Baby Bag

„ქალების უმრავლესობა გადასულია ვეგეტარიანულ კვებაზე, აღარ ვლაპარაკობ მკაცრ ვეგანობაზე. ორსულობისას იწყება ტირილი: ბავშვს ხომ არ დაემართება რამე?“ - ნანა ლოლაშვილი

„ქალების უმრავლესობა გადასულია ვეგეტარიანულ კვებაზე, აღარ ვლაპარაკობ მკაცრ ვეგანობაზე. ორსულობისას იწყება ტირილი: ბავშვს ხომ არ დაემართება რამე?“ - ნანა ლოლაშვილი

ჰემატოლოგი ნანა ლოლაშვილი გადაცემაში „პირადი ექიმი“ ანემიის და ვიტამინების დეფიციტის პრობლემის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, ანემია უმეტესად ქალბატონებს აწუხებთ:

„ყველა ასაკობრივი ჯგუფისთვის, სხვადასხვა პათოლოგიისა თუ ფიზიოლოგიური მდგომარეობისთვის, როდესაც მომატებულია რკინაზე მოთხოვნილება, მხოლოდ კვებით ამ საკითხს ვერ გადავწყვეტთ. თუ უკვე არის დაავადება, აქ აუცილებლად პრეპარატებია საჭირო. ამ საკითხს დიდი სიფრთხილით უნდა მიდგომა. პირველ რიგში, პაციენტების დიდი ნაწილი არის ქალები, ანემია დაკავშირებულია სისხლის ჭარბად დაკარგვასთან. მამაკაცები ბუასილის კვანძებიდან სისხლის დენის დროს, სანამ არ წაიქცევიან, მანამდე არ მოდიან ჩვენთან. ამ დროს შეიძლება უბრალოდ აბების მიღება და პრობლემა გადაწყდება.“

ნანა ლოლაშვილის თქმით, ორსულებისთვის მნიშვნელოვანია ხორცის მიღება და ვეგეტარიანული კვება მათ ბევრ პრობლემას უქმნის:

„ორსულობა არის ფიზიოლოგიური პროცესი. თუ ქალი რკინის და ვიტამინ B 12-ის ნორმალური რაოდენობით შედის ორსულობაში, მას მთელი ორსულობის განმავლობაში ვიტამინებიც, რკინაც - ყველაფერი ეყოფა. მერე მას სჭირდება ორი წელიწადი, რომ ყველაფერი აღიდგინოს, მაგრამ რას ვხედავთ ჩვენ? ქალების უმრავლესობა გადასულია ვეგეტარიანულ კვებაზე, აღარ ვლაპარაკობ მკაცრ ვეგანობაზე. ეს არ არის სოციალურ პირობებთან დაკავშირებული. ქალები ხშირად ამბობენ: „ხორცი არ მიყვარს, არ ვჭამ.“ მერე იწყება ტირილი: „ბავშვს ხომ არ დაემართება რამე?“ ელემენტარული რამ მაინც არის საჭირო, რომ ორსულობამდე სისხლის საერთო ანალიზი მაინც გაკეთდეს. მივაღწიეთ იმას, რომ პირველი ტრიმესტრის შემდეგ კეთდება ანალიზები, რომ დრო დაგვრჩეს პრობლემის მოსაგვარებლად. ამას ერთ კვირაში ვერ გამოასწორებ. რკინადეფიციტური ანემია აქამდეც ხშირი იყო და დღემდე პრობლემად რჩება, მაგრამ ამას დაემატა B12. ადრე ითვლებოდა, რომ B12-ის დეფიციტი ასაკოვანი ადამიანების დაავადება იყო. ეს დაავადება რომ განვითარდეს, შვიდი წელი არ უნდა მიიღო ხორცი, კვერცხი, ცილა.“

ნანა ლოლაშვილი აცხადებს, რომ ორსულისთვის დაუშვებელია ვიტამინების თვითნებურად მიღება:

„ორსულებში არ არის პრობლემა B12-ის განსაზღვრა, რკინის განსაზღვრა. ახლა სრულებით შეცვლილია დამოკიდებულება ვიტამინების მიმართ. პირველ ტრიმესტრში B ჯგუფის ვიტამინები, ფოლიუმის მჟავის გარდა არ უნდა დაინიშნოს. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის რეკომენდაციებში კატეგორიულად არის მითითებული, რომ თუ ორსულს ვიტამინის დეფიციტი არ აქვს, არ შეიძლება მისთვის ვიტამინების მიცემა. მხოლოდ ერთი ვიტამინი შეიძლება დაინიშნოს ყოველგვარი განსაზღვრის გარეშე მწეველებში. სამწუხაროდ, გვყავს ასეთი ორსულებიც. ამ დროს ბევრი C ვიტამინი იხარჯება. ბევრი ორსული ამბობს: „ვერ დავანებებ თავს მოწევას.“ ასეთი დედების ბავშვები ბრონქიალური ასთმის განვითარების საშიშროების წინაშე არიან. იმ რეგიონებში, სადაც D ვიტამინის ნაკლებობაა, ისიც შეიძლება დაინიშნოს. დანარჩენი ვიტამინები უნდა განისაზღვროს.“

ნანა ლოლაშვილის თქმით, ვიტამინ B12 -ის დეფიციტი ძალიან ბევრ ორსულს აწუხებს, რის გამოც მეცნიერები და ექიმები მცენარეულ კვებასთან შედარებით უკვე ხორცის მირთმევის უპირატესობებზე ღიად საუბრობენ:

„ფოლიუმის მჟავის დეფიციტი ასე თუ ისე დავძლიეთ. პირველი ტრიმესტრის განმავლობაში თითქმის ყველა ორსული იღებს ამას, თუმცა არის რეგიონები სადაც ეს დეფიციტი გამოხატულია. ეს ის რეგიონებია, სადაც ორსულები გვიან მიდიან მეანთან, უკვე სამი თვის ორსულობის შემდეგ. B12 ძალიან სერიოზული პრობლემაა. მოდიან და ამბობენ: „ერთი კვირაა უკვე ვჭამ ხორცს.“ ეს არ არის საკმარისი. სამწუხაროდ, იყო პერიოდი, როდესაც მეცნიერები და ექიმები წერდნენ, რომ გადავსულიყავით მცენარეულ საკვებზე. ბოლო წლების შრომები ისევ ხორცისკენ იხრება. B12 მარტო ხორცსა და კვერცხში შედის. ძალაუნებურად უნდა მიიღო ეს პროდუქტები, ამას დიდი კვლევები არ სჭირდება. ახლა წამოვიდა ნაშრომები, სადაც კატეგორიულად ამბობენ, რომ ცილის გარეშე დაორსულება კატეგორიულად არ შეიძლება.“

ნანა ლოლაშვილი იმ ძირითად სიმპტომს ასახელებს, რომელიც ანემიის უტყუარ ნიშანს წარმოადგენს და მისი გამოვლენის შემთხვევაში დიაგნოზის დასმა მარტივად შეიძლება:

„ის ორსულებიც კი, რომლებმაც იციან, რომ წინა ორსულობაზე ჰქონდათ ანემია, შემდეგი ორსულობის წინ ანალიზებს არ იკეთებენ. ანემიის ერთ-ერთი მთავარი სიმპტომი, რომელიც ქალებს და ბავშვებს ხშირად აქვთ, არის გაუკუღმართებული გემოვნება. ამას არ აქცევენ ხოლმე ყურადღებას. პაციენტები მიირთმევენ ყინულს, ქაღალდის ხელსახოცებს, ცარცს, ყავის მარცვლებს, შეუძლიან მთლიანი ფორთოხალი და ლიმონი კანიანად შეჭამონ, რომელიმე მწვანილი მიირთვან გაუთავებლად. არის ყნოსვის გაუკუღმართებაც, მაგრამ ამას სხვა დაავადებებიც იწვევს. თუ ეს სიმპტომი აქვს ვინმეს, უფრო ქალებს და ბავშვებს აწუხებთ, დიაგნოზიც არ სჭირდება ამას, ეს არის რკინადეფიციტური ანემია. ეს არის დაავადება, რომელიც ადვილად მოსარჩენია და სხვა ბევრი დაავადების განვითარებას უწყობს ხელს.“

„მოზარდებს უფრო მეტი რკინა სჭირდებათ, ვიდრე სხვა პერიოდში. რკინა იხარჯება კუნთების წარმოქმნაზე. ამით ვიყოლიებ ბავშვებს, ვეუბნები: „ხომ უნდა გაიზარდოთ.“ ამისთვის აუცილებელია რკინა,“ - აღნიშნავს ნანა ლოლაშვილი.

წყარო: ​პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

​რა არის ვიტამინი B12 და როგორ ვლინდება მისი დეფიციტი?
დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა B12 ვიტამინის შესახებ მოგაწვდით კომპ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''
ბავშვებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია დღის რუტინის ჩამოყალიბება ყოველდღიური უნარების განმტკიცებისთვის. რა სარგებელი მოაქვს ამას პატარებისთვის, როგორ მივაჩვიოთ და რა ხდება მათ ფსიქიკაში, თუ უკვე ჩამოყალიბებული დღის რუტინა დაირღვა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, სოფო მელაძე.

- სოფო, რომ განვმარტოთ, რა მნიშვნელობა აქვს დღის რუტინას ბავშვისთვის?

- დღის რუტინა ბავშვებს აძლევს უსაფრთხოების განცდას. როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება. რუტინა გულისხმობს გარკვეული პროცედურების თუ აქტივობების ყოველდღიურ განმეორებას, შესაბამისად, მისთვის უკვე უცხო და „საშიში“ აღარ არის შეთავაზებული საქმიანობა და მეტად ჩართულია.

გარდა ამისა, დღის რუტინაში შედის ისეთი მნიშვნელოვანი ყოველდღიური უნარები, როგორებიცაა: კვება, თავის მოვლა, ჰიგიენა, გახდა, ჩაცმა, თამაშის, მეცადინეობის დრო და ა.შ. რუტინა გვაძლევს საშუალებას, ეს უნარები განვუმტკიცოთ ბავშვს და მივცეთ ყოველდღიური სახე, ამიტომ მნიშვნელოვანია რუტინად ვაქციოთ ის აქტივობები თუ საქმიანობა, რაც ამ ეტაპზე ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია.

რუტინა ასევე ბავშვს აძლევს საშუალებას, გახდეს მეტად დამოუკიდებელი. როცა რაიმე რუტინულ საქმიანობას ის დამოუკიდებლად, უკვე სხვისი დახმარების ან თუნდაც შეხსენების გარეშე აკეთებს, ეს ზრდის მისი კომპეტენციის შეგრძნებას. ბავშვი მეტად აქტიური, დამოუკიდებელი და თავდაჯერებულია.

რუტინა გვეხმარება ემოციურ თვითრეგულაციაში, თვითორგანიზებულობის განვითარებაშიც. როცა ბავშვი ცდილობს რუტინის შეცვლას, მაგრამ ჩვენ ვეუბნებით ჯერ ეს უნდა გავაკეთოთ, რაც რუტინულად არის გათვალისწინებული და შემდგომ დაუკმაყოფილებ მის თხოვნას, ის ახდენს იმპულსების შეკავებას და მის კონტროლს ეუფლება.

- ხშირად პატარებს უჭირთ მიჩვევა, ამა თუ იმ რუტინის, რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიაჩვიონ?

- რუტინა იწყება ჩვილობის ასაკიდან, რაც გამოიხატება ჩვილის ძილის და კვების რეჟიმში, მაგრამ აქ მშობელს წინააღმდეგობა არ ხვდება. აი, როცა უკვე ბავშვი იწყებს სიარულს და ხდება მეტად აქტიური, საჭიროა გარკვეული რუტინა. სანამ ბავშვს განუვითარდება მეტყველება და მოლაპარაკებების უნარი, ჩვენ ვიყენებთ ვიზუალურ რუტინას, ანუ ბარათებით და ნახატებით კომუნიკაციას. მშობელს ბავშვთან ერთად შეუძლია დახატოს ბავშვის რუტინა. 

მაგალითად, ფურცელი გაყოს რამდენიმე ნაწილად, სადაც იქნება - დილა, შუადღე, საღამო და ღამე. თითოეულ სურათს დაახატოს საქმიანობები რუტინიდან, მარტივად და ბავშვისთვის გასაგები ფორმით. შემდგომ ნახატი გამოვაკრათ ბავშვისთვის თვალსაჩინო ადგილას. დაგვჭირდება ხშირი ინსტრუქცია, ნახატებზე თითის დადება და ვერბალური კომუნიკაციაც. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ამ ეტაპზე რთული მოლაპარაკებები არ ესმით, ჩვენ შეგვიძლია ვუთხრათ, რომ ჯერ ბაღში წასვლის დროა და თითი დავადოთ ბაღის შენობას ნახატზე, რომ მოხვალ შემდეგ წავიდეთ შენს მეგობართან. ვიზუალური თვალსაჩინოება ეხმარებათ ყოველდღიურობის უკეთ აღქმაში.

ასევე მშობლებს ვურჩევ, ნუ დაარღვევენ ბავშვის რუტინას, თუნდაც დაღლილობის ან გარკვეული გარემო ფაქტორების გამო. ეს რუტინას დაასუსტებს ბავშვის თვალში. ასევე მნიშვნელოვანია ოჯახის სხვა წევრებიც იზიარებდნენ იგივე ყოველდღიურობას, რასაც მშობელი სთავაზობს ბავშვს. მაგალითად, თუ ბავშვმა იცის, რომ დილას ბაღში უნდა წავიდეს, მაგრამ ოჯახის რომელიმე წევრი ეუბნება, მოდი დავტოვოთ დღეს, ეს ბავშვის აზროვნებაში ბაღში წასვლის რუტინის მნიშვნელობას შეასუსტებს და სხვა დროს თვითონაც გააპროტესტებს.

- ერთი მაგალითი რომ გვითხრათ, როგორი უნდა იყოს დღის რუტინა?

დღის რუტინა იწყება გაღვიძებით და ადაპტური უნარე-ჩვევებით, ანუ ჩაცმით, თავის მოვლით და კვებით. შემდგომ უკვე ინდივიდუალურად ბავშვი მიდის ბაღში ან რაიმე თერაპიაზე. ბაღშიც აქვს თავისი რუტინა, წრეზე ჯდომა, ჯგუფური თამაში თუ ეზოს აქტივობები. საღამოს მშობელს დაწესებული აქვს სეირნობის, კვების და თამაშის დრო. თამაშის დროს ვცდილობთ მივცეთ მას მეტი თავისუფლება, არჩევანის უფლება, თუ რისი გაკეთება სურს, რომელი თამაში უნდა. ბავშვმა იცის, რომ თამაშის შემდეგ ვიძინებთ. უკვე ბაღიდან მოყვანის შემდეგ, ანუ შუადღიდან ვიწყებთ მისთვის იმის თქმას, რომ ახლა ვითამაშოთ, მერე კი დავიძინებთ. ეს ძილის რუტინის შექმნაშიც დაგვეხმარება. განწყობის შექმნას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს რუტინის წარმატებულად განხორციელებისთვის.

აქვე მინდა ხაზი გავუსვა ერთ ფაქტორს, რუტინა არ ნიშნავს იმას, რომ ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა დათრგუნულია და მას მხოლოდ წესების მორჩილება ევალება. არა, ჩვენ მას ვთავაზობთ გონივრულ საზღვრებს, რომელშიც ის თავისუფალი იქნება. მაგალითად, კვება შესაძლოა, სულ შუადღის 2 საათზე იყოს, მაგრამ კვების დროს რომელ საკვებს შევარჩევთ, აქ ბავშვიც ჩავრთოთ, მივცეთ საშუალება, საკუთარი სურვილები გაგვიზიაროს.

- მაშინ, როცა უკვე მიეჩვია პატარა თავის ყოველდღიურობას, რა ხდება მის ფსიქიკაში რუტინის დარღვევის შემთხვევაში?

- რუტინის არევა ბავშვის ფსიქიკაში ქაოტურობას და დაბნეულობას იწვევს.

ჩვენ უნდა ვეცადოთ, რომ რუტინის მიუხედავად შევძლოთ, ვიყოთ მრავალფეროვანნი და თავისუფალ დროს განსხვავებული და მისთვის ახალი, საინტერესო აქტივობები შევთავაზოთ. თამაშის დრო ძალიან კარგი შესაძლებლობაა, შევთავაზოთ სხვადასხვა სახის თამაში, განსხვავებული სათამაშოები, ვცვალოთ კვების მენიუ, ჰქონდეს შეხება სხვადასხვა ტექსტურის ტანსაცმელთან, სხვადასხვა გზით დავბრუნდეთ სახლში, არ ვისეირნოთ ერთი და იმავე პარკში და ა.შ.

ასევე შეგვიძლია დასვენების დღეები გამოვიყენოთ მსგავსი სპონტანურობის და განსხვავებული საქმიანობის დღეებად, თუნდაც კვირაში 1 დღე, მაგალითად, კვირა დღე. ეს მას განუვითარებს მზაობას სიახლეების და მრავალფეროვნების მიმართ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად