Baby Bag

„ის, რომ ჩვენ მივიღოთ 4 ლიტრი სითხე და თითქოს ეს პრევენციაა კოვიდის, არ არის მართალი,“ - პედიატრი ნინო თოთაძე

„ის, რომ ჩვენ მივიღოთ 4 ლიტრი სითხე და თითქოს ეს პრევენციაა კოვიდის, არ არის მართალი,“ - პედიატრი ნინო თოთაძე

პედიატრი და ნუტრიციოლოგი ნინო თოთაძე ადამიანის ჯანმრთელობისთვის წყლის უდიდეს მნიშვნელობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მისი მიღება პანდემიის დროს განსაკუთრებით სასურველია:

​წყალი უმნიშვნელოვანესია ცხოვრების ნებისმიერი დღის განმავლობაში. მსოფლიოში აღწერილია 21 დღე შიმშილობის, იგივე მაჰათმა განდის მიერ, მაგრამ ადამიანს შეუძლია სიცოცხლე შეინარჩუნოს მაქსიმუმ 3-4 დღე წყლის გარეშე. პანდემიის დროს არის ვირუსული ფონი, პრობლემებია მადასთან, არის გემოს პრობლემები. შესაძლოა, რამდენიმე დღე კვება არ იყოს კარგი, მაგრამ წყლის მიღების გარეშე შეუძლებელია. საუკეთესოა ჩვეულებრივი წყალი, შეიძლება იყოს სხვა სითხეებიც, ჩაი, ყავა, ნატურალური წვენი. ნატურალური წვენი, რომელიც ასე სასარგებლოა, არ არის რეკომენდებული იყოს 150 მილილიტრამდე, რადგან ის წყლის გარდა შეიცავს შაქრის რაოდენობას. ბავშვებში შეიძლება იყოს რძეც, ასაკობრივი ჭრილის მიხედვით დაბალი და მაღალი ცხიმიანობის. წყალი არის ამ შემთხვევაში შეუცვლელი. ამერიკის შეერთებული შტატების ჯანდაცვის სამინისტროს ვებ-გვერდზე პირდაპირ არის მითითებული: მიირთვით წყალი პირველ რიგში და შემდეგ უკვე შესაძლებელია სხვა სითხეებიც.“

ნინო თოთაძის თქმით, როდესაც ფიზიკურად ნაკლებად ვიტვირთებით, სითხის მარაგი აუცილებლად უნდა შევივსოთ:

„როდესაც ჩვენ ვსხედვართ და ჩვენი ფიზიკური აქტივობა არის დაბალი, დღის მანძილზე ვკარგავთ გარკვეული რაოდენობის სითხეს. ყველა ორგანო შედგება უჯრედებისგან, რომლებსაც სჭირდება დატენიანება. ამის დატენიანებას ახდენს წყალი. დღე ღამის განმავლობაში 10-დან 100 მილილიტრამდე ლორწოს გამოვყოფთ. შესაბამისად, უმნიშვნელოვანესია წყლის მიღება.“

ნინო თოთაძე ასაკობრივი ჯგუფებისთვის რეკომენდებულ წყლის დოზებზე საუბრობს:

„ევროპის სურსათის სააგენტოს სახელმძღვანელოში მოწოდებულია, რომ მიღებული წყლის რაოდენობა დამოკიდებულია ასაკზე, სქესზე, გარემო ფაქტორებზე. ​ერთ კილოგრამ წონაზე წყლის დღიური ნორმა 35 მილილიტრია. ადამიანი წყლის გასინჯვას იწყებს 6 თვის ასაკიდან. 2 წლამდე ის იღებს დაახლოებით 150 მილილიტრამდე წყალს. ამის შემდეგ ოთხ წლამდე მივდივართ 250 მილილიტრით. 4-8 წლამდე ასაკში ნორმა არის დაახლოებით 5 ჭიქა. 9-13 წლის ასაკში ცალ-ცალკე იყოფა გოგონები და ვაჟები. დაახლოებით რომ ვთქვათ, ნორმაა 7 ჭიქა გოგონებისთვის, ხოლო 8 ჭიქა ვაჟებისთვის. ეს არის დაახლოებით 1,5-1,7 მილილიტრი. უკვე 19 წლის მამაკაცებისთვის მაქსიმუმი არის 13 ჭიქამდე, ქალბატონებისთვის კი 10-11 ჭიქა. ლაქტაციის პერიოდში მიღებული წყლის რაოდენობა იმატებს და ნორმა უნდა იყოს გაზრდილი 2 ჭიქით, იგივეა ორსულობის პერიოდშიც. თუ ძლიერი ფიზიკური დატვირთვაა, დღე-ღამის განმავლობაში წყლის დოზა შეიძლება გაიზარდოს 1,5-2,5 ჭიქით.“

„ის, რომ ჩვენ მივიღოთ 4 ლიტრი სითხე და ეს პრევენციაა კოვიდის, არ არის მართალი. წყალსაც აქვს თავისი სწორი მიღების წესი. კარგი იქნებოდა, თუ დღის განმავლობაში მისაღები წყალი გადანაწილდება ყლუპ-ყლუპობით, მცირე დოზის ოდენობით. სჯობს, წყალი მივიღოთ კვებამდე, ან კვებიდან ერთი საათის მერე, ვიდრე კვების პროცესში. ყავასთან ერთად წყლის დალევა რეკომენდებულია და სავსებით ნორმალურია. ​ბავშვებს კვების დროს წყლის მიღებას ვერ ვუშლით, შეიძლება იყოს გადაცდენის მომენტიც. ის ნელ-ნელა უნდა გადაეჩვიოს ამ წესს. ბავშვისთვის გადადუღებული წყლის მიცემა არ არის რეკომენდებული. ის შეიძლება გამოვიყენოთ მხოლოდ მაშინ, თუ ჯანსაღ წყალზე არ მიგვიწვდება ხელი,“ - აღნიშნავს ნინო თოთაძე

წყარო: ​დილა მშვიდობისა საქართველო

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ყველაზე დიდი რისკი, სადაც შეიძლება თრომბი ჩამოყალიბდეს, ეს არის ქვედა კიდურები, პროცესი ი...
​ეპიდემიოლოგი ეკატერინე ქარქაშაძე სახლში მყოფ ადამიანებს, რომლებიც ​კოვიდ-19-ის დამარცხებას ცდილობენ, საინტერესო რჩევებს აძლევს. მისი თქმით საზოგადოებაში პანიკა მატულობს, რაც უნდა გადავლახოთ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ. ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ქალბატონო ნანა, რას უზრუნველყოფს ბავშვის ორგანიზმში D ვიტამინი?

​- თავდაპირველად განვიხილოთ, რას წარმოადგენს D ვიტამინი. ვიტამინი D ერთდროულად წარმოადგენს ჰორმონს და ცხიმში ხსნად ვიტამინს. „მზის ვიტამინი“ 1963 წელს გამოყოფილ იქნა თევზის ქონიდან.

​არჩევენ ვიტამინ D-ს ორ აქტიურ ფორმას. ვიტამინ D2 მცენარეული წარმოშობის სინთეზური ვიტამინი, რომელიც წარმოიქმნება ზოგიერთ საფუარა სოკოზე ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად, მისი პროვიტამინია ერგოსტერონი. ვიტამინ D2-ით ამდიდრებენ საკვებს და ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატებს. ვიტამინი D3 (მეორე სახელი „ნატურალური“) გვხვდება ცხოველური წარმოშობის საკვებში, ადამიანის ორგანიზმისთვის იგი უფრო ოპტიმალურად ითვლება. ეს ფორმები თირკმელებსა და ღვიძლში გარდაიქმნება ჰორმონ კალციტრიოლად, იგი ვიტამინ D-ს აქტიურ ფორმად, რომელიც მოქმედებს კუნთების, თირკმელების, ნაწლავების უჯრედებზე. ნაწლავებში იგი ხელს უწყობს კალციუმის გადამტანი ცილის წარმოქმნას, ხოლო კუნთებსა და თირკმელებში - თავისუფალი კალციუმის უკუშეწოვას.

​რაციონში D ვიტამინის ნაკლებობა, მზეზე ბავშვის არასაკმარისად ყოფნასთან ერთად, ჩვილ და ადრეული ასაკის ბავშვებში იწვევს კალციუმისა და ფოსფორის ცვლის მოშლას, რის შედეგადაც ირღვევა ძვლოვანი ქსოვილის წარმოქმნა და მინერალიზაცია. ამ დაავადებას ბავშვებში რაქიტი, მოზრდილებში კი ოსტეომალაცია (ძვლების დარბილება) ეწოდება.

​- როგორ ვლინდება რაქიტი, ანუ როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ ბავშვს D ვიტამინის ნაკლებობა აქვს?

​- ძირითადად, რაქიტი ბავშვის სიცოცხლის პირველ და მეორე თვეზევე იჩენს თავს, ხოლო სრულად დაავადება 4–დან 6 თვემდე ასაკში ვლინდება. რაქიტის გამოვლენის პირველი ნიშნებია:

  • ​ჭირვეულობა, ხშირი ტირილი, ბავშვი შეიძლება იყოს, როგორც აგზნებული, ისე მივარდნილი;
  • უძილობა, ფრთხილი ძილი, კრთომები (ძილშიც და სიფხიზლეშიც);
  • ცუდი მადა;
  • ოფლიანობის მომატება, განსაკუთრებით კეფის არეში. ბალიშზე ოფლიანი კეფის ხშირი ხახუნის გამო, ამ არეში გამელოტება ვითარდება, ე.წ. კეფის სიქაჩლე.
  • ძვლების არასაკმარისი მინერალიზაციის გამო ყიფლიბანდის დროული დახურვა არ ხდება, ყიფლიბანდი დიდი ზომისაა, რბილდება დიდი ყიფლიბანდის კიდეები, ასევე კეფის ძვალი( ამას კრანიოტაბესი ეწოდება).

​თუ დეფიციტი გაგრძელდა, შემდგომში დაავადება კიდევ უფრო შეიძლება გაღრმავდეს და გამოვლინდეს.

  • თავის დეფორმაცია: კეფის გაბრტყელება, დიდი ყიფლიბანდის გვიანი დახურვა, გამოკვეთილი შუბლის ბორცვები, კვადრატული ფორმის თავი.
  • კბილების გვიანი ამოსვლა.
  • გულმკერდის დეფორმაცია: მკერდის ძვალთან ნეკნების ბოლოების შემსხვილება - „რაქიტული კრიალოსანი“, ლავიწების დეფორმაცია, მკერდის ძვლის დეფორმაცია - ჩაზნექილი ან გამოზნექილი მკერდი, „მეწაღის გულმკერდი“ ან „ქათმის გულმკერდი“.
  • კიდურების დეფორმაციები: ხელებზე სხივ-მაჯის სახსრის შემსხვილება - რაქიტული სამაჯურები. როდესაც ბავშვი სიარულს დაიწყებს, ფეხებზე გარეთ გაზნექილი O-ს მაგვარი, ან მუხლის არეში შიგნით შედრეკილი და ერთმანეთთან მიახლოებული X-ს მაგვარი ფეხები.
  • კუნთთა ტონუსის დაქვეითება: დიდი ბაყაყისებური მუცელი, ხოხვისა და სიარულის დაგვიანება, იხვისებური სიარული.
  •  ყაბზობა და ფაღარათი.

​რაქიტის დიაგნოზს პედიატრი სვამს გასინჯვისას, მაგრამ ზოგჯერ დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დედებმა დაავადების ზემოთ ჩამოთვლილი პირველი ნიშნების გამოვლენისთანავე მიმართონ პედიატრს.

​- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს მანამ, სანამ ექიმს მიმართავდნენ და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

​- ძალიან მნიშვნელოვანია რაქიტის პროფილაქტიკა, რადგან ასე თავიდან ავიცილებთ ყველა გართულებასა და ნარჩენ მოვლენას, რაც ამ დაავადებას სდევს თან. რაქიტის პროფილაქტიკა გულისხმობს ბავშვის მოვლისა და კვების რეჟიმის სწორ ორგანიზებას. უმჯობესია, ბავშვი იკვებებოდეს ძუძუთი, მაგრამ თუ ბავშვი გარკვეული მიზეზებით ხელოვნურ კვებაზეა, აუცილებლად უნდა იღებდეს ადაპტირებულ ნარევს, (ასაკის შესაბამის ფორმულას), დროულად უნდა მიეცეს დამატებითი საკვები, ყოველდღიურად უნდა ასეირნებდნენ სუფთა ჰაერზე, უტარებდნენ გამაკაჟებელ პროცედურებს, ვარჯიშებს ასაკის შესაბამისად. მნიშვნელოვანია, ბავშვმა მიიღოს საპროფილაქტიკოდ ვიტამინი D, ხოლო მედიკამენტის დოზა, მიღების წესი და ხანგრძლივობა უნდა განსაზღვროს პედიატრმა.

​რაქიტის ნიშნების შემჩნევისთანავე დედამ უნდა მიმართოს პედიატრს, არ შეიძლება რაქიტის მკურნალობა ექიმის კონსულტაციის გარეშე.

​ორიოდე სიტყვით შევჩერდები ისეთ გართულებაზე, როგორიცაა D ჰიპერვიტამინოზი.

​ზოგჯერ დედებს აქვთ ინფორმაცია D ვიტამინის ნაკლებობის შედეგად გამოწვეული რაქიტის შესახებ და ცდილობენ, პატარას მიაღებინონ აღნიშნული ვიტამინი, ხშირად ექიმის დანიშნულების გარეშეც. ასეთ შემთხვევაში დედამ ადვილი შესაძლებელია, ვერ განსაზღვროს ოპტიმალური დოზა მისი პატარასთვის, დაეყრდნოს მხოლოდ ანოტაციაში მითითებულ ინფორმაციას და ბავშვმა მიიღოს მედიკამენტის ჭარბი დოზა, განვითარდეს D ჰიპერვიტამინოზი. ამ ვიტამინის ზედმეტი დოზები აზიანებს ენდოკრინულ, კერძოდ ფარისებრ, ფარისებრახლო და მკერდუკანა ჯირკვლებს. კალციუმი ლაგდება ყველა ორგანოში და არღვევს მათ ფუნქციას. D ჰიპერვიტამინოზის შორეული შედეგებია თირკმელების ფუნქციის დარღვევა (კალციუმის ჩალაგების გამო) მკერდუკანა (თიმუსის) და პარათირეოიდული ჯირკვლების ფუნქციის დარღვევა, იმუნიტეტის დაქვეითება, შემდგომში მეორადი ბაქტერიული ინფექციების (პნევმონიის, პიელონეფრიტი) განვითარებით.

​თუ პატარას დედის მიერ ანოტაციით შერჩეული დოზით, ვიტამინ D-ს მიღების პროცესში გამოუვლინდება მადის დაქვეითება, შესაძლებელია, სრულ უმადობამდე, პირღებინება, წყურვილი, ძილიანობა, მოდუნება, დეფეკაციის დარღვევები - დიარეისა და ყაბზობის მონაცვლეობით, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს პედიატრს შესაბამისი კვლევისა და საჭირო მკურნალობისთვის.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად