რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე ესაუბრა.
- ქალბატონო ნანა, ბავშვებში ეკრანდამოკიდებულება საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა მშობლებისთვის. რამდენად დიდია შანსი, ეს პრობლემა გადაიზარდოს დაავადებად?
- ნებისმიერი დამოკიდებულება შეიძლება, გადაიზარდოს დაავადებად. ამ დამოკიდებულებამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ამა თუ იმ ორგანოთა სისტემის დაავადებები. როგორიც არის ნევროლოგიური, ასევე სხვა ორგანოების, მაგალითად, მხედველობის.
- ეკრანდამოკიდებულება ხელს უწყობს ძილის დარღვევას, თუმცა უფრო კონკრეტულად, რა რისკების წინაშე ვდგებით, როდესაც გამოსხივება ძილის ხარისხზე ახდენს გავლენას ან როგორ შეიძლება გამოვლინდეს ეს პრობლემა? დაძინებამდე რამდენიმე საათით ადრე მოვწყვიტოთ ბავშვი ეკრანს?
- დაძინება და ჩაძინებისთვის ორგანიზმში აუცილებელია წარმოიშვას მელატონინი. მელატონინი არის ის ჰორმონი, რომელიც დაძინებას უწყობს ხელს. მისი გამომუშავებისთვის აუცილებელია სიბნელეში ყოფნა. გამოსხივება მთლიანად თრგუნავს მელატონინის გამოყოფას. შესაბამისად, ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს რომ ჩააწვენენ ლოგინში, ჩაურთავენ ტელეფონს და ჰგონიათ, ჩაეძინება ბავშვს, ეს არის მცდარი შეხედულება. გამოსხივება ჩაძინების გახანგრძლივებაზე მოქმედებს. ძილისწინ უმჯობესია რაიმე რუტინული სამუშაო, თუნდაც აბაზანის მიღება, მშობლებმა უნდა გამონახონ დრო, მიუჯდნენ, ზღაპარი წაუკითხონ, ანუ გაჯეტი ჩაანაცვლოს მშობელმა, ბებიამ ან აღმზრდელმა.
- მშობლებმა დღეში რამდენ ხანს უნდა გამოიყენოს 5 წლამდე ასაკის ბავშვთან ციფრული ტექნოლოგია, რომ არ დადგეს ბავშვის განვითარების საფრთხე?
- ორ საათზე მეტი ნამდვილად არ შეიძლება, ესეც მაქსიმუმ და არავითარ შემთხვევაში ამ ორი საათის განმავლობაში გადაბმულად არ უნდა უყურებდეს ტელევიზორს და არ უნდა ეჭიროს ხელში გაჯეტი.
- რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი სმარტფონებით ჭამის დროს?
- ჭამა არის თვითონ ისეთი პროცესი, რომლის შემდეგ იწყება დანაყრება და კუჭში ჩასული საჭმელი ტვინს აძლევს სიგნალს, რომ დანაყრდა, ამიტომ მთელი ყურადღება მომართული უნდა იყოს ჭამის პროცესზე. როდესაც ჩვენ ბავშვს ვართობთ, მისი ყურადღება გადადის სხვა რამეზე, თუნდაც ტელევიზორზე, მობილურზე. ბავშვი მექანიკურად აღებს პირს და ყლაპავს, შესაბამისად, ვერ კონცენტრირდება უშუალოდ ჭამის პროცესზე. ამ კვების ჩამოყალიბებას ეწოდება „შეუმჩნეველი კვება“. შემდგომში უკვე ყალიბდება მანკიერი რეფლექსი, როდესაც ტელევიზორის ყურების დროს ერთობა და ისე ჭამს, ვერ აკონტროლებს მიღებული საკვების რაოდენობას. სწორედ ეს ხდება სიმსუქნის ჩამოყალიბების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი.
- დღესდღეობით, მშობლების დიდი ნაწილი საჭიროდ თვლის, რომ დაწყებითი კლასის მოსწავლეს მობილური გაატანოს სკოლაში, ბავშვები ამას ცუდად იყენებენ, უქვეითდებათ სწავლის სურვილი, ექმნებათ მხედველობასთან ან ხერხემალთან დაკავშირებული პრობლემები. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ ამ ასაკის ბავშვებს?
- მოდით, დავიწყოთ იმით, რომ დღევანდელ დროში მობილურის გარეშე არსებობა თითქმის შეუძლებელია. იმისთვის, რომ დედა შვილს დაუკავშირდეს საჭიროების შემთხვევაში, ექსტრემალურ სიტუაციებში, მობილური კავშირი არის აუცილებელი. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მობილურში, რომელიც მიაქვს, იყოს ჩატვირთული უამრავი თამაში და ერთობოდეს გაკვეთილების პროცესში. ბავშვი უნდა მივაჩვიოთ, რომ მობილური მისთვის იყოს კავშირის აუცილებელი საშუალება. რა თქმა უნდა, პირველ ან მეორეკლასელ ბავშვს არ ვგულისხმობ. რაც შეეხება იმას, თუ რას ვურჩევდი მშობლებს, ეკრანთან ბავშვის დიდი ხანი ყოფნა შეამცირონ და გაზარდონ ბავშვთან პირადი ურთიერთობა, ბავშვის გონებრივი განვითარებისთვის აუცილებელია თამაში. თუ ჩვენ დიდხანს მივუშვებთ ბავშვს ტელეფონთან, შესაძლებელია მისი შიდა ჩაკეტილობა გამოვიწვიოთ, ურთიერთობა აღარ მოუნდეს დარჩენილ სამყაროსთან და აუტისტური სპექტრის აშლილობასაც შეუწყოს ხელი.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
მხედველობის ლაზერული კორექციის უახლესი ტექნოლოგია „ნიუ ჰოსპიტალსშია“
„ნიუ ჰოსპიტალსის“ ოფთალმოლოგიის ეროვნული ცენტრი კარლ ცაისის წარმოების, ყველაზე თანამედროვე ფემტო-ექსიმერული ლაზერით (Zeiss Visumax Femtosecond / Excimer Laser Mel-90) აღიჭურვა და პაციენტებს მხედველობის ლაზერული კორექციის უსწრაფეს მეთოდს სთავაზობს.
Zeiss-ის MEL-90 ლაზერი თანამედროვე და ზუსტი ტექნოლოგიაა, რომელიც მხედველობის კორექციას ფემტო-ექსიმერული ლაზერით რამდენიმე წამში უზრუნველყოფს. კორექციის პროცესი სრულად ავტომატიზებული და უსაფრთხოა, პროცედურა სულ რამდენიმე წამს გრძელდება და შედეგი თვალსაჩინოა მისი დასრულებისთანავე. MEL-90-ის ციფრული ფუნქციონალი ექიმს საშუალებას აძლევს შეაფასოს უმცირესი დეტალი, რაც მნიშვნელოვნად ამარტივებს მკურნალობის პროცესს. აპარატის ერგონომიული დიზაინის მეშვეობით კი პაციენტი სწრაფი და მარტივი პროცედურით უმოკლეს დროში იღებს სასურველ შედეგს.
ფემტო-ექსიმერული ლაზერით შესრულებული მხედველობის კორექციის პროცედურა, სტანდარტული, ლასიკ პროცედურისგან განსხვავდება და მის თანამედროვე, გაუმჯობესებულ ალტერნატივას წარმოადგენს. მრავალ უპირატესობათა შორის, უმნიშვნელოვანესი განსხვავება რქოვანას ანათალის გაკეთების ულანცეტო პროცედურაშია - რქოვანას ანათალი ქირურგიული დანის გამოყენების გარეშე, აქამდე არნახული სიზუსტით, რამდენიმე წამში კეთდება. ულანცეტო პროცედურა გამორიცხავს ქირურგიული დანით გამოწვეულ გართულებებს და შესაბამისად იცავს თვალს ინფექციის განვითარებისგან. რქოვანას ანათალი მაქსიმალური სიზუსტით კეთდება, მაშინაც კი როდესაც პაციენტებს აქვთ ზედმეტად გათხელებული რქოვანა ან მხედველობის მძიმე დეფექტი.
ფემტო-ექსიმერული ლაზერით შესაძლებელია ახლომხედველობის, შორსმხედველობისა და ასტიგმატიზმის კორექცია. მხედველობის ლაზერული კორექციის შედეგად პაციენტს აღუდგება მხედველობა და აღარ სჭირდება სათვალე ან კონტაქტური ლინზები, რაც მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პაციენტის ცხოვრების ხარისხს და საშუალებას აძლევს მას დაკავდეს ისეთი აქტივობებით, რაშიც სათვალე ხელს უშლიდა. ფემტო-ლაზერული ქირურგია არის საუკეთესო ტექნოლოგია მათთვის, ვისაც სურს გაიუმჯობესოს მხედველობა და იცხოვროს უფრო კომფორტულად - სათვალის ან კონტაქტური ლინზების გარეშე.
„ნიუ ჰოსპიტალსის“ ოფთალმოლოგიის ეროვნული ცენტრი, რომელსაც თვალის დაავადებათა მკურნალობის 130 წლიანი ტრადიცია გააჩნია, აღჭურვილია ულტრათანამედროვე აპარატურით და დაკომპლექტებულია პროფესიონალი ოფთალმოლოგებითა და ქირურგებით, რომლებიც მუდმივად სთავაზობენ პაციენტებს მკურნალობის უახლეს მეთოდებს. ოფთალმოლოგიის ეროვნულ ცენტრს ხშირად სტუმრობენ უცხოელი სპეციალისტები, რომლებიც ატარებენ ყველა სირთულის ვიტრეორეტინულ ოპერაციებს და ოფთალმოლოგიის ეროვნული ცენტრის სპეციალისტებს უზიარებენ გამოცდილებას.