Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ჭარბთმიანობის უკან შესაძლებელია იმალებოდეს ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები''

,,ჭარბთმიანობის უკან შესაძლებელია იმალებოდეს ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები''

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.geტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ჰირსუტიზმზე, ანუ ჭარბთმიანობაზე ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას.

ჰირსუტიზმი (ჭარბთმიანობა) არის მდგომარეობა, როდესაც ქალებში ხდება მამაკაცური ტიპით ჭარბი თმის ზრდა: 
  • სახეზე 
  • მკერდზე
  • მუცლის ზედა ნაწილზე
  • ზურგზე
უმეტესობას მიაჩნია, რომ ჭარბთმიანობა არის მხოლოდ კოსმეტიკური პრობლემა, რაც სიმართლეს არ შეესაბამება. ჭარბთმიანობის უკან შესაძლებელია იმალებოდეს ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები. 

ჰირსუტიზმის (ჭარბთმიანობა) გამომწვევი მიზეზები შესაძლებელია გამოიყურებოდეს შემდეგნაირად:

  • პოლიკისტოზური საკვერცხის სინდრომი. ეს მდგომარეობა, ხშირად სქესობრივი მომწიფების დროს იწყება, იწვევს სასქესო ჰორმონების დისბალანსს, ინსულინის მიმართ რეზიზტენტობას. ამ სინდრომმა შეიძლება გამოიწვიოს ჭარბი თმის ზრდა, არარეგულარული მენსტრუალური ციკლი, სიმსუქნე, უნაყოფობა და ზოგჯერ მრავლობითი კისტა საკვერცხეებზე.
  • კუშინგის სინდრომი - თირკმელზედა ჯირკვლის დაავადება , როდესაც ხდება ჰორმონ კორტიზოლის დიდ რაოდენობით წარმოქმნა ან შესაძლებელია გამოიწვიოს ისეთი მედიკამენტის ხანგრძლივად მიღებამ როგორიცაა პრედნიზოლონი.
  • თირკმელზედა ჯირკვლის თანდაყოლილი ჰიპერპლაზია (გადიდება). ეს მემკვიდრეობითი მდგომარეობა ხასიათდება თირკმელზედა ჯირკვლების მიერ სტეროიდული ჰორმონების, მათ შორის კორტიზოლისა და ანდროგენების (მამაკაცური ჰორმონები) პათოლოგიურად ჭარბი ოდენობით წარმოქმნით.
  • სიმსუქნე - ჭარბი წონის დროს შესაძლებელია მოხდეს სასქესო ჰორმონებს შორის დისბალანსი.
  • სიმსივნეები - იშვიათად, საკვერცხეებში ან თირკმელზედა ჯირკვლებში ანდროგენწარმომქმნელმა (მამაკაცების ჰორმონი) სიმსივნემ შეიძლება გამოიწვიოს ჰირსუტიზმი (ჭარბთმიანობა)
  • მედიკამენტები - ზოგიერთმა მედიკამენტმა შეიძლება გამოიწვიოს ჭარბთმიანობა.

ხშირად ჰირსუტიზმის გამომწვევი მიზეზის გამოვლენა ვერ ხდება.

ყველაზე ხშირი ფაქტორები, რომლებმაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს ჭარბთმიანობის განვითარების ალბათობაზე გამოიყურება შემდეგნაირად:

1. გენეტიკური წინასწარგანწყობა 
2. რასა - მეტად ვითარდება აზიურ რასაში 
3. სიმსუქნე

ჭარბთმიანობის დროს რეკომენდებულია გამოირიცხოს ენდოკრინოლოგიური პათოლოგიები, განსაკუთრებით კი ისეთ დროს, როცა ადამიანები მიმართავენ ლაზერული ეპილაციის სხვადასხვა სახეობებს, მაგრამ უშედეგოდ. უნდა გვახსოვდეს, რომ ეს არ არის მხოლოდ კოსმეტოლოგიური პრობლემა და შესაძლებელია მის უკან იმალებოდეს სერიოზული ჰორმონალური დისბალანსი.

წაიკითხეთ სრულად