ბოლო დროს იმატა დიაბეტით დაავადებული ბავშვების რიცხვმა. ნიშნები, რომლებიც გვაფიქრებინებს, რომ ბავშვს შაქრიანი დიაბეტი აქვს, როგორ უნდა ავარიდოთ ეს დაავადება პატარას? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თსსუ-ის გივი ჟვანიას სახელობის პედიატრიის აკადემიური კლინიკის ექიმი-ენდოკრინოლოგი მარიამ ფხალაძე.
- ქალბატონო მარიამ, თქვენი აზრით, რას უკავშირდება, ბოლო პერიოდში დიაბეტით დაავადებული ბავშვების რიცხვის ზრდა?
- ბევრი ფაქტორი არსებობს. ბავშვთა ასაკში, ზოგადად, არის ავტოიმუნური ტიპის დიაბეტი, ამის გარდა, რა თქმა უნდა, ეკოლოგიური, კვებითი ფაქტორები, რაც ხელს უწყობს დიაბეტით დაავადებულთა რიცხვის ზრდას. რაც შეეხება ვირუსებს, ისინი არ იწვევს დიაბეტის გამოვლენას, უბრალოდ მრავლობითი ვირუსული ინფექციების ფონზე ხდება პირველი ტიპის შაქრიანი დიაბეტის გამოვლენის დაჩქარება.
- რას უნდა მიაქციოს ყურადღება მშობელმა, რომ არ გამოეპაროს დიაბეტის კლინიკური ნიშნები?
- მშობელმა აუცილებელია, ყურადღება მიაქციოს: გაძლიერებულ წყურვილს, შარდვას და წონის კლებას.
- შაქრიანი დიაბეტი არის თუ არა გენეტიკური დაავადება? რომელი ხაზით გადადის, დედის თუ მამის?
- გენეტიკურად ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს. ზოგადად, დიაბეტის სხვადასხვა ტიპი არსებობს, მეორე ტიპის შაქრიანი დიაბეტის შემთხვევაში 90%-ით შესაძლებელია, ხოლო პირველი ტიპის დიაბეტის შემთხვევაში ძალიან მცირე, 20-25% შეიძლება იყოს. ბავშვთა ასაკში ძირითადად, პირველი ტიპია გავრცელებული და ამ შემთხვევაში, როდესაც არის ინსულინდამოკიდებული, ამ ტიპის შაქრიანი დიაბეტი ნაკლებად არის გენეტიკურად განწყობილი. თუმცა არის ხოლმე შემთხვევები, რომ გენეტიკა დატვირთული აქვთ მეორე ტიპის შაქრიანი დიაბეტით.
- ვიცით, რომ დიდი მნიშვნელობა აქვს სწორ კვებას. რა დოზით უნდა მივცეთ ტკბილეული ბავშვებს, საერთოდ უნდა ამოვიღოთ თუ არა კვების რაციონიდან?
- მინიმალური დოზით შესაძლებელია, მივაღებინოთ ჯანსაღი ტკბილეული, როგორიცაა შავი შოკოლადი და კვირაში ერთხელ ან ორჯერ კვების რაციონში ტკბილეული ჩავურთოთ, მაგალითად, ჩირის სახით. ზოგადად, ჯანმრთელობისთვის საზიანოა ტკბილი გაზიანი სასმელები, სწრაფი კვების ობიექტებიდან მიღებული არაჯანსაღი საკვები, ამასთან ერთად, რა თქმა უნდა, საზიანოა დიდი დოზით მიღებული ნამცხვრები, ტორტები, შოკოლადები და ა.შ.
- რამდენად ხშირია სტრესული ფაქტორით გამოწვეული დიაბეტი ბავშვებში?
- შესაძლებელია, სტრესმა მოახდინოს პროვოცირება და გამოვლენის დაჩქარება, მაგრამ დიაბეტის განვითარება, იმის გამო, რომ ბავშვმა გადაიტანა სტრესი, ეს პრაქტიკულად არ ხდება. როგორც უკვე ვთქვი, სტრესი უბრალოდ აჩქარებს.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„არ გვინდა ზედმეტი სტრესის მიყენება ჩვენი შვილებისთვის, მოვეფეროთ, ვუთხრათ: არაფერია, შენ გვერდით ვარ,“ - ყარამან ფაღავა
პედიატრი ყარამან ფაღავა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ბავშვის თვითრეალიზაციისა და განვითარებისთვის აუცილებელი პირობების შექმნის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, უმთავრესია, რომ ბავშვი ჯანმრთელი იყოს და მას კომფორტი ჰქონდეს:
„პირველ რიგში, ჯანმრთელობაა, შემდეგ არის ცოდნა, ლოგიკა უნდა ვასწავლოთ ბავშვს. მნიშვნელოვანია ეთიკური იდეალების გათავისიანება. ესთეტიკის გრძნობა უნდა ჰქონდეს ბავშვს. ძალიან მნიშვნელოვანი არის კომფორტი. ჩვენ ყველას გვესაჭიროება კომფორტი. კომფორტი არის ყველაფერი, პირველ რიგში, ოჯახი. მოსიყვარულე ოჯახი რომ იქნება, ბავშვიც იქნება უფრო მოსიყვარულე. რასაკვირველია, ეკონომიკურ ფაქტორებზე არავინ იტყვის უარს, მაგრამ მთავარი მაინც არის სოციალური გარემო.“
ყარამან ფაღავას თქმით, ბავშვის ნიჭის აღმოჩენა მნიშვნელოვანია და მშობელმა ყველაფერი უნდა გააკეთოს შვილის მისწრაფებების წასახალისებლად:
„ყველა მშობელს ვეტყოდი, რომ დავაკვირდეთ საითკენ უწევს ბავშვს გული. შემდეგ იმ მიმართულებით მივცეთ მას შესაძლებლობები. თქვენ იცით ყანჩელი, უდიდესი კომპოზიტორი. მამამისი იყო ჰიგიენისტი. ჩვენთან იყო სტუმრად და ამბობდა: ჩემმა ბიჭმა ბიოლოგიური დაამთავრა, მინდოდა ხელობა ჰქონოდა. რომ დაამთავრა სწავლა, მომიტანა დიპლომი და მითხრა: მამა, სურვილი აგისრულე, ახლა მაცალე ის გავაკეთო, რაც მე მინდაო. ამიტომ სულ ამას ვამბობ: დავაკვირდეთ ბავშვს და მივცეთ ასპარეზი. რასაკვირველია, ყველაფერი საუკეთესო გვინდა ბავშვისთვის. ნუ დავაძალებთ, გავყვეთ მის მიდრეკილებას და მის სურვილს.“
ყარამან ფაღავა უძილობის პრობლემის შესახებ საუბრობს და მშობლებს ურჩევს, რამდენიმე ფაქტორზე გაამახვილონ ყურადღება:
„თუ ბავშვს ღამით არ ძინავს, რამდენიმე ფაქტორია. პირველ რიგში, არის სოციალური გარემო. ხმაური არ უნდა იყოს ოჯახში ნამეტანი. არ ვამბობ, რომ ფეხაკრეფით იარონ, მაგრამ მძიმე როკი და ზედმეტი ხმაური არ უნდა იყოს. არ უნდა იყოს დახუთულობა. თუ ბავშვი მძიმე მშობიარობით დიაბადა, შესაძლოა, ეს იყოს ასფიქსიის შედეგები და ექიმთან კონსულტაციაა საჭირო. ძალიან იშვიათად ხდება, რომ ძილის სტრუქტურა არის დარღვეული. საერთოდ, ყველაზე უკეთესი ძილის წამალი არის განიავება. ოთახში უნდა გრილოდეს. დააკვირდით, ბავშვს ეზოში ან აივანზე როგორ სძინავს. თუ აივანზე იძინებს და სახლში არა, ე.ი. ჟანგბადი აკლია სახლში. უხშირესი მიზეზი ეს არის.“
„არ გვინდა ზედმეტი სტრესის მიყენება ჩვენი შვილებისთვის. მოვეფეროთ, ვუთხრათ: „სიბნელეა, არაფერია, პატარა სანათს აგინთებ, შენს გვერდით ვარ.“ სულ ვამბობ, რომ მოფერებას ზედა ზღვარი არ აქვს. ეს არ ნიშნავს ყველაფრის ნების მიცემას. ბავშვს უნდა უთხრა: „შენზე საყვარელი არავინ მყავს, მაგრამ ეს არ შეიძლება.“ როდესაც ბავშვი ვერ იძინებს, გაუცინეთ, უმღერეთ იავნანა, ზღაპარი წაუკითხეთ. საღამო არ უნდა იყოს ბავშვისთვის სტრესის გამომწვევი, არ უნდა ფიქრობდეს: „ახლა დამტოვებენ და მარტო ვიქნები.“ ყველას გასაგონად ვამბობ, რომ ეს აუცილებლად უნდა გავაკეთოთ,“ - აღნიშნავს ყარამან ფაღავა.