Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დიდი რისკი გვაქვს, რომ განვითარდეს ტოქსიურობა, ორგანიზმის მოწამვლა D ვიტამინით,“ - ზაზა თელია ჰიპერვიტამინოზის საფრთხეებზე

„დიდი რისკი გვაქვს, რომ განვითარდეს ტოქსიურობა, ორგანიზმის მოწამვლა D ვიტამინით,“ - ზაზა თელია ჰიპერვიტამინოზის საფრთხეებზე

დერმატო-ვენეროლოგმა ზაზა თელიამ ჰიპერვიტამინოზის საფრთხეებზე ისაუბრა და D ვიტამინის დანამატების გამოყენებისას სიფრთხილის გამოჩენისკენ მოგვიწოდა:

„ჩვენ უნდა გვახსოვდეს, რომ როგორც ჰიპოვიტამინოზი, ისევე ჰიპერვიტამინოზი არის სერიოზული საფრთხე. ამ თემაზე არავინ არ საუბრობს. ვიტამინების მოჭარბება ორგანიზმში არის ასევე პრობლემა. როდესაც დანამატის სახით იღებენ ადამიანები ვიტამინებს, დიდი რისკია, რომ მოხდეს ჰიპერვიტამინოზი. D ვიტამინის რეკომენდებული ნორმა 600-დან 800 ერთეულამდეა. ​თქვენ რომ გადახედოთ, რა რაოდენობის D ვიტამინი ინიშნება, ეს საგანგაშოა.

ზაზა თელიას თქმით, D ვიტამინის ზედმეტი დოზებით მიღება ტოქსიურობის განვითარების რისკებს ზრდის:

„4000-5000 ერთეულის მიღება დღის განმავლობაში, როდესაც რეკომენდებულია 600-800 ერთეული, წარმოიდგინეთ რამხელა სხვაობაა. რიცხვები განსხვავებულია ასაკის მიხედვით, ასევე განსხვავებაა ორსულებთან და ბავშვებთან. ჩვენ დიდი რისკი გვაქვს, რომ განვითარდეს ტოქსიურობა. ტოქსიურობა ნიშნავს, როდესაც D ვიტამინით მოწამვლა ხდება ორგანიზმის. შესაძლებელია, რისკი იყოს ჰიპერკალცემიის,​ ორგანიზმში კალციუმის მოჭარბების. ეს რატომ არის საგანგაშო? ჩვენ ვიცით, რომ D ვიტამინი ეხმარება ორგანიზმს, რომ შეითვისოს კალციუმი და შექმნას ე.წ. რეზერვი. როდესაც კალციუმის რეზერვი შევსებულია და ჩვენ დამატებით ვიღებთ D ვიტამინს, ხდება წებოს სახით კალციუმის ჩალაგება, ამან შესაძლოა განაპირობოს სისხლძარღვებსა და რბილ ქსოვილში კალციუმის ჩალაგება. თირკმელში კენჭების გაჩენის რისკი იმატებს.“

„წარმოდგენილია უზარმაზარი კვლევა. ამ კვლევაში 443 000 ადამიანზე მეტი მონაწილეობდა. შესწავლილი იყო D ვიტამინის როლი კოვიდ-19-ის დროს. კვლევამ ვერ ანახა ვერანაირი სარგებელი. არსებობს D ვიტამინის გენეტიკურად დეტერმინირებული დაბალი მაჩვენებლი. ამ შემთხვევაში ადამიანი, რაც უნდა დანამატის სახით D ვიტამინი მიიღოს, ვერ აიყვანს ორგანიზმში D ვიტამინს მაღლა. გენეტიკურად დეტერმინირებული ​ვიტამინ D-ს ნაკლებობა ვისაც ჰქონდა, ამ ადამიანებში ჰოსპიტალიზაციის მაჩვენებელი იყო ბევრად დაბალი, ვიდრე იმ ადამიანებში, ვისაც ეს მაჩვენებლი დაბალი არ ჰქონდა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ზაზა თელიამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დილა მშვიდობისა საქართველო“

წაიკითხეთ სრულად