Baby Bag

განსაკუთრებული უპირატესობა ენიჭება ვიტამინებს: D, C და მინერალ თუთიას - ექიმის რჩევები, როგორ ვიკვებოთ პანდემიის პირობებში

განსაკუთრებული უპირატესობა ენიჭება ვიტამინებს: D, C და მინერალ თუთიას - ექიმის რჩევები, როგორ ვიკვებოთ პანდემიის პირობებში

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას, როგორ ვიკვებოთ პანდემიის პირობებში.

ჩვენი მკითხველის მხრიდან არ წყდება ინტერესი, თუ როგორი უნდა იყოს კვების რაციონი არსებული კოვიდ პანდემიის პირობებში. უპირველეს ყოვლისა, უნდა აღინიშნოს, რომ სწორ, დაბალანსებულ კვებას, ვერც აქ ავუვლით მხარს. პანდემიისას განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ჩვენი იმუნური სისტემის გამართული მუშაობა. სასურველია, რაციონი გაჯერებული იყოს ვიტამინებით და მინერალებით. განსაკუთრებული უპირატესობა ენიჭება ვიტამინებს: D, C და მინერალ თუთიას. განვიხილოთ, რომელი პროდუქტებია მდიდარი აღნიშნული ვიტამინებით და მინერალით.

ვიტამინი (დეტალებზე არ შევჩერდები, ​ვრცლად იხ. ჩვენი სტატია D ვიტამინთან დაკავშირებით). ყველასთვის ცნობილია, რომ D ვიტამინს ადამიანი ასინთეზირებს მზის სხივებისგან, რომელიც არის მისი ძირითადი წყარო. თუმცა არსებულ პირობებში ადამიანი უმეტეს დროს ატარებს დახურულ სივრცეში და სასურველია, მივიღოთ საკვები, რომელიც გაჯერებული იქნება D ვიტამინით. 

ესენია

თევზეული (კალმახი, ქაშაყი, სკუმბრია, ორაგული, თინუსი), 
კვერცხი, 
რძის ნაწარმი, 
საქონლის ხორცი.

ვიტამინი (იგივე ასკორბინის მჟავა) - არის მძლავრი ანტიოქსიდანტი, მონაწილეობს ნივთიერებათა ცვლის პროცესებში, ხელს უწყობს ორგანიზმის მიერ რკინის ათვისებას, უზრუნველყოფს იმუნური სისტემის სწორ, გამართულ ფუნქციონირებას, მოქმედებს ანთების და ალერგიის წინააღმდეგ, აჩქარებს რეპარაციულ (აღმდგენით) პროცესებს ორგანიზმში. 

ვიტამინით მდიდარია:

ფორთოხალი,
გრეიფრუტი,
ასკილი, 
კივი,
შავი მოცხარი, 
მწვანე ბოსტნეული, 
მჟავე კომბოსტო, 
კენკრა, 
პომიდორი, 
ყვავილოვანი კომბოსტო, 
კარტოფილი.

თუთია - ეს არის მინერალი, რომელსაც ორგანიზმი მხოლოს საკვები პროდუქტიდან იღებს. დიდია მისი როლი იმუნური სისტემის გამართულ ფუნქციონირებაში. მას მიაწერენ, რომ იგი აფერხებს ვირუსების გამრავლების პროცესს ორგანიზმში. მისი ნორმალური დონე ორგანიზმში ამცირებს ავადობის ხანას. 

თუთიით მდიდარია: 

მზესუმზირა, 
კაკალი, 
თხილი, 
გოგრის თესლი, 
ნიორი, 
ზღვის პროდუქტები, 
რძის ნაწარმი.

სწორი, დაბალანსებული კვება ადამიანს დაეხმარება პრევენციული თვალსაზრისით, ხოლო თუ არის ლაბორატორიული კვლევებით დადასტურებული ვიტამინების თუ მინერალების დეფიციტი, აქ უკვე საჭიროა კონკრეტული მკურნალობა, რომელიც უნდა დაინიშნოს ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშ.

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედებ​ის ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

თუ ქალს ნათესავი ჰყავდა ძუძუს ან საკვერცხის სიმსივნით დაავადებული, აუცილებლად უნდა ჩაიტაროს გამოკვლევები - ინტერვიუ ონკო-გინეკოლოგ არჩილ შარაშენიძესთან

თუ ქალს ნათესავი ჰყავდა ძუძუს ან საკვერცხის სიმსივნით დაავადებული, აუცილებლად უნდა ჩაიტაროს გამოკვლევები - ინტერვიუ ონკო-გინეკოლოგ არჩილ შარაშენიძესთან
რა უნდა მოვიმოქმედოთ ონკო-გინეკოლოგიური დაავადებების პრევენციისთვის და არის თუა არა დღეს სიმსივნე განაჩენი ამ და სხვა აქტაულურ საკითხებზე ​Moms.ge-ს ონკო-გინეკოლოგი არჩილ შარაშენიძე ესაუბრა.

- ბატონო არჩილ, საქართველოში ონკო-გინეკოლოგიური დაავადებებიდან ყველაზე მეტად რომელია გავრცელებული და  რა იწვევს?

- ყველაზე მეტადაა გავრცელებული საშვილოსნოს ყელის კიბო, რომელიც გამოწვეულია პაპილომავირუსით. ეს ვირუსი არის რამდენიმე ფაქტორისა და მიზეზის ზემოქმედების შედეგი. პირველი მიზეზი შეიძლება იყოს ის, რომ არ ხდება თავის დაცვა - პრევენცია. მეორე - რეპროდუქციულ ასაკში ქალბატონები არ იკეთებენ პაპილომავირუსზე აცრას. აცრა არის თავის დაზღვევის საშუალება, რათა ქალბატონებმა თავიდან აირიდონ ორგანიზმის დაავადება. როდესაც არც პრევენციას მიმართავენ და ვაქცინაციასაც უარყოფენ, იზრდება საშვილოსნოს ყელის დაავადების რისკი.

- რა სიმპტომები ახასიათებს საშვილოსნოს ყელის სიმსივნეს?
- პირველ რიგში, რაც უნდა იცოდნენ ქალბატონებმა, არის ის, რომ სიმსივნის საწყისი ეტაპის შემთხვევაში, სიმპტომები ყველაზე ნაკლებად იჩენს თავს. როდესაც სიმპტომები ჩნდება, პროცესი უკვე შორს არის წასული. ყველაზე მთავარი სიმპტომი არის სქესობრივი კავშირის შემდგომი სისხლდენა. ეს არის ერთ-ერთი პირველი ნიშანი, რატომაც შეიძლება, ქალმა მიაკითხოს გინეკოლოგს. მეორე - რეგულარულ მენსტრუალურ ციკლს შორის სისხლიანი გამონადენი, ამ შემთხვევაშიც უნდა მიაკითხოს ექიმს, რადგან დიდი რისკია, რომ საშვილოსნოს ყელის პრობლემასთან გვქონდეს საქმე.
- რა სიხშირით უნდა გაიკეთოს ქალმა პაპ-ტესტის ანალიზი?
- პაპ-ტესტის ანალიზი ყველა ქალმა უნდა გაიკეთოს აუცილებლად. 6 თვეში ერთხელ ქალბატონებმა, რომლებიც ცხოვრობენ სქესობრივი ცხოვრებით, უნდა ჩაიტარონ პაპ-ტესტი. თუ ქალბატონს მენსტრუალური ციკლი აქვს მოწესრიგებული და მას საშვილოსნოში არანაირი პრობლემა არ აქვს, ეს ნიშნავს, რომ გინეკოლოგიურად ჯანმრთელია, ეს კი არის ჯანმრთელობის ინდიკატორი. ასევე სასურველი და მიზანშეწოლილია ვაქცინაცია.
- საკვერცხის კიბოს სიმპტომებზეც რომ გვესაუბროთ. რა არის საკვერცხის კიბოს განვითარების რისკ-ფაქტორები?
- ძალიან ხშირად საკვერცხის სიმსივნის დიაგნოზის დასმა ხდება იმ დროს, როდესაც უკვე ასციტთან გვაქვს საქმე, ანუ მუცელში არის სითხე, ან გაუვალობის ნიშნები აქვს პაციენტს, უკვე წონაში კლებას იწყებს. პროცესი არის შორსწასული, ძირითადად მესამე-მეოთხე სტადიის პაციენტები. საკვერცხის სიმსივნის დადგენა ძალიან რთულია, სწორედ ამიტომ არის ის ვერაგული. რისკ-ფაქტორებს რაც შეეხება, პირველ რიგში, ეს არის გენეტიკა. თუ ქალბატონს პირველი ან მეორე რიგის ნათესავი ჰყავდა ძუძუს, საკვერცხის ან კოლო-რეკტალური სიმსივნით დაავადებული, აუცილებლად უნდა გადაემოწმოს და ჩაიტაროს გამოკვლევები.
- ვისაც გენეტიკური განწყობა აღენიშნება სიმსივნეების მიმართ, რა რეკომენდაციებს მისცემთ მათ?
- გენეტიკური განწყობის თვალსაზრისით, სხვადასხვა სიმსივნეზე სხვადასხვა რეკომენდაციას მივცემდი. საკვერცხეზე რომ ვისაუბროთ, თუ თქვენ, ქალბატონო, ბრძანდებით 30 წლის და თქვენი პირველი ან მეორე რიგის ნათესავს ჰქონდა სიმსივნე ძუძუს, პანკრეასის, საკვერცხის - აუცილებლად მიბრძანდით გინეკოლოგთან, რათა დაადგინოთ, გექნებათ თუ არა რამდენიმე წლის შემდეგ სიმსივნე. საშვილოსნოს ტანის სიმსივნეს რაც შეეხება, თუ თქვენს რომელიმე მშობელს ჰქონდა სწორი ნაწლავის, კუჭის სიმსივნე, თქვენც ძალიან დიდ რისკ-ჯგუფში შედიხართ. თქვენც უნდა ჩაიტაროთ გენეტიკური კვლევა და დაადგინოთ, არის თუ არა მომატებული რისკი. 40-დან 45 წლის ასაკამდე უნდა ამოიკვეთოთ საშვილოსნო, რათა შემდგომში არ გაუარესდეს და გართულდეს.
- რა უნდა მოვიმოქმედოთ ონკო-გინეკოლოგიური დაავადებების პრევენციისთვის?
- უპირველეს ყოვლისა, ჯანმრთელი ცხოვრების წესი. აუცილებელია ჯანსაღი კვება, ალკოჰოლის შემცირება, თამბაქოსგან თავის შეკავება და მთავარი - სკრინინგი. სხვადასხვა ასაკში ხვადასხვა რისკია სიმსივნის წარმოშობის.
- რამდენად ხშირად სარგებლობს მოსახლეობა სკრინინგით, თუ გაქვთ ამის შესახებ ინფორმაცია?
- მომართვიანობას რაც შეეხება, ქალბატონი რომ მივიდეს გინეკოლოგთან და ყოველ 6 თვეში ჩაიტაროს მინიმუმ ექოსკოპია, ამის კულტურა ნაკლებადაა განვითარებული.
- ამბობენ, რომ კიბო დღეს განაჩენი არ არის, მაგრამ ხშირად საპირისპიროს ვაწყდებით. რა მდგომარეობა გვაქვს ამ მხრივ განვითარებულ ქვეყნებთან შედარებით?
- კიბო განაჩენი ნამდვილად არ არის. ბევრი რამ დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად ყურადღებიანია პაციენტი საკუთარი თავის მიმართ. პირველივე ეჭვების შემთხვევაში, ის უნდა მივიდეს ექიმთან და ჩაიტაროს კონსულტაცია. რომც არ იყოს რაიმე სიმპტომი, 6 თვეში ერთხელ მან უნდა გაიაროს კონსულტაცია ექიმთან, წელიწადში ერთხელ მაინც.
თუ პაციენტს დაემართა სიმსივნე, ეს არ არის ისეთი პრობლემა, რომელსაც ექიმები ვერ ვუმკლავდებით. პირველ რიგში აუცილებელია დროული ჩარევა. ჩვენთან დიაგნოსტირების და შემგომი მკურნალობის თავლსაზრისითაც საკმაოდ კარგი მდგომარეობაა. ხდება კონკრეტული შემთხვევის კრიტიკულად განხილვა და იმ გადაწყვეტილების ერთობლივად მიღება, რაც პაციენტისთვის ცალსახად მნიშვნელოვანი და სასიცოცხლოდ აუცილებელია.
- რა სიახლეები დაინერგა ონკო-გინეკოლოგიაში, რომლის შესახებაც ფართო საზოგადოებამ არ იცის?

- მედიცინის განვითარებასთან ერთად, საკვერცხის სიმსივნის შემთხვევაში, ქირურგია უკანა პლანზე გადადის ნელ-ნელა. საკვერცხის სიმსივნის ოპერაციები შეიძლება შემცირდეს. ამას უკვე დრო აჩვენებს. ეს არის ბოლო სიახლეები, რაც ხდება არა მარტო საქართველოს, არამედ მსოფლიოს მასშტაბით.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი

წაიკითხეთ სრულად