Baby Bag

ყველაფერი, რაც D ვიტამინზე უნდა ვიცოდეთ

ყველაფერი, რაც D ვიტამინზე უნდა ვიცოდეთ

გასული საუკუნის დასაწყისში ინგლისელმა ვეტერინარმა მელენბიმ შენიშნა, რომ ძაღლებს, რომელთაც ცხიმიან თევზს აძლევდნენ საკვებად, ძვლოვანი დეფორმაციები არ უვითარდებოდათ, გამოითქვა ვარაუდი, რომ თევზის ქონში არის ნივთიერება, რომელსაც რაქიტის პროფილქტიკა შეუძლია.

შემდგომი კვლევებით ამ ნივთიერების გამოყოფაც მოხერხდა, რასაც ქოლეკაცლიფეროლი ანუ D ვიტამინი უწოდეს. მას შემდეგ დიდი დრო გავიდა. დღეს უკვე ცნობილია, რომ კალციუმის და ფოსფორის ცვლის მოწესრიგების გარდა D ვიტამინს გულ-სისხლძარღვთა, სიმსივნური დაავადებების, ნერვული, ენდოკრინული პათოლოგიების პროფილაქტიკის უნარიც აქვს, აქტიურად მონაწილეობს ასევე იმუნურ რეაქციებში.
ერთი სიტყვით, ის უფრო ჰორმონულ უნარებს ფლობს, ვიდრე ვიტამინურს.

ფაქტები D ვიტამინის შესახებ

  • ხელს უწყობს ნაწლავებიდან კალციუმის შეწოვას
  • არეგულირებს კალციუმის და ფოსფორის ცვლას და მათს ჩალაგებას ძვლებში
  • მონაწილეობს იმუნური სისტემის ფუნქიონირებაში. დადგენილია, რომ ადამიანები, რომელთაც ამ ვიტამინის დეფიციტი აქვთ, უფრო ხშირად ავადობენ გრიპითა და სხვა ვირუსული ინფექციებით
  • აქვთ სიმსივნის საწინააღმდეგო ეფექტი - უამრავი კვლევა ადასტურებს D ვიტამინის როლს ძუძუს, პროსტატის, სწორი და მსხვილი ნაწლავის პროფილაქტიკის კუთხით
  • ხელს უშლის გულ-სისხლძარღვთა დავადებების განვითარებას.


​აი, საიდან ვიღებთ D ვიტამინს

ცნობილია მისი 3 წყარო:

  • საკვები - ამ ვიტამინს განსაკუთრებით დიდი რაოდენობით შეიცავს თევზი. კარაქი, რძე, კვერცხი
  • მზის დასხივება - ცნობილია, რომ მზის ულტრაიისფერი სხივების ზეგავლენით კანში D ვიტამინის წინამორბედი წარმოიქმნება, რაც ორგანიზმში მის აქტიურ ფორმად გარდაიქნება
  • სინთეზური D ვიტამინი, რაც მედიკამენტების და საკვები დანამატების სახითაა წარმოდგენილი.

მზევ, შინ შემოდიო! 

მზით დასხივება არ ნიშნავს მზის პირდაპირი სხივების ზმოქმედებას. მზე პატარას ჩრდილშიც „მოძებნის“ ! დადგენილია, რომ ადრეულ ასაკში მზით კანის დამწვრობა შემდგომში კანის ავთვისებიანი დაავადებების განვითარების რისკს ქმნის.
ზამთარში დედების დიდი ნაწილი ბავშვს ისეთ ჩაფუთნულს ასეირნებს, მხოლოდ თვალები რომ უჩანთ. ასეთ სიტუაციაში მზეს ძალიან უჭირს „მოძებნოს” პატარას კანი.

შუშის მიღმა დარჩენილი მზე

მარტივი გამოსავალი - დახურულ ფანჯარასთან გაშიშლებული ჩვილი ულტრაიისფერი სხივებით დასხივების მოლოდინში, შეცდომაა! გახსოვდეთ, მინა კვარცს შეიცავს და მზის ულტრაიისფერ სხივებს არ ატარებს. შესაბამისად, ვერც რაქიტის პროფილაქტიკას განახორციელებთ.

რა დოზით გვჭირდება D ვიტამინი?

ყოველდღიური საპროფილაქტიკო დოზა 400 საერთაშორისო ერთეულია. თუ ჩვილს რაქიტი განუვითარდა, ეს დოზა საკმარისი არაა და რაქიტის ხარისხის და სიმძიმის მიხედვით ექიმი გაცილებით დიდ დოზას დაგინიშნავთ.
გახსოვდეთ, რაქიტი წლამდე ასაკის ბავშვის დაავადებაა, შემდგომში განვითარებული D ვიტამინის დეფიციტი ძვლოვან დეფორმაციებს აღარ იწვევს, თუმცა ვლინდება ხშირი ავადობა, ლულოვანი ძვლების ტკივილი, დაღლილობა. მოზრდილთა ასაკში ვითარდება ოსტეოპოროზი, ძვლების ხშირი მოტეხილობა.
ხანდაზმულთა ასაკში D ვიტამინის გაორმაგებული დოზა გვჭირდება, რადგან ასაკის მატებასთან ერთად კანი თხელდება და უჭირს მისი წარმოქმნა.
მოზრდილ ბავშვებში, სადაც D ვიტამინის დეფიციტია, რასაკვირველია, ასევე ინიშნება სამკურნალო დოზა მზის ინსოლაციასა დ კვების მოწესრიგებასთან ერთად.
ვიტამინის დონის განსაზღვრა სისხლში ლაბორატორიული კვლევითაა შესაძლებელი.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ფეხშიშველი სიარული უკეთესია უსწორმასწორო ზედაპირზე, პარკეტზე სჯობს, რომ არა,“ - ორთოპედი ქეთევან გოცირიძე

„ფეხშიშველი სიარული უკეთესია უსწორმასწორო ზედაპირზე, პარკეტზე სჯობს, რომ არა,“ - ორთოპედი ქეთევან გოცირიძე

ორთოპედმა ქეთევან გოცირიძემ ბავშვებში ბრტყელტერფიანობის პრობლემის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ტერფის ჯანსაღი განვითარებისთვის აჯობებს, თუ ბავშვი ფეხშიშველი უსწორმასწორო ზედაპირზე ივლის:

„ფეხშიშველი სიარული უკეთესია უსწორმასწორო ზედაპირზე. თუ სახლში ხელოვნურად შევქმნით ამ უსწორმასწორო ზედაპირს, კარგია. პარკეტზე სჯობს, რომ არა. თუ ბავშვი ძალიან კომფორტულად გრძნობს ასე თავს, თუ ჯანმრთელია, შეიძლება ასეც გავუშვათ. თუ ეზოიანი სახლი გვაქვს, ეზოში შეუძლიათ ბავშვებს ფეხშიშველებმა ირბინონ, აგარაკზე ,ზღვის სანაპიროზე ძალიან კარგია. ინდოეთში გააკეთეს ცდა. ორი ჯგუფი გამოიკვლიეს. ერთი ჯგუფი იყო ფეხშიშველი გაზრდილი, მეორე ჯგუფი ჩვეულებრივად ფეხსაცმელში გაზრდილი. აღმოჩნდა, რომ ​იმ ჯგუფში, რომელიც ფეხშიშველი გაიზარდა სამჯერ უფრო ნაკლები იყო ბრტყელტერფიანობა, ვიდრე იმ ჯგუფში, რომელიც ფეხსაცმლით იზრდებოდა.“

ქეთევან გოცირიძემ აღნიშნა, რომ ტერფის სწორად ჩამოყალიბებისთვის სპორტულ აქტივობებს ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს:

​იმისთვის, რომ ტერფი სწორად ჩამოყალიბდეს, საჭიროა, რომ ბავშვმა სპორტული აქტივობები აკეთოს. ძალიან კარგია ცურვა, ბატუტზე ხტუნვა. ცოტა ნაკლებად ვურჩევთ ტანვარჯიშს. არ ვუწევთ რეკომენდაციას გაჭიმვებს და გაწელვებს. ამ ბავშვებს ისედაც ზოგადი დისპლაზიის ფონი აქვთ, მოდუნებული აქვთ სახსრები. ეს ზედმეტი დაჭიმვები კიდევ უფრო მეტად აზიანებთ. ფეხის წვერებზე სიარული ძალიან კარგია, ქუსლებზე სიარულიც. შეგვიძლია ეს ვარჯიშები სახლში ვაკეთებინოთ. შეგვიძლია დავუდოთ ფანქარი ან პირსახოცი, რომელსაც თითებით მოიზიდავს თავისკენ. არაჩვეულებრივია ქართული ცეკვა, ოღონდ არაპროფესიონალური, რა თქმა უნდა ,თუ ბავშვს პრობლემა აქვს. თუ პრობლემა არ აქვს და ჯანმრთელია, შეუძლია პროფესიონალი მოცეკვავეც გამოვიდეს.“

ქეთევან გოცირიძის თქმით, ბრტყელტერფიანობის პრობლემის მქონე ბავშვებისთვის ცურვა არასდროს იკრძალება:

„თუ საქმე გვაქვს რიგიდულ ბრტყელ ტერფთან, სადაც უკვე ძვლოვანი დეფორმაციაა, კოჭის ძვალი დაშვებულია და უკვე ეხება საყრდენ ზედაპირს, ეს ტკივილს იწვევს და​ სპორტი უნდა შევურჩიოთ. ცურვას არასდროს ვუკრძალავთ ბრტყელი ტერფის დროს. ზედმეტი სირბილი არ გვინდა, ამ დროს ბალეტზე არ გვინდა, რომ შეიყვანონ ბავშვები. ეს ტერფისთვის მეტი დატვირთვაა და ტკივილს უფრო აძლიერებს. ძალიან კარგია ფეხშიშველი ველოსიპედის ტარება, ცხენოსნობა.“

„ბრტყელი ტერფი დახედვითაც კარგად ჩანს. შეგიძლიათ ბავშვს ფეხი დაუსველოთ და ზედაპირზე დაადებინოთ, სადაც ანაბეჭდი გამოჩნდება. როდესაც თაღი არ აღიბეჭდება, ე.ი. ბრტყელტერფიანობასთან გვაქვს საქმე. იმის განსხვავებაც შეგვიძლია ტერფი მოქნილია თუ რიგიდული. ბრტყელტერფიან ადამიანებს უჭირთ დატვირთვა,​ ადვილად იღლებიან. ძირითადად საღამოს სტკივათ ტერფები, როდესაც ბევრს ივლიან. ამან შეიძლება გამოიწვიოს თავის, წელის ტკივილიც,“- ქეთევან გოცირიძემ აღნიშნულ პრობლემაზე ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად