მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„საკეისრო კვეთა არის ნელი მოქმედების ნაღმი, რომელიც რჩება ქალის ორგანიზმში,“- მეან-გინეკოლოგი ზაზა სინაურიძე
მეან-გინეკოლოგმა ზაზა სინაურიძემ საქართველოში საკეისრო კვეთის მაღალი მოთხოვნის შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ეს ინფორმაციის ნაკლებობის გამო ხდება:
„საკეისროს მაღალი მოთხოვნა არის ჩვენი, ექიმების ბრალი. შესაბიმის ინფორმაციას არ ვაწვდით პაციენტს. ერთი შეხედვით საკეისრო კვეთა ადვილია, მაგრამ ეს ასე არ არის. 15-20 წუთი გვჭირდება დასამთავრებლად. ჩვენ ორ საათში ვაყენებთ ქალს ფეხზე საკეისროს შემდეგ. საკეისრო კვეთა არის ნელი მოქმედების ნაღმი, რომელიც რჩება ქალის ორგანიზმში.
საკეისრო კვეთა არის ჩარევა, იხსნება მუცლის ღრუ, იხსნება საშვილოსნოს ღრუ. რაც მთავარია, საშვილოსნოზე ჩნდება ის ნაწიბური, რომელიც ძალიან სახიფათოა შემდგომი ორსულობისთვის. ჩვენთან საკმაოდ მაღალი, დაახლოებით 38% გვაქვს ნაკეისრალების მშობიარობა. საშვილოსნო არის კუნთი. როდესაც კუნთი იზრდება, შემაერთებელი ქსოვილი ვერ მიჰყვება. ამიტომ ხდება ისეთი არასასიამოვნო შემთხვევები, როდესაც ხდება გახევა და მას მოჰყვება ძალიან ცუდი მდგომარეობები, როგორც ქალისთვის, ასევე ბავშვისთვის.
XXI საუკუნეში გამოიცა ახალი მიმართულება, რომელსაც შეარქვეს „მეანების ბიბლია.“ იქ არის ათი მცნება. პირველი მცნება არის მშობიარობის პროცესის დემედიკალიზაცია. მათ შორის არის ზედმეტი ჩარევა ეპიდურის თვალსაზრისით. დაზიანების გამო, რომ წელს ქვევით მოწყდე, ასეთი რამ არ არსებობს, მაგრამ ყველაფერს აქვს თავისი დადებითი და უარყოფითი მხარეებიც. მნიშვნელოვანია, ეს იყოს ერთობლივი გადაწყვეტილება. საქართველოში ძალიან პოპულარული გახდა: „მოდი, გამიყუჩე რა.“ არის ვითარება, როდესაც ჩვენ თვითონ ვეუბნებით, რომ ამ შემთხვევაში ეპიდულარული გაყუჩება უკეთესია, ვინაიდან გასავლელი დიდი გზა აქვს, ბევრი ტკივილი ელოდება წინ. ტკივილი მნიშვნელოვნად მოქმედებს ნაყოფზეც. თეთრი ჰიპოქსიები ზუსტად ამით არის გამოწვეული. ნაყოფსაც აქვს ტკივილის შეგრძნების უნარი,“ - აღნიშნულ საკითხზე ზაზა სინაურიძემ „ტელეკომპანია პირველის“ გადაცემაში „ოჯახის ექიმი“ ისაუბრა.
