ბოლო დროს იმატა დიაბეტით დაავადებული ბავშვების რიცხვმა. ნიშნები, რომლებიც გვაფიქრებინებს, რომ ბავშვს შაქრიანი დიაბეტი აქვს, როგორ უნდა ავარიდოთ ეს დაავადება პატარას? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თსსუ-ის გივი ჟვანიას სახელობის პედიატრიის აკადემიური კლინიკის ექიმი-ენდოკრინოლოგი მარიამ ფხალაძე.
- ქალბატონო მარიამ, თქვენი აზრით, რას უკავშირდება, ბოლო პერიოდში დიაბეტით დაავადებული ბავშვების რიცხვის ზრდა?
- ბევრი ფაქტორი არსებობს. ბავშვთა ასაკში, ზოგადად, არის ავტოიმუნური ტიპის დიაბეტი, ამის გარდა, რა თქმა უნდა, ეკოლოგიური, კვებითი ფაქტორები, რაც ხელს უწყობს დიაბეტით დაავადებულთა რიცხვის ზრდას. რაც შეეხება ვირუსებს, ისინი არ იწვევს დიაბეტის გამოვლენას, უბრალოდ მრავლობითი ვირუსული ინფექციების ფონზე ხდება პირველი ტიპის შაქრიანი დიაბეტის გამოვლენის დაჩქარება.
- რას უნდა მიაქციოს ყურადღება მშობელმა, რომ არ გამოეპაროს დიაბეტის კლინიკური ნიშნები?
- მშობელმა აუცილებელია, ყურადღება მიაქციოს: გაძლიერებულ წყურვილს, შარდვას და წონის კლებას.
- შაქრიანი დიაბეტი არის თუ არა გენეტიკური დაავადება? რომელი ხაზით გადადის, დედის თუ მამის?
- გენეტიკურად ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს. ზოგადად, დიაბეტის სხვადასხვა ტიპი არსებობს, მეორე ტიპის შაქრიანი დიაბეტის შემთხვევაში 90%-ით შესაძლებელია, ხოლო პირველი ტიპის დიაბეტის შემთხვევაში ძალიან მცირე, 20-25% შეიძლება იყოს. ბავშვთა ასაკში ძირითადად, პირველი ტიპია გავრცელებული და ამ შემთხვევაში, როდესაც არის ინსულინდამოკიდებული, ამ ტიპის შაქრიანი დიაბეტი ნაკლებად არის გენეტიკურად განწყობილი. თუმცა არის ხოლმე შემთხვევები, რომ გენეტიკა დატვირთული აქვთ მეორე ტიპის შაქრიანი დიაბეტით.
- ვიცით, რომ დიდი მნიშვნელობა აქვს სწორ კვებას. რა დოზით უნდა მივცეთ ტკბილეული ბავშვებს, საერთოდ უნდა ამოვიღოთ თუ არა კვების რაციონიდან?
- მინიმალური დოზით შესაძლებელია, მივაღებინოთ ჯანსაღი ტკბილეული, როგორიცაა შავი შოკოლადი და კვირაში ერთხელ ან ორჯერ კვების რაციონში ტკბილეული ჩავურთოთ, მაგალითად, ჩირის სახით. ზოგადად, ჯანმრთელობისთვის საზიანოა ტკბილი გაზიანი სასმელები, სწრაფი კვების ობიექტებიდან მიღებული არაჯანსაღი საკვები, ამასთან ერთად, რა თქმა უნდა, საზიანოა დიდი დოზით მიღებული ნამცხვრები, ტორტები, შოკოლადები და ა.შ.
- რამდენად ხშირია სტრესული ფაქტორით გამოწვეული დიაბეტი ბავშვებში?
- შესაძლებელია, სტრესმა მოახდინოს პროვოცირება და გამოვლენის დაჩქარება, მაგრამ დიაბეტის განვითარება, იმის გამო, რომ ბავშვმა გადაიტანა სტრესი, ეს პრაქტიკულად არ ხდება. როგორც უკვე ვთქვი, სტრესი უბრალოდ აჩქარებს.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ექიმის რეპუტაცია ვერ აღდგება ვერასდროს ქვეყანაში, სანამ ასეთი ვითარებაა,“- ექიმი, გასტროენტეროლოგი ჯაბა ზარქუა
ექიმმა, გასტროენტეროლოგმა ჯაბა ზარქუამ ექიმების მხრიდან ჭარბი რაოდენობით მედიკამენტების დანიშვნის პრობლემის შესახებ ისაუბრა:
„არის პრობლემები, რასაც დიდი ლოდინი და საუკუნეების გასვლა არ სჭირდება. ხელის ერთი გაწკაპუნებით შეიძლება მოგვარდეს. წამალი ჭარბად, არასაჭიროდ შეიძლება გამოვიყენოთ ორი მიზეზით: ერთი გახლავთ ცოდნის ნაკლებობა, მეორე - ფინანსური დაინტერესება. უფრო აქტუალური არის მეორე პრობლემა. რაღაც ხომ უნდა იყოს, ექიმის პასუხისმგებლობა რაღაცაში ხომ გამოიხატება?! წამალს თუ ნიშნავთ მაშინ, როდესაც 100 პროცენტით ვიცით, რომ არ არის დასანიშნი, ასე რომ მუშაობს ვიღაც ადამიანი, რომელსაც აქვს ლიცენზია წლებია, სადმე რამე კითხვა ხომ უნდა დაისვას, როგორც მინიმუმ ლიცენზიის შეჩერება დროებით მაინც არ არის მექანიზმი?“
ჯაბა ზარქუას თქმით, პაციენტები ექიმების არაკეთილსინდისიერი დამოკიდებულების გამო ხშირად ზარალდებიან:
„ვიცით, რომ დაზარალდა პაციენტი უაზრო წამლების გვერდითი მოვლენებით, დაზარალდა დაკარგული დროით, ფინანსებით. დიაგნოზი თავისი გზით მიდის, ამ თამაშ-თამაშში გაიპარა პრობლემა. სახელმწიფო აწესებს თამაშის წესებს. სახელმწიფოა პასუხისმგებელი იმაზე, რომ ექიმიც ცოდნა, განათლება და კეთილსინდისიერება აკონტროლოს. ეჭვი უნდა მივიტანოთ, როდესაც ექიმი ანამნეზს არ კრებს. თუ ექიმს პირდაპირ გამზადებული აქვს სქემა ჩვენთვის, ეჭვი უნდა შევიტანოთ. ექიმის საქმე არ არის პაციენტისთვის მედიკამენტებზე ფასდაკლების შეთავაზება. უკიდურესად იშვიათ შემთხვევებში ხდება, როდესაც 10-ზე მეტი წამალია საჭირო. კოვიდის დროს პაციენტებს უნიშნავენ ისეთ წამლებს, რომლებიც სრულიად არაფერში არ წერია. მედიცინა სადღეგრძელოებზე ხომ არ დგას?!“
„კოვიდის დროს პრობლემაა კვლევების არამართლზომიერი დანიშვნაც. სურდო რომ აქვს ახალგაზრდა, ურისკო ადამიანს და კატეზე რომ უშვებთ, ვინ იხდის ამ ფულს? ამ ქაოსის მოტივია შავი ფული. ეს როგორც მინიმუმ ექიმის მხრიდან არის არაეთიკური. ექიმის რეპუტაცია ვერ აღდგება ვერასდროს ქვეყანაში, სანამ ასეთი ვითარებაა,“- აღნიშნულ საკითხზე ჯაბა ზარქუამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.