მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„ახალი მითი, რომ ცივმა წყალმა შეიძლება ადამიანი მოკლას, კიდევ ერთი დასანგრევი მითია,” - კარდიოლოგი ხათუნა ჯალაბაძე
კარდიოლოგმა, რითმოლოგმა ხათუნა ჯალაბაძემ ნაბახუსევზე უეცარი გარდაცვალების მიზეზებზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ უეცარ სიკვდილს ცივი წყალი ვერ გამოიწვევს:
„ჩვენ დიდი ხანია ვებრძვით სამედიცინო მითებს, რომელიც საზოგადოებაში, სამწუხაროდ, ბევრია. ერთ-ერთი მითი იყოს ის, რომ უეცარი სიკვდილი იყო თრომბოემბოლიით გამოწვეული სიკვდილი. აქ გულს საერთოდ არ ახსენებდნენ. წლების მანძილზე ასე იყო. „თრომბი გაისროლა“ - ეს ცნობილი ფრაზა, რომელიც საზოგადოებაში ტრიალებდა ჩვენ შევასუსტეთ და ძალიან იშვიათად მესმის, რომ ის დაიღუპა უცბად და ე.ი. თრომბმა გაისროლა.“
ხათუნა ჯალაბაძის თქმით, ნაბახუსები ორგანიზმისთვის კრიტიკული მდგომარეობაა:
„ახალი მითი, რომ ცივმა წყალმა შეიძლება ადამიანი მოკლას, კიდევ ერთი დასანგრევი მითია. თვითონ „პახმელია“ არის კრიტიკული მდგომარეობა და არამარტო გულისთვის. ის ორგანიზმისთვის არის კრიტიკული მდგომარეობა, განსაკუთრებით გულისთვის. გული მგრძნობიარე ორგანოა. ის, რომ გული გრძნობს თქვენს ტემპერატურის მერყეობას, გრძნობს, რომ ორგანიზმში რაღაც არ არის კარგად და ხასიათი გეცვლებათ, ეს გულის დამსახურებაა.“
„როდესაც გვაქვს ე.წ. „პახმელიის“ სინდრომი, ადვილია არითმიის გამშვები მექანიზმი იყოს ნებისმიერი პატარა რამ, თუნდაც წყალი, ემოცია, გაცინებაც. ჩამრთველი რა გახდება იმისთვის, რომ დაიწყოს სიცოცხლისთვის საშიში არითმია, არ ვიცით. მთავარია, რომ ჩვენ შევუქმენით საფუძველი ამ ტრიგერს, სხვა შემთხვევაში ტრიგერი ვერ იქნებოდა ცხელი შხაპი, ცივი წყალი, სიცილი. ეს არ იქნებოდა ტრიგერი, როდესაც გული იმუშავებდა ნორმალურად. ყველაზე მისაღები სცენარი, რომელსაც თვალი უნდა გავუსწოროთ არის ის, რომ გულის მდგომარეობა არ იყო კარგი, ან პულსი იყო ძალიან მაღალი, ცივი წყალი და სხვა ტრიგერი იყო მხოლოდ გამშვები. ზარი კარებზე, ტელეფონის ზარი - ესეც შეიძლება გახდეს ტრიგერი ამ დაძაბულ სიტუაციაში, რომელშიც გული მუშაობს ზოგადი ინტოქსიკაციის, დიდი სტრესის გამო. ცივი წყალი მითის დასაწყისია, რომელიც აქვე უნდა გაჩერდეს. წყალი ვერასდროს ვერ იქნება უეცარი სიკვდილის მიზეზი,“- აღნიშნულ საკითხზე ხათუნა ჯალაბაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.
