Baby Bag

„რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ალერგიული ადამიანებისთვის თბილისი იდეალური ადგილია“

„რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ალერგიული ადამიანებისთვის თბილისი იდეალური ადგილია“
რა შეიძლება იყოს ალერგიის გამომწვევი ფაქტორები, რა სახით ვლინდება ბავშვებში ის და სად შეიძლება დაისვენონ ალერგიულმა ადამიანებმა? - MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ალერგოლოგმა ნინო მეტრეველმა უპასუხა. 

- ქალნატონო ნინო, ალერგიის სეზონი, როგორც წესი, გაზაფხულიდან იწყება და ზაფხულშიც გრძელდება. ვიცვლით კლიმატსა და ადგილმდებარეობას, როგორ უნდა მოვემზადოთ ამისთვის ?
- პირველ რიგში, გეტყვით იმას, რომ ალერგია შესაძლებელია იყოს ოთხივე სეზონზე. გაზაფხული ალერგიის სეზონად ყვავილობის გამო მიიჩნევა, გაზაფხულს მოსდევს ზაფხული და ყვავილობის პერიოდი გარკვეულწილად ზაფხულშიც გრძელდება. ალერგიული პაციენტები აუცილებელია, რომ მომზადებულები იყვნენ მედიკამენტოზურად პრევენციის მიზნით. აქვე ვიტყვი, რომ ნიღაბი (პირბადე) საუკეთესო საშუალებაა, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ყვავილობის სეზონია. ნიღბის საშუალებით ძალიან ბევრმა პაციენტმა უსიმპტომოდ გაიარა სეზონი. კარგი იქნება, თუ ალერგიული პაციენტები წინასწარ მოემზადებიან მედიკამენტოზური სახით გარე გამღიზიანებლებისგან (მედიკამენტები აუცილებლად ექიმთან კონსულტაციის გავლის შემდეგ უნდა დაინიშნოს).
- რა შეიძლება იყოს ალერგიის გამომწვევი ფატორები?
- ალერგიის გამომწვევი ფაქტორი ბევრი რამ შეიძლება იყოს, მაგალითად, მცენარის მტვერი არის ძალიან ძლიერი გამღიზიანებელი, ცხოველის ბეწვი, საკვები, განსაკუთრებით ის საკვები, რომელიც შეიცავს ემულგატორებსა და კონსერვანტებს, მატყლი, ხალიჩა, ქიმიური ნივთიერებები, სარეცხი საშუალებები, სუნამო, ლითონის ნაკეთობა...
- კონკრეტულად ბავშვებზეც რომ ვისაუბროთ, რა სახით ვლინდება ბავშვებში ალერგია?

- ზემოთჩამოთვლილი გამოვლინებები ვრცელდება როგორც ზრდასრულებში, ასევე ბავშვებში. ბავშვების მიმართ კი განსაკუთრებულად საჭიროა მეტი ყურადღება. ჩვილი ბავშვებისთვის დამახასიათებელია დიათეზი, რომლის გამოხატულებაა გაღიზიანებული, შეწითლებული სახის კანი. ამ შემთხვევაში გამღიზიანებელი არის საკვები - რძე. იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვი არის ხელოვნურ კვებაზე, ალერგიული ბავშვებისთვის არსებობს ჰოპოალერგიული ფაფები რძის გარეშე, ძუძუთი კვების შემთხვევაში კი აუცილებელია დედა იცავდეს მკაცრ დიეტას.

- როგორ შეგვიძლია თავიდან ავარიდოთ მათ ეს დიდი უსიამოვნება ?

- პირველ რიგში, თუ ბავშვი ალერგიულია, აუცილებელია, რომ ალერგოლოგთან გაიაროთ კონსულტაცია. დანიშნული მედიკამენტები რეცეპტის მიხედვით მისცეთ წინასწარი პრევენციის მიზნით, მაგრამ მხოლოდ მედიკამენტებით შესაძლოა, ვერ დავეხმაროთ, ამიტომ აუცილებელია ხელშეწყობა, მედიკამენტების მიღების პარალელურად, უნდა მოერიდოთ გარე გამღიზიანებელს, მაგალითისთვის, თუ ბავშვი ციტრუსზეა ალერგიული, მნიშვნელოვანია, რომ მოარიდოთ ციტრუსს.

- ასევე ხშირია მწერების კბენა და მისგან გამოწყვეული ალერგიული ფონები, როგორ მოვიქცეთ ასეთ დროს?

- ეს არის ინსექტური ალერგია, რაც საკმაოდ ხშირია. შეიძლება მოერიდო ყვავილს, მაგრამ მეტად რთულია მოერიდო მწერს. ალერგიული ადამიანებისთვის მწერის კბენა შეიძლება, ფატალურად დასრულდეს. მაგალითად, ალერგიული ადამიანისთვის კრაზანის ნაკბენი, თუ მომენტალურად არ მოხდა მასში ინექციის შეყვანა, ძალიან სახიფათოა და დიდი შანსი არსებობს იმისა, რომ ვერ გადარჩეს. ამიტომ, ყოველთვის თან იქონიეთ დექსამეტაზონი, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც მიდიხართ დასასვენებლად, სადაც მწერების სიხშირის ალბათობა დიდია, სახლისთვის კი შეიძინეთ ბადეები. ბავშვების მიმართ კი განსაკუთრებული ყურადღება გმართებთ, მოერიდეთ ღამით მათ გასეირნებას, რადგან ამ დროს მწერი შეუმჩნეველია.

- ასევე აღსანიშნავია, რომ ალერგიის და გრიპის სიმპტომები საკმაოდ ჰგავს ერთმანეთს - როგორ უნდა მივხვდეთ და განვასხვავოთ ერთმანეთისგან გრიპი და ალერგია?

- ალერგია არსებობს სხვადასხვა სახით და ვლინდება მრავალი სიმპტომით. არიან პაციენტები, რომლებსაც ერთმანეთში ერევათ გრიპი და ალერგია, არ შეიძლება გრიპი იყოს ხანგრძლივი დროით. გრიპის მსგავსი სიმპტომების გარდა ალერგიასთან კავშირშია: გამონაყარი, ქავილი, ცემინება, ცხვირიდან გამონადენი, ცრემლდენა, ყელის ქავილი, ხველა. ალერგიული ხველა არსებობს ორი სახის - მშრალი და სპაზმური. ასევე არსებობს სიცივის ალერგია ზამთარში, რომლის სიმპტომია ხელის შეშუპება, რასაც დაკრავს მოლურჯო ელფერი, მზის ალერგიის დროს კი დამახასიათებელია გამონაყარი და ქავილი.

- დაბოლოს, სად ურჩევთ დასვენებას ალერგიულ ადამიანებს?

- ალერგიული პაციენტებისთვის ძალიან კარგია მთის კურორტები. არ შეგიყვანოთ შეცდომაში იმან, რომ დამტვერვის სეზონის დროს, მაისში, ძალიან სასარგებლოა დასვენება. ეს აკრძალულია ალერგიული პაციენტებისთვის, რადგან მსგავს სიტუაციაში მოხვედრამ შეიძლება, სავალალო შედეგები გამოწვიოს. პაციენტები, რომლებიც ნესტზე ცუდად რეაგირებენ, მათთვის უმჯობესია, მოერიდონ ზღვას, ასევე ის პაციენტები, რომლებსაც მზის ალერგია აქვთ. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ალერგიული ადამიანებისთვის თბილისი იდეალური ადგილია. დასვენების მხრივ ნებისმიერ შეთხვევაში გირჩევთ მთას, გასათვალიწინებელია ისიც, რომ საკურორტო თერაპიისთვის კარგი იქნება, შეარჩიოთ ივლისი და აგვისტო.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად