მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„განათლებულმა მშობელმა შეიძლება მართოს შვილის მონოლოგი, მონოლოგის შემდეგ კი მოდის დიალოგი,“ - დავით ზურაბაშვილი
ფსიქიატრმა დავით ზურაბაშვილმა ბავშვებში ფსიქიკური პრობლემების მატების ტენდენციის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ფსიქიატრიული პრობლემების წინასწარი განწყობა ყველა ბავშვშია, მთავარია მშობლები ჩართავენ თუ არა ამ მექანიზმს:
„ფსიქიკური პრობლემებისადმი წინასწარი განწყობა არის აბსოლუტურად ყველა ბავშვში, განწყობა არის აბსოლუტურად ყველა მშობელში. ჩვენ ჩვენი საქმიანობით, ცხოვრების წესით, ურთიერთობით, დასვენების წესით, შეგვიძლია ან ჩავრთოთ ეს მექანიზმი, ან არ ჩავრთოთ. მაგალითად, შაბათ-კვირას მე თეორიულად ვარ თავისუფალი და უნდა წავიდე სადღაც დასასვენებლად. მე შეიძლება ეს დასვენება გამოვიყენო საოჯახო დასვენებისთვის ან გამოვიყენო აბსოლუტურად სხვანაირად. დიდი ხნის წინ ჩემი მეგობარი აშენებდა სახლს და მკითხა, რა როგორ გაეკეთებინა. მე ვუთხარი ასეთი რამ, რომ იყიდე მხოლოდ ერთი ტელევიზორი. თუ ყველას თავისი ექნება, მაშინ არ გექნებათ ადგილი, სადაც საღამოს ერთად დასხდებით და იკამათებთ, რას უყუროთ.“
დავით ზურაბაშვილის თქმით, კამათიც ურთიერთობაა და მარტოობის დაძლევაში გვეხმარება:
„კამათიც არის ურთიერთობა. უწინ იყო გენიალური ტრადიცია, როდესაც ვიცოდით, რომ 6 საათზე ყველანი ვსადილობთ. ეს სამწუხაროდ აღარ გვაქვს, დრო აღარ გვაქვს. მე 6 საათზე მორიგეობა მეწყება, იმას 7-ზე ლექცია აქვს, ის დილით უნდა ადგეს და ა.შ. ყველაზე კარგი წამალი არის ურთიერთობა. ავიღოთ სუიციდი, ეს არის არასწორი პასუხი მარტოობაზე. მე ვერანაირი გამოსავალი, ვერანაირი გზა ვერ ვიპოვე და გადავწყვიტე, რომ დავამთავრო ამასთან ურთიერთობა. თუ მე გვერდით მყავს ვიღაც, თუნდაც არასწორი მრჩეველი, მაშინ მე იმას დაველაპარაკები. მოსმენის სურვილიც საკმარისია.“
„პირველი, რასაც ვასწავლით, არის შემდეგი: „ისწავლე სწორი მოსმენა!“ განათლებულმა მშობელმა შეიძლება მართოს შვილის მონოლოგი, მონოლოგის შემდეგ კი მოდის დიალოგი. რომელიც აჩერებს ან ცვლის ამ სტატისტიკას. რაც შეეხება დაძალებას, ამ ტერმინით შეიძლება სულ სხვა რამ აღვნიშნოთ. მე თქვენ შეიძლება რაღაც გაიძულოთ, მაგრამ ეს თქვენთვის კომფორტული იყოს, სასარგებლო იყოს. ჩვენ რომ გვზრდიდნენ მშობლები, სულ რაღაცას გვაძალებდნენ. ეს სწორი იყო, თუ არ იყო? სწორი იყო,“ - აღნიშნულ საკითხებზე დავით ზურაბაშვილმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.
