მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
დასაშვებია თუ არა კვების დროს წყლის დალევა და რა რაოდენობის წყალი უნდა მივიღოთ ნორმის ფარგლებში?
მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა წყლის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას.
რა რაოდენობის წყალი უნდა მივიღოთ დღის განმავლობაში, დასაშვებია თუ არა კვების დროს წყლის დალევა და რა გავლენას ახდენს წყლის დეფიციტი ჩვენს ორგანიზმზე? - ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე მიიღებთ პასუხებს დღევანდელი სტატიიდან.
წყალი არის სიცოცხლისთვის აუცილებელი რესურსი. წყლის საკმარისი მიღება და ორგანიზმში წყლის ბალანსის შენარჩუნება ჩვენი ჯანმრთელობისთვის უპირველი წესია. ჩვენს ორგანიზმს შეუძლია გაძლოს კვირების განმავლობაში საკვების გარეშე და მხოლოდ რამდენიმე დღე წყლის გარეშე, რადგან სხეულის დაახლოებით 60-70% წყლისგან შედგება, ხოლო დეჰიდრატაციამ (გაუწყლოვანება) შეიძლება გავლენა იქონიოს ორგანიზმის როგორც ფიზიკურ ასევე მენტალურ ფუნქციებზე.
ორგანიზმში წყლის დეფიციტი გავლენას ახდენს ყველა ორგანოთა სისტემაზე. გაუწყლოვნების დროს ვლინდება შემდეგი სიმპტომები: დაღლილობა, თავის ტკივილი, გულის წუთმოცულობის აჩქარება, ძლიერი საერთო სისუსტე, შეკრულობა, ყურადღებისა და კონცენტრაციის უნარის დაქვეითება, მეხსიერების გაუარესება, კანის ელასტიურობის დაქვეითება, თმის ხარისხის გაფუჭება. ორგანიზმში წყლის დეფიციტი დროს ქვეითდება იმუნური სისტემის მუშაობა, მწვავდება გულ-სისხლძარღვთა პათოლოგიები, იმატებს თირკმელკენჭოვანი დაავადების გაჩენის რისკი.
ყველას აინტერესებს, რა რაოდენობის წყალი უნდა მივიღოთ ნორმის ფარგლებში? პირველ რიგში, ხაზგასმით აღვნიშნოთ, რომ ჩვენ ვსაუბრობთ პრაქტიკულად ჯანმრთელ მასაზე, ვისაც არ აქვთ რაიმე კონკრეტული თანმხლები დაავადება. ასეთ შემთხვევაში დღიურად 1.5-2 ლიტრი წყალი აბსოლუტურად საკმარისია (გასათვალისწინებელია ორგანიზმის ფიზიკური აქტივობა და ასევე წელიწადის დრო, რადგან დატვირთული ფიზიკური აქტივობის დროს და ცხელ პერიოდში რეკომენდებულია უფრო მეტი წყლის მიღება).
ასევე აქტუალური კითხვაა, როდის უნდა მივიღოთ წყალი? წყლის მიღება უნდა დავიწყოთ დილიდან, უზმოზე 1 ჭიქა წყალი ააქტიურებს ორგანიზმში ნივთიერებათა ცვლას, ამზადებს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს საჭმლის მონელებისთვის. შემდეგ დღის მანძილზე წყალი უნდა მივიღოთ ყლუპ-ყლუპად, კვებებს შორის. თუ კვების დროს მოგვწყურდა, დასაშვებია მივიღოთ მცირე ოდენობით წყალი, მაგრამ ასეთ დროს გასათვალისწინებელია, რომ წყლის და საკვების ტემპერატურა მნიშვნელოვნად არ განსხვავდებოდეს, რადგან შესაძლებელია მოხდეს საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის ლორწოვანის გაღიზიანება.
ყველასთვის საინტერესოა მითია თუ რეალობა, რომ კვებებს შორის მიღებულ წყალს დადებითი გავლენა აქვს ორგანიზმზე წონის კონტროლის თვალსაზრისით? ეს არის რეალობა, რადგან წყალი ანეიტრალებს კუჭის მიერ გამოყოფილ მარილმჟავას, ქვეითდება მადა და ხდება საკვების უფრო მცირე ოდენობით მირთმევა. აქვე აღვნიშნავ, რომ თუ წყალს ვიღებთ საკმარისი ოდენობით, მაგრამ ვიკვებებით მარიალიანი საკვებით, ასეთ დროს წყალი შეკავდება უჯრედშორის სითხეში, რაც გამოიწვევს შეშუპებას და შესაბამისად, შეშუპების ხარჯზე წონის მატებას.
რეკომენდებულია წყლის მიღება დავასრულოთ საღამომდე, რადგან ღამით არ დავტვირთოთ თირკმლები და ამით დისკომფორტი არ შევუქმნათ ორგანიზმს.
