მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
,,ჭარბთმიანობის უკან შესაძლებელია იმალებოდეს ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები''
დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.geტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ჰირსუტიზმზე, ანუ ჭარბთმიანობაზე ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას.
ჰირსუტიზმი (ჭარბთმიანობა) არის მდგომარეობა, როდესაც ქალებში ხდება მამაკაცური ტიპით ჭარბი თმის ზრდა:
სახეზე
მკერდზე
მუცლის ზედა ნაწილზე
ზურგზე
უმეტესობას მიაჩნია, რომ ჭარბთმიანობა არის მხოლოდ კოსმეტიკური პრობლემა, რაც სიმართლეს არ შეესაბამება. ჭარბთმიანობის უკან შესაძლებელია იმალებოდეს ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები.
ჰირსუტიზმის (ჭარბთმიანობა) გამომწვევი მიზეზები შესაძლებელია გამოიყურებოდეს შემდეგნაირად:
პოლიკისტოზური საკვერცხის სინდრომი. ეს მდგომარეობა, ხშირად სქესობრივი მომწიფების დროს იწყება, იწვევს სასქესო ჰორმონების დისბალანსს, ინსულინის მიმართ რეზიზტენტობას. ამ სინდრომმა შეიძლება გამოიწვიოს ჭარბი თმის ზრდა, არარეგულარული მენსტრუალური ციკლი, სიმსუქნე, უნაყოფობა და ზოგჯერ მრავლობითი კისტა საკვერცხეებზე.
კუშინგის სინდრომი - თირკმელზედა ჯირკვლის დაავადება , როდესაც ხდება ჰორმონ კორტიზოლის დიდ რაოდენობით წარმოქმნა ან შესაძლებელია გამოიწვიოს ისეთი მედიკამენტის ხანგრძლივად მიღებამ როგორიცაა პრედნიზოლონი.
თირკმელზედა ჯირკვლის თანდაყოლილი ჰიპერპლაზია (გადიდება). ეს მემკვიდრეობითი მდგომარეობა ხასიათდება თირკმელზედა ჯირკვლების მიერ სტეროიდული ჰორმონების, მათ შორის კორტიზოლისა და ანდროგენების (მამაკაცური ჰორმონები) პათოლოგიურად ჭარბი ოდენობით წარმოქმნით.
სიმსუქნე - ჭარბი წონის დროს შესაძლებელია მოხდეს სასქესო ჰორმონებს შორის დისბალანსი.
სიმსივნეები - იშვიათად, საკვერცხეებში ან თირკმელზედა ჯირკვლებში ანდროგენწარმომქმნელმა (მამაკაცების ჰორმონი) სიმსივნემ შეიძლება გამოიწვიოს ჰირსუტიზმი (ჭარბთმიანობა)
მედიკამენტები - ზოგიერთმა მედიკამენტმა შეიძლება გამოიწვიოს ჭარბთმიანობა.
ხშირად ჰირსუტიზმის გამომწვევი მიზეზის გამოვლენა ვერ ხდება.
ყველაზე ხშირი ფაქტორები, რომლებმაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს ჭარბთმიანობის განვითარების ალბათობაზე გამოიყურება შემდეგნაირად:
1. გენეტიკური წინასწარგანწყობა
2. რასა - მეტად ვითარდება აზიურ რასაში
3. სიმსუქნე
ჭარბთმიანობის დროს რეკომენდებულია გამოირიცხოს ენდოკრინოლოგიური პათოლოგიები, განსაკუთრებით კი ისეთ დროს, როცა ადამიანები მიმართავენ ლაზერული ეპილაციის სხვადასხვა სახეობებს, მაგრამ უშედეგოდ. უნდა გვახსოვდეს, რომ ეს არ არის მხოლოდ კოსმეტოლოგიური პრობლემა და შესაძლებელია მის უკან იმალებოდეს სერიოზული ჰორმონალური დისბალანსი.
