მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„სწრაფად შემცირებული არტერიული წნევა ხშირად ბევრად უფრო სახიფათო აღმოჩნდება, ვიდრე მაღალი არტერიული წნევა,“ - ზურაბ ფაღავა
კარდიოლოგმა ზურაბ ფაღავამ არტერიული წნევის რეგულირებისთვის წყლის სათანადო რაოდენობით მიღებაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ წყალი ადამიანს არ ასუქებს და მისი მიღებისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ:
„ახალგაზრდა ქალბატონები წყალს არ სვამენ იმის შიშით, რომ გასუქდებიან. ეს არ მოხდება. წყალი ადამიანს არ ასუქებს. წყალი ადამიანს ამძიმებს. სასწორზე რომ დადგებით ერთი ლიტრი წყლის მიღების შემდეგ, ერთი კილოგრამით მეტი იქნებით. წყალი ცხიმად არ გარდაიქმნება. 24 საათის განმავლობაში, როდესაც თირკმელი კარგად მუშაობს, თქვენ დარჩებით იმავე წონაზე.“
ზურაბ ფაღავას თქმით, დაბალი არტერიული წნევის მიზეზი შეიძლება იყოს წყლის არასათანადო რაოდენობით მიღება:
„როდესაც წნევა არის 90:60, ეს ისეთივე ჯანმრთელი ადამიანია, როგორც ადამიანი, რომელსაც აქვს წნევა 110 :70. მეორეა, როდესაც ვითარდება ისეთი სიტუაცია, როდესაც წნევა ხდება არასაკმარისი იმისთვის, რომ სისხლით მომარაგდეს სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ორგანოები: თავის ტვინი, გული, თირკმელები. ამას, რა თქმა უნდა, ყურადღების მიქცევა უნდა. ამას შეიძლება ჰქონდეს შედარებით მარტივი მიზეზი, ეს არის წყლის არასათანადო რაოდენობით მიღება. თუ დაიწყებთ ნორმალურად წყლის მიღებას, ყველაფერი გაივლის. შეიძლება ამას ჰქონდეს უფრო სერიოზული მიზეზი. ამის მიზეზი შეიძლება იყოს თირკმელზედა ჯირკვლის უკმარისობა, გულის სერიოზული დაავადება.“
„როდესაც სიმპტომები არის იმის, რომ ორგანოებს აკლია ჟანგბადი, ეს ვლინდება თავბრუსხვევაში, არის დაბურული ცნობიერება, ამ დროს უნდა მიმართოთ ექიმს. კოფეინი ნერვული სისტემის სტიმულატორია, ის უკეთესად გაგხდით, მაგრამ შემდეგ ხდება საპირისპირო. გაჩნდება მიჩვევა კოფეინის მიმართ. სწრაფად შემცირებული არტერიული წნევა ხშირად ბევრად უფრო სახიფათო აღმოჩნდება, ვიდრე მაღალი არტერიული წნევა. როდესაც წნევის მომატების შემთხვევაში იწყება პანიკური რეაქცია, პაციენტი იღებს წამლებს წნევის დასაქვეითებლად, არ ქვეითდება წნევა, ის კიდევ ღებულობს წამლებს. არ ელოდება წამლის ეფექტს. საბოლოოდ წნევა ვარდება. ეს დავარდნილი წნევა შეიძლება გახდეს იშემიური ინსულტის მიზეზი, მაშინ, როდესაც ის წნევა, რის გამოც ის ამას აკეთებდა, თავისთავად გადაივლიდა რაღაც დროის განმავლობაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ზურაბ ფაღავამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „ანატომია“ ისაუბრა.
