მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
როგორ მოვიშოროთ გულძმარვა ისე, რომ წამლებზე არ ვიყოთ დამოკიდებული? - გიორგი ღოღობერიძის რჩევები
ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ გულძმარვასთან გამკლავების გზებსა და მეთოდებზე ისაუბრა:
„დღეს ვისაუბრებთ გასტროეზოფაგური რეფლუქსური დაავადების შესახებ, რომელსაც ჩვენთან უბრალოდ რეფლუქსს ეძახიან. ამ დროს საყლაპავის ქვედა ნახევარში ან მთელ სიგრძეზე შემოდის კუჭის შიგთავსი, ძალიან ბევრი და ძალიან ხშირად. ეს პაციენტს უვლინდება სხვადასხვანაირად: გულძმარვა, ტკივილი მკერდის ძვლის უკან, მჟავე გემო პირის ღრუში, ცუდი სუნი პირის ღრუდან, კბილების დაზიანება, ქონიკული ხველა, ხშირი ნერწყვდენა. რა ხდება საბოლოო ჯამში? პაციენტი მიდის ექიმთან. მას უნიშნავენ წამლებს, მჟავიანობის დამაქვეითებლებს, ანტაციდებს, მედიკამენტებს, რომლებიც ცვლიან სპინქტერის ტონუსს. ექიმები არ ეუბნებიან მათ, რომ ასეთ პაციენტებს ეს პრობლემა ხშირად ექნებათ ქრონიკულად. რეფლუქსი ყოველდღიურობაში გვხვდება. როგორც დაავადება, ის ქრონიკულია. მას მუდმივად სჭირდება მკურნალობა, რის გამოც პაციენტები იმედგაცრუებულები რჩებიან.
ამ დაავადების დროს მარტო მედიკამენტებში კი არ არის გამოსავალი, არამედ ცხოვრების სტილის შეცვლაში. მინდა, შემოგთავაზოთ რამოდენიმე მარტივი რჩევა, რომელიც უნდა შეასრულოთ, თუ გინდათ, რომ მუდმივად არ იყოთ თამოკიდებული მედიკამენტებზე. რჩევა ნომერი პირველი: თუ თქვენ ხართ ჭარბწონიანი, წონა შეამცირეთ. თუ წონას არ შეამცირებთ, კუჭის შიგთავსი ყოველთვის ამოვა საყლაპავში, თუ ამისკენ ხართ მიდრეკილი. თუ წონას შეამცირებთ, პრობლემა ნახევრად მოგვარდება. თავი დაანებეთ მოწევას. თამბაქოს კვამლი საყლაპავის ქვედა სპინქტერს ადუნებს. მოერიდეთ ალკოჰოლს, მოერიდეთ გაზიან სასმელებს, ისეთ საკვებს, რომლებიც ზრდის აირების მომძლავრებას თქვენს ნაწლავებში. გაზრილი აირები ხელს შეუწყობს ბოყინს. თუ ისედაც გაქვთ რეფლუქსი, კიდევ უფრო მეტი შემოვა მარილმჟავა.
საღამოს საათებში საკვების მიღებას უნდა მოერიდოთ. თუ თქვენ აპირებთ დაძინებას და ერთი საათით ადრე შეჭამეთ საკვები, დაწოლისას მარილმჟავა ამოვა საყლაპავში. ჩვენ ერთ ჯერზე გვიყვარს ყველაფრის მიღება. ეს არ არის სწორი მიდგომა. სჯობს ბევრი საკვები მივიღოთ, მაგრამ გავანაწილოთ მთელ დღეზე. საკვები უნდა დაღეჭოთ რაც შეიძლება კარგად. ასე მას უფრო ნაკლები მოცულობა ექნება და კუჭს მალე არ ამოგივსებთ. როდესაც საღამოს საათებში დაწვებით, ბალიში ყოველთვის გქონდეთ ოდნავ უფრო მაღლა, ვიდრე აქამდე გქონდათ. ფიზიკური აქტივობა ამ დაავდების დროსაც თამაშობს ძალიან დიდ როლს. მედიკამენტები გასტროეზოფაგური რეფლუქსის პრობლემას მხოლოდ დროებით აგვარებს. რაც შეეხება ცხოვრების სტილს, ის მას მოაგვარებს უფრო დიდი ხნის განმავლობაში,“- აღნიშნულ საკითხზე გიორგი ღოღობერიძემ „მთავარი არხის“ გადაცემაში „მთავარი დიაგნოზი“ ისაუბრა.
