Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა სიმპტომები აქვს კვებით ინტოქსიკაციას და როგორ გავარჩიოთ ერთმანეთისგან სეზონური ვირუსები და მოწამვლა?

​რა სიმპტომები აქვს კვებით ინტოქსიკაციას და როგორ გავარჩიოთ ერთმანეთისგან სეზონური ვირუსები და მოწამვლა?

რა სიმპტომები აქვს კვებით ინტოქსიკაციას, როგორ გავარჩიოთ ერთმანეთისგან სეზონური ვირუსები და მოწამვლა, როდის მივმართოთ ექიმს?- ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ტოქსიკოლოგი ეკა ქურდაძე.

- განსაკუთრებით ზაფხულში, ბავშვები ხშირად იწამლებიან საკვებით. რა სიმპტომებით ხასიათდება კვებითი ინტოქსიკაცია?

- დიახ, ზაფხულის ცხელ დღეებში განსაკუთრებით ხშირია კვებითი ინტოქსიკაცია. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს შხამქიმიკატებით დაბინძურებული ხილით და ბოსტნეულით, მალფუჭებადი პროდუქტით ან ჰიგიენის წესების უგულებელყოფის გამო.

​თუმცა, პირველად ეტაპზე ამ შემთხვევების ერთმანეთისგან გარჩევა საკმაოდ რთულია. საერთო სიმპტომები აქვს:

  • გულისრევა;
  • ღებინება;
  • ფაღარათი;
  • შემდეგ ჩნდება ძლიერი საერთო სისუსტე, შესაძლოა, ძილიანობაც.
- პირველადი დახმარების სახით, რა უნდა გააკეთონ მშობლებმა, თუ ბავშვი საკვებით მოიწამლა?
- პირველ ეტაპზე სასურველია სითხის მიცემა - წყლის, გაზგასული მინერალურის ან ელეტროლიტების. თუმცა ხშირად მრავალჯერადი ღებინების დროს შეუძლებელი ხდება. ასეთ შემთხვევაში, როდესაც მედიკამენტსაც ვერ ირგებს პაციენტი, ერთადერთი ალტერნატივა კლინიკაა.
- ზაფხულში საკვებით მოწამვლასთან ერთად გავრცელებულია სეზონური ვირუსებიც. როგორ გავარჩიოთ ერთმანეთიისგან?
- პირველ ეტაპზე საკმაოდ რთულია, მით უმეტეს, სპეციალისტის გარეშე. ვირუსული დაავადებები უფრო მაღალი ტემპერატურით ხასიათდება, ისევე როგორც, ბაქტერიული კვებითი ინტოქსიკაციები. რაც შეეხება, შხამქიმიკატებით, ნიტრატებით გამოწვეულ მოწამვლას, რომელიც შეიძლება ხილით ან ბოსტნეულით მოხვდეს ჩვენს ორგანიზმში, უფრო მეტად ახასიათებს ერთდღიანი ცხელება, თუმცა ესეც პირობითია და ძირითადად, დიფერენცირება ექიმის მიერ ხდება ლაბორატორიული კვლევების საფუძველზე.
- როდის მივმართოთ ექიმს?
- თუ სიმპტომები გაგრძელდა ხანგრძლივად, ვერ შევძელით პაციენტი სითხით უზრუნველყოფა და გამოხატული ძლიერი საერთო სისუსტის, თავბრუსხვევის, აქტიური ფაღარათის, ცხელების გამო აუცილებელია კლინიკაში გადაყვანა. რაც შეეხება ექიმს - პედიატრი ან ოჯახის ექიმი სასურველია, გაცილებით ადრეულ ეტაზე, პირველი სიმპტომების გამოვლენისთანავე იყოს ჩართული; განსაკუთრებით მცირეწლოვან ბავშვთა, და იმ პირებთან, ვისაც ანამნეზში აქვს თანმხლები დაავადებები, როგორებიცაა: გულ-სისხლძარღვთა სისტემის პათოლოგია, შაქრიანი დიაბეტი და ა.შ. განსაკუთრებული სიფრთხილეა საჭირო და დროული ჰოსპიტალიზაცია. 

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად