Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მე სარტყელის გამოყენების წინააღმდეგი უფრო ვარ, ვიდრე ჭოჭინის,“- პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი

პედიატრმა ინგა მამუჩიშვილმა ჭოჭინის გამოყენების საფრთხეებზე ისაუბრა. მისი თქმით, ჭოჭინის გამოყენება ზოგიერთ ქვეყანაში აკრძალულია:

„ძალიან ბევრ ქვეყანაში, მათ შორის შეერთებულ შტატებში ჭოჭინა საერთოდ აკრძალულია. ის აკრძალულია იმის გამო ,რომ ბავშვის ძვალ-სახსროვანი სისტემა განიცდის ცვლილებებს. მეორე სერიოზული მიზეზი არის ბავშვის ტრავმატიზაცია. როდესაც ბავშვი ჭოჭინაშია, მშობელი ადუნებს ყურადღებას. ბავშვს შეუძლია გადავარდეს სადღაც, ჩამოწიოს შეერთებული ცხელი უთო და დაიდოს ზედ, გადმოისხას ცხელი წყალი. ასე ვერ იტყვი, რომ ჭოჭინა არ შეიძლება, იმიტომ, რომ ის გარკვეულ კომფორტს მშობელსაც უქმნის. თუმცა ამასთან დაკავშირებით მშობლები ძალიან ყურადღებით უნდა იყვნენ.“

ინგა მამუჩიშვილის თქმით, ჭოჭინაში ბავშვი იატაკს ფეხებით უნდა ეყრდნობოდეს:

„ბავშვის ძვალ-სახსროვანი სისტემა სადღაც 6-9 თვიდან იწყებს განვითარებას უფრო ინტენსიურად და 9 თვის ასაკში ყალიბდებდა. ​ჭოჭინაში როდესაც დგას ბავშვი, ის აუცილებლად უნდა ეყრდნობოდეს ფეხებით. ტრავმატიზაციას რაც შეეხება, გვქონდა შემთხვევა, რომ ბავშვმა ადუღებული ცხელი ჩაი გადაისხა ზედ და მიიღო სერიოზული დამწვრობა. ბავშვი ჭოჭინაში ვეღარ აკონტროლებს თავს და დაქრის.“

„როდესაც ვიყენებთ სარტყლებს, რომლის მომხრე მე სულაც არ ვარ, სარტყელს რომ გამოაბამენ ბავშვს და ატარებენ, ის იმართება ასეთ შემთხვევაში და ყურადღებას ადუნებს. უსაფრთხოების ზომები უკვე აღარ აქვს. ის დარწმუნებულია იმაში, რომ უკან მისდევს ვიღაც და მართავს, სიფრთხილეს კარგავს. მე ამის წინააღმდეგი უფრო ვარ, ვიდრე ჭოჭინის.სანამ გამოვიყენებთ ჭოჭინას, კენგურუს ან სარტყელს, გავიაროთ კონსულტაცია ორთოპედთან. ახლა არის ძვალ-სახსროვანი დაავადებების საუკუნე. ჭოჭინაში ბავშვის ჩასმამდე აუცილებლად შევეკითხოთ ორთოპედს, რამდენად შეიძლება ბავშვის ჭოჭინაში ჩასმა,“ - აღნიშნულ საკითხზე ინგა მამუჩიშვილმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო „ფორტუნა“

წაიკითხეთ სრულად