Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მენსტრუალური ციკლის დროს ტკივილი არ უნდა იყოს,“- გინეკოლოგი მადონა ჯუღელი მტკივნეული მენსტრუაციის გამომწვევ მიზეზებზე

„მენსტრუალური ციკლის დროს ტკივილი არ უნდა იყოს,“- გინეკოლოგი მადონა ჯუღელი მტკივნეული მენსტრუაციის გამომწვევ მიზეზებზე

გინეკოლოგმა მადონა ჯუღელმა მტკივნეული მენსტრუაციისა და პრემენსტრუალური სინდრომის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, მენსტრუაციის დროს ტკივილი ნორმა არ არის:

„მენსტრუალური ციკლის დროს ტკივილი უნდა იყოს მსუბუქი, სხვაგვარად რომ ვთქვათ, ტკივილი არ უნდა იყოს. ყოველ მენსტრუაციას თან ახლავს ის, რომ ენდომეტრიუმი, ანუ შიდა ლორწოვანი უნდა ჩამოიფრცქვნას. ამაში დიდი რაოდენობით ნივთიერებები მონაწილეობს, რაც სისხლძარღვების კუნთოვან სპაზმს და იშემიას იწვევს. ამას ქალი, რა თქმა უნდა, გრძნობს. შეუძლებელია, რომ ვერ იგრძნოს. ეს არ უნდა იყოს ტკივილი. არ უნდა იყოს ღებინება, კუჭის მოქმედების გახშირება, თავბრუსხვევა, ასოციალურობა. მეტწილად ამ პროცესებს თან ახლავს ის დაავადებები, რომელიც საბოლოო ჯამში უარყოფითად მოქმედებს რეპროდუქციულ ჯანმრთელობაზე. ასეთი მძიმე პრობლემები, ტკივილი, ღებინება, ცხოვრების დაქვეითებული ხარისხი ახლავს ენდომეტრიოზს. თუ ეს პირველადი დისმენორეაა, ტკივილგამაყუჩებლის მიღება მისაღებია პირველ დღეს. ეს არ უნდა მოვითმინოთ. თუ ეს ტკივილი გრძელდება ხანგრძლივად, არ უნდა იყოს მარტო ტკივილის კუპირება. უნდა მივმართოთ ექიმს და გაირკვეს რა დაავადებებთანაა დაკავშირებული ტკივილი.

პრემენსტრუალური პერიოდის დროს ქალბატონის ორგანიზმი ემზადება მენსტურაციისთვის. კვებაზე მინდა ვთქვა, რომ როდესაც ჩვენ არ გვაქვს სათანადო ენერგეტიკული შესაბამისობა, ნუტრიციულ დეფიციტში ვართ, მაშინ პრემენსტრუალური სინდრომი მეტად მკვეთრად გამოიხატება. როდესაც ჩვენ ორგანიზმს ვაძლევთ არა ბუნებრივ ნახშირწყლებს, არამედ ტკბილეულს, ჩვენ მას ვატყუებთ. ენერგეტიკულ ბალანსს ვერ ვავსებთ. ამ დროს მე ვერ ვაკმაყოფილებ იმ შესაბამისობას, რომ საკვერცხემ და მთელმა რეპროდუქციულმა ჯაჭვმა იმუშაოს სწორად. ენდომეტრიუმის ჩამოფრქცქვნას სჭირდება უზომოდ დიდი ენერგია. როდესაც მე არ მძინავს ღამე, მე მაქვს გამოფიტული სისტემა სეროტონინის, დოფამინის, მელატონინის. ამ დროს პრემენსტრუალური სინდრომი არის მძიმედ. ამას ჰქვია დისფორიული სინდრომი, როდესაც მე მჭირდება უკვე დახმარება, როგორც ნევროლოგის, ასევე გინეკოლოგის,“- მოცემულ საკითხზე მადონა ჯუღელმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად