რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე ესაუბრა.
- ქალბატონო ნანა, ბავშვებში ეკრანდამოკიდებულება საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა მშობლებისთვის. რამდენად დიდია შანსი, ეს პრობლემა გადაიზარდოს დაავადებად?
- ნებისმიერი დამოკიდებულება შეიძლება, გადაიზარდოს დაავადებად. ამ დამოკიდებულებამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ამა თუ იმ ორგანოთა სისტემის დაავადებები. როგორიც არის ნევროლოგიური, ასევე სხვა ორგანოების, მაგალითად, მხედველობის.
- ეკრანდამოკიდებულება ხელს უწყობს ძილის დარღვევას, თუმცა უფრო კონკრეტულად, რა რისკების წინაშე ვდგებით, როდესაც გამოსხივება ძილის ხარისხზე ახდენს გავლენას ან როგორ შეიძლება გამოვლინდეს ეს პრობლემა? დაძინებამდე რამდენიმე საათით ადრე მოვწყვიტოთ ბავშვი ეკრანს?
- დაძინება და ჩაძინებისთვის ორგანიზმში აუცილებელია წარმოიშვას მელატონინი. მელატონინი არის ის ჰორმონი, რომელიც დაძინებას უწყობს ხელს. მისი გამომუშავებისთვის აუცილებელია სიბნელეში ყოფნა. გამოსხივება მთლიანად თრგუნავს მელატონინის გამოყოფას. შესაბამისად, ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს რომ ჩააწვენენ ლოგინში, ჩაურთავენ ტელეფონს და ჰგონიათ, ჩაეძინება ბავშვს, ეს არის მცდარი შეხედულება. გამოსხივება ჩაძინების გახანგრძლივებაზე მოქმედებს. ძილისწინ უმჯობესია რაიმე რუტინული სამუშაო, თუნდაც აბაზანის მიღება, მშობლებმა უნდა გამონახონ დრო, მიუჯდნენ, ზღაპარი წაუკითხონ, ანუ გაჯეტი ჩაანაცვლოს მშობელმა, ბებიამ ან აღმზრდელმა.
- მშობლებმა დღეში რამდენ ხანს უნდა გამოიყენოს 5 წლამდე ასაკის ბავშვთან ციფრული ტექნოლოგია, რომ არ დადგეს ბავშვის განვითარების საფრთხე?
- ორ საათზე მეტი ნამდვილად არ შეიძლება, ესეც მაქსიმუმ და არავითარ შემთხვევაში ამ ორი საათის განმავლობაში გადაბმულად არ უნდა უყურებდეს ტელევიზორს და არ უნდა ეჭიროს ხელში გაჯეტი.
- რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი სმარტფონებით ჭამის დროს?
- ჭამა არის თვითონ ისეთი პროცესი, რომლის შემდეგ იწყება დანაყრება და კუჭში ჩასული საჭმელი ტვინს აძლევს სიგნალს, რომ დანაყრდა, ამიტომ მთელი ყურადღება მომართული უნდა იყოს ჭამის პროცესზე. როდესაც ჩვენ ბავშვს ვართობთ, მისი ყურადღება გადადის სხვა რამეზე, თუნდაც ტელევიზორზე, მობილურზე. ბავშვი მექანიკურად აღებს პირს და ყლაპავს, შესაბამისად, ვერ კონცენტრირდება უშუალოდ ჭამის პროცესზე. ამ კვების ჩამოყალიბებას ეწოდება „შეუმჩნეველი კვება“. შემდგომში უკვე ყალიბდება მანკიერი რეფლექსი, როდესაც ტელევიზორის ყურების დროს ერთობა და ისე ჭამს, ვერ აკონტროლებს მიღებული საკვების რაოდენობას. სწორედ ეს ხდება სიმსუქნის ჩამოყალიბების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი.
- დღესდღეობით, მშობლების დიდი ნაწილი საჭიროდ თვლის, რომ დაწყებითი კლასის მოსწავლეს მობილური გაატანოს სკოლაში, ბავშვები ამას ცუდად იყენებენ, უქვეითდებათ სწავლის სურვილი, ექმნებათ მხედველობასთან ან ხერხემალთან დაკავშირებული პრობლემები. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ ამ ასაკის ბავშვებს?
- მოდით, დავიწყოთ იმით, რომ დღევანდელ დროში მობილურის გარეშე არსებობა თითქმის შეუძლებელია. იმისთვის, რომ დედა შვილს დაუკავშირდეს საჭიროების შემთხვევაში, ექსტრემალურ სიტუაციებში, მობილური კავშირი არის აუცილებელი. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მობილურში, რომელიც მიაქვს, იყოს ჩატვირთული უამრავი თამაში და ერთობოდეს გაკვეთილების პროცესში. ბავშვი უნდა მივაჩვიოთ, რომ მობილური მისთვის იყოს კავშირის აუცილებელი საშუალება. რა თქმა უნდა, პირველ ან მეორეკლასელ ბავშვს არ ვგულისხმობ. რაც შეეხება იმას, თუ რას ვურჩევდი მშობლებს, ეკრანთან ბავშვის დიდი ხანი ყოფნა შეამცირონ და გაზარდონ ბავშვთან პირადი ურთიერთობა, ბავშვის გონებრივი განვითარებისთვის აუცილებელია თამაში. თუ ჩვენ დიდხანს მივუშვებთ ბავშვს ტელეფონთან, შესაძლებელია მისი შიდა ჩაკეტილობა გამოვიწვიოთ, ურთიერთობა აღარ მოუნდეს დარჩენილ სამყაროსთან და აუტისტური სპექტრის აშლილობასაც შეუწყოს ხელი.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ნიუ ჰოსპიტალსი“ პაციენტებზე ზრუნვის 10 წლისთავს აღნიშნავს
„ნიუ ჰოსპიტალსი“ ევროპული სტანდარტების დაცვით აშენებული მრავალპროფილური კლინიკაა, რომელიც უკვე 10 წელია მედიცინის უახლესი მიღწევების გამოყენებით აგრძელებს პაციენტებზე ზრუნვის მრავალწლიან ტრადიციას, რაც ოფთალმოლოგიის ეროვნული ცენტრისა და პ. სარაჯიშვილის ნევროლოგიის ინსტიტუტისგან გადაეცა. დღეს „ნიუ ჰოსპიტალსი“ 1600-მდე ადამიანს ასაქმებს და დაკომპლექტებულია ქართველი და ევროპიდან მოწვეული გამოცდილი ექიმებით.
10 წლის განმავლობაში „ნიუ ჰოსპიტალსმა“ არაერთი მნიშვნელოვანი პროექტი განახორციელა, რომელიც არა მხოლოდ პაციენტების ჯანმრთელობაზე ზრუნვით, არამედ სამედიცინო სერვისების ხელმისაწვდომობის გაზრდით და ჯანმრთელობის დაცვის ხელისშემწყობი საინფორმაციო კამპანიებით გამოიხატა. კლინიკისთვის მთავარ ამოცანას პაციენტებისთვის ხარისხიანი სამედიცინო სერვისების მიწოდება წარმოადგენს, რაც მაღალი პროფესიონალიზმისა და თანამედროვე სამედიცინო ტექნოლოგიების გამოყენებით მიიღწევა.
„ნიუ ჰოსპიტალსი“ განსაკუთრებულია იმითაც, რომ იგი საქართველოს მასშტაბით უპრეცედენტოა ინფრასტრუქტურით - შენობაში დამონტაჟებულია ვენტილაციის, ჰაერის ნაკადების მართვის, ფილტრაციის, ტენიანობისა და ტემპერატურის რეგულირების უმაღლესი ხარისხის სისტემები. პაციენტების მაქსიმალური უსაფრთხოებისა და სამკურნალო პროცესების უწყვეტობისთვის დანერგილია ელექტროობის, ჟანგბადის მომარაგების, წყალმომარაგების ძირითადი და სათადარიგო ავტონომიური სისტემები. ამასთან, დანერგილია სტერილური სივრცეების რეგულარული ვალიდაცია ევროპელი სპეციალისტების მიერ. კლინიკა ამავდროულად, აღჭურვილია უმაღლესი ხარისხის, მუდმივად განახლებადი უახლესი სამედიცინო აპარატურით და დაკომპლექტებულია სხვადასხვა სამედიცინო დარგის წამყვანი სპეციალისტებით.
2011 წელს, თბილისში, კრწანისის ქუჩაზე „პსპ ჯგუფის“ ინიციატივით ფუნქციონირება დაიწყო მრავალპროფილურმა კლინიკა „ნიუ ჰოსპიტალსმა“, რომელმაც გააერთიანა ოფთალმოლოგიის ეროვნული ცენტრი, პ. სარაჯიშვილის ნევროლოგიის ინსტიტუტი და შექმნა ახალი, ულტრათანამედროვე ტექნოლოგიებით აღჭურვილი მრავალპროფილური კლინიკა, სადაც მრავალი ახალი მიმართულება და სამედიცინო სერვისი დაინერგა. დღეს კლინიკაში 280 სტაციონარული ადგილი და 90 კაბინეტიანი ამბულატორია ფუნქციონირებს. 2011 წლიდან „ნიუ ჰოსპიტალსში“ სამედიცინო დახმარება გაეწია ასიათასობით პაციენტს - ჩატარდა 225,000-მდე სტაციონარული და 1,400,000-მდე ამბულატორიული მომსახურება.
მას შემდეგ, „ნიუ ჰოსპიტალსის“ გუნდი ყოველდღიურად ათასობით პაციენტს უწევს სამედიცინო მომსახურებას სხვადასხვა პროფილის სამედიცინო მიმართულებებით, როგორიც არის ოფთალმოლოგია, კარდიოლოგია და კარდიოქირურგია, არითმოლოგია, ნევროლოგია და ნეიროქირურგია, თერაპია, ინტერვენციული რადიოლოგია, ონკოლოგია და ონკო-ჰემატოლოგია, ორთოპედია-ტრავმატოლოგია, ზოგადი, თორაკალური, სისხლძარღვთა და ყბა-სახის ქირურგია, ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაცია, ოტორინოლარინგოლოგია, რადიოლოგია და ლაბორატორია და სხვ. კლინიკაში ფუნქციონირებს სრული პედიატრიული მომსახურების მქონე ევროპული სტანდარტების შესაბამისი ბავშვთა ჯანმრთელობის ცენტრი. ასევე, ბავშვთა და მოზრდილთა გადაუდებელი დახმარების განყოფილება, რომელიც 24 საათის განმავლობაში ემსახურება ნებისმიერი ასაკისა და ჯანმრთელობის მდგომარეობის მქონე პაციენტებს.