტაპზე არ არის კვლევები, რომელბიც დაადასტურებენ ამ სა წოლების გავლენას ჩვილთა უეცარი სიკვდილის სიხშირეზე.

საწოლის ყიდვისას მიაქციეთ ყურადღება საწოლის დამცავი კედლების ხარიხებს. მათ შორის არ უნდა იყოს ფართო მანძლი, სადაც პატარას თავი გამოეტევა . ასეთ შემთხვევაში შესაძლებელია მისი მოხრჩობა.
ასევე დააკვირდით, რომ არ იყოს დიდი მანძილი მატრასსა და საწოლის გვერდებს შორის. მატრასი ახლოს უნდა იყოს გვერდებთან.
დაბოლოს, გახსოვდეთ, მშვიდი ძილი ყველა საკში აუცილებელია!“

შეიძლება დაინტერესდეთ

ფილტვის კიბოს ადრეული გამოვლენა ზრდის გამოჯანმრთელების შანსს და ამისათვის საუკეთესო შესაძლებლობა დაბალდოზიანი CT სკრინინგია

ფილტვის კიბოს ადრეული გამოვლენა ზრდის გამოჯანმრთელების შანსს და ამისათვის საუკეთესო შესაძლებლობა დაბალდოზიანი CT სკრინინგია

ნოემბერი ფილტვის კიბოს ცნობიერების ამაღლების თვეა. აღნიშნული სხვა ონკოლოგიურ დაავადებებთან შედარებით, მაღალი სიკვდილიანობით ხასიათდება და მნიშვნელოვანია დაფიქსირდეს პირველ ან მეორე სტადიაზე, რათა მკურნალობა ეფექტურად წარიმართოს.

ანზორ ლაგვილავა: „მის ძირითად სირთულეს წარმოადგენს ასიმპტომური განვითარება და დაავადების ასიმპტომური პროგრესირება. სიმპტომების გამოჩენისას დაავადება უკვე შორს წასულია, რომლის დროსაც აქტიური ქირურგიული მეთოდები ნაკლებად ეფექტურია“.

MomsEdu.ge „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ონკოქირურგ, თორაკალურ ქირურგს ანზორ ლაგვილავასეწვია და ამ თემის ირგვლივ საინტერესო ინფორმაცია მოამზადა.

- რამდენად მაღალია სიკვდილიანობის მაჩვენებელი სხვა ონკოლოგიურ დაავადებებთან შედარებით?

ანზორ ლაგვილავა: „სტატისტიკურად, საქართველოში, ფილტვის ავთვისებიანი სიმსივნის გავრცელების თვალსაზრისით მამაკაცებს უკავიათ პირველი ადგილი (ბოლო პერიოდში ფილტვის კიბოს მაჩვენებელმა 50%-ით მოიმატა ქალებში) და წელიწადში 100-ზე მეტი ახალი შემთხვევა ფიქსირდება. სიკვდილიანობა სხვა ონკოლოგიურ დაავადებებთან შედარებით საკმაოდ მაღალია. უფრო ხშირად დაავადება გვხვდება 50+ ასაკში და პიკი 50-დან 70 წლამდეა’’.

- რა არის ამ დაავადების გამომწვევი მიზეზი და ვინ შედის რისკ-ჯგუფში?

ანზორ ლაგვილავა: ,,ძირითადად, რისკ-ჯგუფში შედიან ადამიანები, ვინც 15 წელზე მეტი აქტიურად მოიხმარენ თამბაქოს და მათ, ვისაც ანამნეზში ოდესღაც ჰქონდათ 15-20წლიანი სტაჟი. მიუხედავად იმისა, რომ მოცემულ მომენტში შესაძლოა აღარ იყვნენ მწეველები, მაინც რისკ-ჯგუფს მიეკუთვნებიან. ასევე, სხვადასხვა ქიმიურ ნაერთებთან (აზბესტი), რადიოაქტიურ ნივთიერებებთან ურთიერთობის გამოცდილების მქონე ადამიანები და ბოლოს, დიდი მნიშვნელობა აქვს გენეტიკურ ფაქტორს, თუ მშობლებს, მამიდებს, დეიდებს და ზოგადად, სისხლით ნათესავებს ჰქონიათ ფილტვის კიბო, ეს ადამიანებიც რისკ-ჯგუფში შედიან“.

- რა სიმპტომებით შეიძლება ფილტვის კიბოს ამოცნობა?

ანზორ ლაგვილავა: ფილტვის კიბოს სიმპტომატიკა არის ძალიან დაფარული და პირველ/მეორე სტადიაზე არანაირი გამოვლენა არ გააჩნია. სიმპტომები ვლინდება მესამე-მეოთხე სტადიაზე. ესენია: სისხლიანი ნახველი, დაბალი ტემპერატურა, ტკივილი გულ-მკერდის მიდამოში, ჩასუნთქვისას ტკივილი, თავის ტკივილი.’’

- რას გულისხმობს ფილტვის დაბალდოზიანი CT სკრინინგი და ვინ უნდა ჩაიტაროს იგი?

ანზორ ლაგვილავა: „ძალიან მნიშვნელოვანია დაავადების ადრეული სკრინინგი და მისი ადრეული გამოვლენა. ვინაიდან, დაავადებას პირველ-მეორე სტადიაზე სიმპტომატიკა არ გააჩნია, ასეთი ჯგუფები საჭიროებენ სკრინინგს. მსოფლიოში არსებობს მიღებული წესი, დაბალდოზიანი გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფიული კვლევა, რომლის დროსაც ნებისმიერი მცირე ზომის სიმსივნური წარმონაქმნის იდენტიფიკაცია ხდება. სახელწოდებიდანაც გამომდინარეობს, რომ ამ სკრინინგის დროს პაციენტი საკმაოდ დაბალი დოზით იღებს დასხივებას, რაც გულისხმობს იმას, რომ შესაძლებელია რისკ ჯგუფში შემავალი პაციენტებისთვის მასიურად ჩატარდეს ეს კვლევა. რაც შეეხება სიხშირეს, სასურველია ჩატარდეს ორ წელიწადში ერთხელ, მაღალი რისკის შემთხვევაში წელიწადში ერთხელ“.

- როგორ ხდება დიაგნოსტირება ნიუ-ჰოსპიტალსში?

ანზორ ლაგვილავა: „ნიუ-ჰოსპიტალსში“ გვაქვს კომპიუტერული ტომოგრაფია, რენტგენოლოგიური კაბინეტი, მაღალი ხარისხის მაგნიტურ-ტომოგრაფიული კვლევა. ასევე, სხვადასხვა ლაბორატორიული ტესტი, რომლის საშუალებითაც შესაძლოა გამოვავლინოთ დაავადება. ფილტვის კიბოს ცნობიერების ამაღლების თვესთან დაკავშირებით ამჟამად ფილტვის კიბოს სკრინინგის დაბალდოზიან CT კვლევაზე მოქმედებს ფასდაკლება და ნებისმიერ მსურველს შეუძლია ჩაიტაროს აღნიშნული კვლევა 90 ლარად 270 ლარის ნაცვლად. ასევე, შესაძლებელია სკრინინგზე რეგისტრაცია - მომხმარებლებს შეუძლიათ შეავსონ პატარა კითხვარი და დაადგინონ აქვთ თუ არა ფილტვის კიბოს განვითარების რისკი.“

- როგორ ხდება ფილტვის კიბოს მკურნალობა და მკურნალობის რა მეთოდები არსებობს ნიუ-ჰოსპიტალსში?

ანზორ ლაგვილავა: „ნიუ-ჰოსპიტალსში მკურნალობის თანამედროვე მეთოდებს ვიყენებთ, როგორც, ქირურგიულს, ასევე არაქირურგიულს. ქირურგიული მეთოდი გამოიყენება ძირითადად პირველი ან მეორე სტადიის სიმსივნეების დროს, როდესაც ქირურგიული ჩარევით საშუალება გვაქვს ამოვკვეთოთ ძირითადი კერა და პაციენტი სრულად განვკურნოთ ამ პროცედურით. თუმცა, როგორც ზემოთ აღვნიშნე, საქართველოში პირველ ან მეორე სტადიაზე გამოვლენილი პაციენტების ნაკადი საკმაოდ დაბალია და უფრო მეტად ჭარბობენ მესამე და მეოთხე სტადიის პაციენტები, რომელთაც უტარდებათ ქიმიოთერაპია, იმუნოთერაპია, მათი მკურნალობა არაქირურგიული მეთოდებით მიმდინარეობს. მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ასეთი პაციენტები, ოპერაბელური და მულტიდისციპლინური გუნდის გადაწყვეტილებით საჭიროებენ მეორე ეტაპად ქირურგიულ მკურნალობას, მათ უკვე უტარდებათ ოპერაცია და შემდგომი მონიტორინგი ჩვენი კლინიკური ონკოლოგების მიერ.

კლინიკაში დანერგილია, როგორც ტრადიციული, ღია ოპერაციები, ასევე, მცირე ინვაზიური, თორაკოსკოპიული ჩარევები. ჩარევები ტარდება ფილტვზე, პლევრის ღრუსა და შუასაყარზე, დამზოგველი მეთოდით, რათა მაქსიმალურად ავარიდოთ პაციენტს ტრავმა და პოსტოპერაციული გართულებები“.

R. 

წაიკითხეთ სრულად