Baby Bag

„ყველა ბავშვს არ სჭირდება ორთოპედიული ფეხსაცმელი, მხოლოდ იმას, ვისაც აქვს რაღაც პრობლემა,“ - ორთოკინეზითერაპევტი თამარ ჭიჭინაძე

ორთოკინეზითერაპევტი თამარ ჭიჭინაძე გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ბრტყელტერფიანობის პრობლემის შესახებ საუბრობს და მშობლებს მნიშვნელოვან რჩევებს აძლევს:

„პირველ რიგში, რაც მშობელმა უნდა გააკეთოს არის ის, რომ ოთხ წლამდე ბავშვი აჩვენოს ბავშვთა ორთოპედს. თუ ბავშვს პრობლემა აქვს, სპეციფიკური ჩივილებიც წამოვა. თუ ბავშვი ამბობს: „დავიღალე,“ ითხოვს ხელში აყვანას, აკლია სისწრაფე, ე.ი. არის პრობლემა. ამ დროს ამბობენ, რომ ბავშვი ზარმაცია. არა, ბავშვი არ არის ზარმაცი, ის არის ძალიან მგრძნობიარე, ის მართლა იღლება, უბრალოდ არ იცის, რა გააკეთოს, როგორ გითხრას, როგორ გაგაგებინოს. ამ დროს ბავშვი აჩვენეთ ბავშვთა ორთოპედ-ტრავმატოლოგს. დააკვირდით ბავშვის სიარულის მანერას. ეს არ არის რთული. ამას ჰქვია ჩაპლინის სიარული. ოთხ წლამდე თაღი არ არის განვითარებული, ის მხოლოდ ოთხი წლიდან იწყებს განვითარებას. ბავშვი სპეციფიკურად, ჩაპლინის მსგავსად დადის. მეორე პრობლემა არის ჰიპერსუპინაცია, დათვივით რომ დაბაჯბაჯებს ბავშვი, პირიქით შეწეული ფეხებით. ასეთ დროს ოთხ წლამდე მიდიხართ ორთოპედ-ტრავმატოლოგთან და მის დანიშნულებას მიჰყვებით. ოთხი წლიდან უკვე შესაძლებელია, რომ ჩატარდეს სკანირება. ამის გაკეთება კონტროლის მიზნითაც შეგიძლიათ. შესაძლოა, ბავშვს ჩივილი არ ჰქონდეს, მაგრამ აღმოაჩნდეს პრობლემა. ეს ორგანიზმზეა დამოკიდებული. ზოგს მეორე, მესამე ხარისხის ბრტყელტერფიანობა აქვს და ისე გადის წლები, რომ ამას ვერ იგებს.“

თამარ ჭიჭინაძე აღნიშნავს, რომ ბრტყელტერფიანობა სხვადასხვა სახისაა და პრობლემა ბავშვებში განსხვავებული სიმწვავით ვლინდება:

„ბრტყელტერფიანობა არის სრული, ნაწილობრივი, კომბინირებული, სიგრძივი, განივი. თითოეულ ამ ტიპს აქვს კიდევ სამი ხარისხი. ყველაზე რთული, რა თქმა უნდა, არის მესამე ხარისხი. რამდენიმე წელია მესამე ხარისხის ბრტყელტერფიანობაზე ხდება ქირურგიული ჩარევაც. პრევენციის საშუალება არის ტერფის დროული დიაგნოსტიკა. უნდა გამოვლინდეს პრობლემა და დავამზადებინოთ ინდივიდუალური სამკურნალო-საკორექციო ღაბაში. ღაბაში არ არის მხოლოდ სუპინატორი, რომელსაც ბრტელტერფიანობის დროს თაღის ასაწევად ვიყენებთ. ჩვენ დროულად თუ მივხედავთ ბავშვს საუკეთესო შედეგი გვაქვს ოთხიდან რვამდე, ნაწილობრივ 12 წლამდეც. შემდეგ ვმუშაობთ შედეგის შენარჩუნებაზე. ღაბაში შეიძლება იყოს სუპინატორი, ორთოკორექტორი, სპორტული კორექტორი. ცალკე არის პათოლოგია დიაბეტური ტერფი, რომელიც ძალიან რთული პათოლოგიაა და დროულად მისახედია, რომ არ მოხდეს ამპუტაცია.“

თამარ ჭიჭინაძის თქმით, ბავშვმა თორმეტიდან თვრამეტ წლამდე სუპინატორის გამოყენება უნდა განაგრძოს:

„ბავშვს შეუძლია ყველანაირი სპორტული დატვირთვა, თუ არ აქვს ხერხემლის გამრუდება. ნუ ეშინია ხოლმე მშობელს, როდესაც ბავშვი ბრტყელტერფიანია. არა ფეხბურთი, არა კალათბურთი, შეწუხებულია მშობელი. რა თქმა უნდა, ცურვა და ჯირითი არის ძალიან კარგი ხერხემლისთვის. შეიძლება ბავშვს აქვს რაიმე ტერფის პათოლოგია, მაგრამ მონდომებულია, კალათბურთი უნდა, ფეხბურთი უნდა. არ უნდა დავუშალოთ ეს აქტივობა. ის ატარებს სუპინატორს და პრობლემა საერთოდ არ ექნება. რატომ უნდა დავწყვიტოთ გული? როდესაც თორმეტ წლამდე შედეგს ვიღებთ, მქონია შემთხვევა, რომ ყველაფერი კარგადაა და ანებებენ თავს: აღარც სუპინატორი, აღარც ვარჯიში. რა ხდება თორმეტი წლის შემდეგ? ჰორმონალური ცვლილება, ტანის აყრა, გარდატეხის პერიოდი. ბავშვი იყო მიდრეკილი ბრტყელტერფიანობისკენ, ჩვენ შევაჩერეთ, მოვერიეთ, მაგრამ გავიდა ორი-სამი წელი და უკან დაგვიბრუნდა ყველაფერი. თუ დავიწყებთ ამაზე მუშაობას, კი ბატონო, რთულია, შრომატევადია, მაგრამ აუცილებლად თვრამეტ წლამდე უნდა მივიყვანოთ. შემდეგ აღარაფერია საჭირო.“

თამარ ჭიჭინაძე აღნიშნავს, რომ ოთხ წლამდე ასაკის ბავშვს თაღი ჩამოყალიბებული არ აქვს და მისი პრობლემის იდენტიფიცირება მხოლოდ ორთოპედს შეუძლია:

„ოთხ წლამდე ბავშვს თაღი არ აქვს. თაღის ჩამოყალიბება ოთხი წლიდან 7-8 წლამდე ხდება. ამიტომ მხოლოდ ორთოპედი მიხვდება ბავშვს პრობლემა აქვს თუ არა. თქვენ მხოლოდ ჩივილით მიხვდებით, ბავშვი წუხს და იღლება. არის შემთხვევები, რომ ბავშვს წვივის კუნთები ტკივა და მშობელს სთხოვს, რომ ღამით მასაჟი გაუკეთოს. აქ ორი ფაქტორი უნდა გამოირიცხოს: ყელისა და ტერფის პრობლემები. ხშირია, როდესაც ეს არის თანმხვედრი, ამიტომ არ უნდა გამოგვეპაროს, ყურადღება უნდა მივაქციოთ დეფორმაციას, როდესაც კოჭი მოდის ოდნავ შიგნით, ქუსლი გადის გარეთ. ამას მიხვდებით ფეხსაცმლით, სიარულის მანერით, ფეხსაცმლის ცვეთაზე შეატყობთ. თუ ეს პროცესი არის, იქ ჩვენ გვექნება პრობლემა. ეს არ ნიშნავს, რომ რაღაც რთული ბრტყელტერფიანობა იქნება. შესაძლოა, მოვიდეს 3-4 წლის ბავშვი, არ იყოს ბრტყელტერფიანი, თაღი ვითარდებოდეს, მაგრამ წონა მოიმატა, გაიზარდა დატვირთვა გადმოატრიალა ფეხი, ეს არის შეძენილი დეფორმაცია.“

„მასაჟს ნიშნავს ორთოპედი. ვარჯიშიც არის სხვადასხვანაირი და ჩვენ ვუხსნით რა გააკეთოს ბავშვმა. ვარჯიში ყოველდღიურად გასაკეთებელია. რაც შეეხება ფეხსაცმელს, ყველა ბავშვს არ სჭირდება ორთოპედიული ფეხსაცმელი. მშობლების ამბავი ხომ იცით, ორთოპედიულს რომ აცმევენ შვილს, მშვიდად არიან. არა, არ სჭირდება ყველა ბავშვს ორთოპედიული ფეხსაცმელი, მხოლოდ იმას, ვისაც აქვს რაღაც პრობლემა. თუ ბავშვს აქვს თუნდაც მინიმალური სუპინაცია, წინა ტერფის მიდამო ოდნავ შედის, მაგრამ ეს არ აწუხებს ბავშვს, თქვენ როდესაც ჩააცვით სუპინატორიანი ფეხსაცმელი, თაღი ასწიეთ, რამდენიმე თვეში ფეხი საერთოდ შემოტრიალდება, მერე მოგიწევთ ექიმთან მისვლა, რომ ეს ვარუსი და ჰიპერსუპინაცია გაასწოროთ. როდესაც ბავშვი ფეხს აიდგამს, მიეცით საშუალება, რომ იაროს ფეხშიშველმა. ის ამით შეიგრძნობს სამყაროს, განვითარებული აქვს სენსორები. თქვენ რომ ბავშვს მძიმე ფეხსაცმელი ჩააცვათ, ის სიმძიმის ცენტრს ვერ არეგულირებს. ამის რეგულაცია ოთხი წლიდან იწყება და ცხრა წლისთვის მთავრდება,“ - აცხადებს თამარ ჭიჭინაძე.

 წყარო: ​დილა ფორმულაზე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მითია, რომ სუპინატორი ტერფის ფორმას აყალიბებს ან ცვლის,“ - ევგენი კომაროვსკი
​ცნობილი პედიატრი ევგენი კომაროვსკი ბავშვის ფეხსაცმელში სუპინატორის გამოყენების გავრცელებულ წესზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ის ფეხსაცმლის აუცილებელ ატრიბუტს არ წარმოადგენს:„სუპინატორის შესახებ მშობლე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი? - აღნიშნულ თემაზე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი მარი მალაზონია“ ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა თამარ-ტატა ბაზღაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი ხშირად გვხვდება საზოგადოებაში. ზოგ შემთხვევაში სიდრომი მიმდინარეობს უპირატესად ყურადღების დარღვევით, ზოგ შემთხვევაში ჰიპერაქტიურობით და არის კომბინირებული ვარიანტი, როდესაც ორივე პრობლემა ერთნაირად ვლინდება:

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან. ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა. ამ სირთულის გამო დიაგნოზი ძირითადად არ ისმევა 6 წლამდე. როგორც წესი, მიმდინარეობს დაკვირვება, რა დოზით ვლინდება ჰიპერაქტიურობა, რამდენად ახლავს ყურადღების პრობლემები და რამდენხანს გაჰყვება ბავშვს ჰიპერაქტიურობა. თუ ბავშვი უბრალოდ ცელქი და მოუსვენარია, თუმცა არ აქვს ყურადღების, დასწავლის პრობლემა, უსმენს, ითვისებს - არ არის საგანგაშო. უფრო საყურადღებოა, როდესაც ბავშვი არ გვისმენს, არ ითვისებს ასაკის შესაბამის უნარებს და ფიქსირდება ზღვარგადასული ჰიპერაქტიურობა.

იდეალურ შემთხვევაში ბავშვთან მულტიგუნდური მიდგომა გამოიყენება და მუშაობს რამდენიმე სპეციალისტი. ვიწყებთ ფსიქოედუკაციით, ანუ იგივე ფსიქოგანათლებთ, რის დროსაც მშობელს ვაწვდით ინფორმაციას, თუ რას გულისხმობს ეს სინდრომი, რა სიმპტომები შეიძლება ახლდეს, რა სირთულეებს იწვევს ეს სიმპტომები, როგორი მიდგომები შეიძლება გამოიყენოს მშობელმა და ა.შ. იდეალურ შემთხვევაში სკოლა აუცილებლად ჩართული უნდა იყოს, რაც საქართველოში ცოტა რთული საკითხია, თუმცა ნელ-ნელა მაინც არის გარკვეული მზაობა სკოლის მხრიდან, რომ მიიღონ გარკვეული რეკომენდაციები და უკეთ ააწყონ ურთიერთობა ჰიპერაქტიურ ბავშვთან.''

,,აღვნიშნავ ასევე იმას, რომ  თავის ტვინში გარკვეული ცვლილებები აისახება და კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ჩანს ეს. აქ შეიძლება იყოს გარკვეული უბნების შემცირება, რომელიც პასუხისმგებელია ყურადღების კონცენტრაციაზე, ემოციის და ქცევის მართვაზე. ასევე არის პრეფრონტალური უბნების და მათ სისხლით მომარაგების დეფიციტი, რომელიც პასუხისმგებელია წახალისება-დასჯის მეთოდების ეფექტურობაზე. თუმცა საქართველოში კვლევის ამ ტიპის მეთოდებს ჯერ არ ვიყენებთ, არ არის ფართოდ გავრცელებული. საკმაოდ ძვირადღირებული მეთოდებია და იშვიათად მივმართავთ დიაგნოსტიკის პროცესში,'' - დასძინა თამარ-ტატა ბაზღაძემ. 

ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა მართვის მეთოდებთან დაკავშირებითაც ისაუბრა:

,,რაც შეეხება მართვის მეთოდებს, პირველივე რასაც ვეუბნებით მშობლებს არის ის, რომ ჩვენ არ გვაქვს ჯადოსნური აბი, რომელსაც ბავშვს მივცემთ და ის გახდება მშვიდი, დამჯერი და ბეჯითი. პრობლემა არის კომპლექსური და მას სჭირდება ოჯახის სრული ჩართულობა, რისთვისაც ისინი მზად უნდა იყვნენ. ფსიქოედუკაციის შემდეგ, ვთავაზობთ გარკვეულ ჩარევებს, როგორიცაა ქცევითი ტექნიკების გამოყენება და რჩევები, როგორ უნდა მართონ ჰიპერაქტიური ბავშვის ქცევა. ქცევით თერაპიას ატარებს სპეციალისტი, თუმცა მშობელი ჩართულია და ითვალისწინებს რეკომენდაციებს. თუ ქცევის მართვის მოდელი არ შეიცვალა ოჯახის ფარგლებში, მხოლოდ სპეციალისტი ამას ვერ მოაგვარებს.

მნიშვნელოვანია ჩარევის დროულად დაწყება, რადგან პრობლემასთან გამკლავება უფრო რთულია დიდ ასაკში. ყველაზე ხშირად რასაც ვხვდებით არის ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელიც ძალიან ხშირად ახლავს ჰიპერაქტიურობას. ბავშვი არის დაუმორჩილებელი, ნეგატიურად განწყობილი, მუდმივად წინააღმდეგობაშია, ყველანაირ ინსტრუქციას ცუდად იღებს, ჯიუტობს, მიუხედავად იმისა, უნდა თუ არა ეს, მაინც აკეთებს. ასეთი ქცევა ვლინდება იმ შემთხვევაში, როცა ბავშვი მუდმივად შენიშვნებს იღებს და ესმის გარშემომყოფებისგან თუ როგორი ცუდია, ცუდად იქცევა, მოუწესრიგებელია და ა.შ. ამიტომ ვითარდება ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელთან მუშაობაც მეტ პრობლემას ქმნის დიდ ასაკში, ვიდრე 4 წლის ასაკში რომ დაგვეწყო ჰიპერაქტიურობაზე მუშაობა. ასევე, შესაძლებელია სხვა პრობლემების თანდართვა, რომელსაც უფრო მეტი ზიანი მოაქვს, ვიდრე თვითონ ჰიპერაქტიურობას. მაგალითად, შფოთვითი რეგისტრის აშლილობა. შფოთვა ვლინდება გადაჭარბებული მოუსვენრობით, ნერვიულობით (როდესაც მშობელს შორდება ან სკოლაში დაფასთან გამოსვლის დროს), ნებისმიერი მოვლენა იწვევს შფოთვის განვითარებას. მოზარდობის პერიოდში, მოსალოდნელია ბიპოლარული აშლილობა, კიდევ უფრო იმატებს ამ დროს აქტივობა და შესაძლოა, ბავშვის ქცევა უკონტროლო გახდეს ან განვითარდეს დეპრესია,'' - აღნიშნა თამარ-ტატა ბაზღაძემ.

წყარო: ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

წაიკითხეთ სრულად