Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სწორად შერჩეული კონტრაცეპტივი ჯანმრთელობისთვის აბსოლუტურად უსაფრთხოა,“ - რეპროდუქტოლოგი თეა ჩარკვიანი

რეპროდუქტოლოგი თეა ჩარკვიანი „სხვა შუადღეში“ სხვადასხვა სახის კონტრაცეპტივის და მათი გვერდითი ეფექტების შესახებ საუბრობს:

„ჩასახვის საწინააღმდეგო საშუალება მხოლოდ აბები არ არის. კონტრაცეფცია, პირველ რიგში, ჩასახვის საწინააღმდეგო ეფექტისთვის შემუშავდა. კონტრაცეფციის ბევრი საშუალება არსებობს. მათ შორის არის ორალურად მისაღები აბები, რომლებიც ასევე ძალიან განსხვავდება ერთმანეთისგან. არის კომბინირებული აბები, რომლებიც ესტროგენისა და პროგესტერონის ანალოგებს შეიცავს. არის მხოლოდ პროგესტერონის პრეპარატები. ჰორმონალური პრეპარატები, შეიძლება იყოს როგორც კანქვეშა იმპლანტის, ასევე საშვილოს ყელის ხუფების, რგოლების სახით. რგოლებს ერთთვიანი მოქმედება აქვს. მექანიკური საშუალებები ყველასთვის ფართოდ არის ცნობილი, ვგულისხმობ პრეზერვატივს. ასევე პოპულარულია საშვილოსნოს შიდა მექანიკური საშუალებები, რომელიც ასევე შეიძლება იყოს ჰორმონშემცველი. ოჯახის დაგეგმარება შეიძლება გარკვეული ფიზიოლოგიური კალენდრის გამოყენებით.“

თეა ჩარკვიანის თქმით, კონტრაცეპტივებს სამკურნალო დანიშნულებაც აქვთ:

„ორალური, ჰორმონალური კონტრაცეპტივები დაავადებების სამკურნალოდაც გამოიყენება, მაგ. პოლიკისტოზური საკვერცხეების სინდრომის დროს, ჭარბთმიანობის პრობლემებისას, ჰორმონალური დისბალანსით გამოწვეული კანის პრობლემების დროს, ენდომეტრიუმის ადენოკარცინომის პრევენციისთვის.”

„ინსულინიც ჰორმონია, მაგრამ ინსულინის არ დანიშვნა შაქრიანი დიაბეტის დროს სავალალო შედეგებს გამოიწვევს. სწორად შერჩეული კონტრაცეპტივი აბსოლუტურად უსაფრთხოა ჯანმრთელობისთვის. ჰორმონ შემცველი მედიკამენტების დანიშვნა არ არის რეკომენდებული იმ ქალებისთვის, რომლებიც მწეველები არიან.კონტრაცეპტივმა მწეველ ქალებში, შესაძლოა, ღრმა ვენების თრომბოზი გამოიწვიოს. არ არის რეკომენდებული ორალური კონტრაცეპტივების მიღება ჰიპერკოაგულაციის ან ვენების უკმარისობის მქონე ქალბატონებისთვის. ორალური კონტრაცეფცია არის ჰორმონ შემცველი კონტრაცეპტივები. მექანიკური კონტრაცეფცია ნაკლებად უკუნაჩვენებია. პრეზერვატივის ერთადერთი უკუჩვენება ლატექსის მიმართ ჰიპერმგრძნობელობაა. ამ მხრივ უსაფრთხოა სპირალიც. ის ჰორმონი, რომელსაც სპირალი გამოიმუშავებს, სისტემაში არ გადადის, მოქმედებს ადგილობრივად,“ -აღნიშნავს თეა ჩარკვიანი.

წაიკითხეთ სრულად