მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„ყველა მუტირებული შტამი უფრო მეტად ახალგაზრდებს ემართებათ, მათ შორის ბავშვებსაც,“ - პედიატრი ივანე ჩხაიძე
პედიატრმა ივანე ჩხაიძემ კოვიდ -19 ის ახალი, ინდური შტამის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ახალი შტამის შესახებ ჯერ ამომწურავი ინფორმაცია მედიკოსებს არ აქვთ:
„ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციას შეშფოთება არ გამოუთქვამს, მან გამოაცხადა, რომ ინტენსიურად აკვირდება ამ შტამს, ვინაიდან ინფორმაცია, რამდენად გადამდებია ან მეტად ლეტალურია, ჯერჯერობით არ არსებობს. ეს შტამი არ არის ახალი, ოქტომბრიდან არის ცნობილი. ცირკულირებს ოქტომბრიდან ინდოეთში. ბოლო პერიოდში ინდოეთში 9000-დან 300 000-ზე ავიდა დღიურად შემთხვევების მატება. ერთ-ერთ ვერსიად ეს საკითხიც განიხილება, ხომ არ არის ეს შტამი შემთხვევების კატასტროფული მატების მიზეზი.“
ივანე ჩხაიძის თქმით, მუტირებული შტამები იმავე სიმპტომატიკით ხასიათდებიან, როგორითაც ორიგინალი ჩინური კოვიდ-19-ის შტამი გამოირჩევა:
„ბრიტანული შტამი 70 %-ით მეტად გადამდებია, ვიდრე ჩინური შტამი. არც ბრიტანული შტამი არ გახლავთ ყველაზე მეტად გადამდები. ბრაზილიური შტამი 152 %-ით მეტად გადამდებია, ვიდრე ჩინური ორიგინალი შტამი. მეტად გადამდები და მეტად ლეტალური სულ რვა მუტაციაა, მათ შორისაა ინდური შტამიც. არცერთი მუტირებული შტამი კლინიკური სიმპტომატიკით ერთმანეთისგან არ განსხვავდება.“
„ინდოეთის მოსახლეობის საშუალო ასაკი 27 წელია. ძალიან ახალგაზრდა მოსახლეობაა. ის, რომ ინდოეთში ბევრი ახალგაზრდა ავადდება, ასაკობრივი სტრუქტურიდან გამომდინარეობს. ინდოეთში, მიუხედავად ამ კატასტროფული ციფრებისა, გარდაცვალება უფრო ხანშიშესულებში აღინიშნება. ახალგაზრდებშიც, მათ შორის ბავშვებშიც, აღნიშნულია მძიმე შემთხვევები, მაგალითად, წლამდე ასაკის ბავშვებში. ყველა მუტირებული შტამი უფრო მეტად ახალგაზრდებს ემართებათ, მათ შორის ბავშვებსაც. მუტირებული შტამებით ბავშვები უფრო იოლად ავადდებიან, თუმცა ამას არ გაუზრდია ლეტალობა ბავშვებში. ამიტომ პედიატრიული თვალსაზრისით, შეიძლება ეს შტამი ასეთი საშიში არ იყოს. ეს შტამიც, როგორც სხვა ფორმები, ბავშვებს უფრო მარტივად გადააქვთ. ეს არის ერთადერთი კარგი, რაც კორონავირუსს ახასიათებს,“ – აღნიშნულ საკითხზე ივანე ჩხაიძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.
