Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ყველა გამოცდილმა დედამ იცის, რომ ახალშობილობის პერიოდშიც კი ძალიან ადვილია ბავშვის ჩახურება... შეიძლება რამდენიმე წუთში მოხდეს ეს,“ - ბაკურ კოტეტიშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა ბავშვის გადახურების თავიდან არიდების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„ნერვული სისტემის ძირითადი ფუნქცია არის გადარჩენის სწორი ორგანიზება, ანუ შეგუება და ა.შ. ჩვენ ვართ თბილსისხლიანი არსებები. ჩვენი ორგანიზმი მუდამ გამოიმუშავებს სითბოს. ამის კორექტორი, რა დროს გამოიმუშაოს ორგანიზმმა სითბო, როდის გაზარდოს და შეამციროს, არიც ჩვენი ნერვული სისტემა. ის იღებს უამრავ ინფორმაციას და შემდგომ ამას ამუშავებს. მაგალითად, დამცხა და პირველ რიგში, უნდა გაიხსნას საოფლე ჯირკვლები.

გამომდინარე იქიდან, რომ ბავშვის ტემპერატურა ყოველთვის მაღალია ზრდასრულის ტემპერატურაზე, გაცილებით იოლია მისი გადახურება, ვიდრე ჩვენი. მათი აქტივობა პრაქტიკულად შეუზღუდავია. ღმერთმა დაგვიფაროს, რომ ასე არ იყოს და ბავშვებმა არ იმოძრაონ. აქედან გამომდინარე, როგორც კანის ზედაპირზე, ისე შინაგან ორგანოებში ნივთიერებათა ცვლა არის ძალიან მაღალი და ეს ნორმაა. ჩვენთან შედარებით, დაახლოებით 12-ჯერ მაღალია ბავშვის ნივთიერებათა ცვლა. ეს რას ნიშნავს, დაფიქრდით უბრალოდ. ისედაც ცხელა, გამომდინარე აქედან ძალიან მარტივად შეიძლება მათი გადახურება. ეს იმდენად დროზე არ არის დამოკიდებული, რამდენადაც ხარისხზე. შეიძლება მე ნახევარი საათი დამჭირდეს გადახურებისთვის და იმას 10 წუთი.

ყველა გამოცდილმა დედამ იცის, რომ ახალშობილობის პერიოდშიც კი ძალიან ადვილია ბავშვის ჩახურება. შეიძლება რამდენიმე წუთშიც კი მოხდეს ეს. ბავშვის შეფუთვა და იმის შიში, რომ არ შეცივდეს, ეს დაცვითი ინსტინქტია. დაცვის ერთ-ერთი ვარიანტია შვილის გადარჩენა გადაციებისგან. ამაში არაფერი არ არის სავალალო და ეს ყველაფერი სწორია, მაგრამ ძალიან იშვიათად თუ ვინმე ფიქრობს, რომ შვილი დავიცვათ გადახურებისგან. არავინ არ ამბობს: „არ გადახურდეს ბავშვი.“ ერთი არის გაციება, მეორე არის გადახურება. ორივეზე თანაბრად საზრუნავია. სამწუხაროდ, მარტო ცალი მხარე გვახსოვს, შესაბამისად ვცდილობთ, ბავშვს არ მოვაკლოთ შემოსვა,“- მოცემულ საკითხზე ბაკურ კოტეტიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად