როგორ მოვუაროთ ზამთარში ბავშვის კანს? - აღნიშულ თემაზე MomsEdu.ge დერმატო-ვენეროლოგ ზაზა თელიას ესაუბრა.
- ზამთარში, სიცივისგან ბავშვებს ხშირად უწითლდებათ და უუხეშდებათ კანი, როგორ მოვუაროთ ამ პერიოდში პატარების კანს?
- ზოგადად, ბავშვებს უფრო თხელი კანი აქვთ და შესაბამისად, ისინი უფრო მეტად რეაგირებენ გარემო გამაღიზიანებელ ფაქტორებზე, როგორებიცაა: ტემპერატურის ცვლილება, წყალთან ხშირი შეხება, სიცივე, სიცხე და ასე შემდეგ. შესაბამისად, მარტივი რჩევა, რითაც კანს დავიცავთ, არის მისი სწორად დატენიანება. დამატენინებელი საშუალება არა მარტო ატენიანებს და ბოჭავს წყალს, არამედ ის ქმნის დამცავ ბარიერულ შრეს კანზე და შესაბამისად, კანი უფრო ნაკლებად ღიზიანდება და ნაკლები ეფექტი ექნება მასზე სიცივესა და სიცხეს.
- საჭიროა თუ არა ბავშვს დამატენიანებელი მთელ ტანზე წავუსვათ?
- შესაძლებელია, მთელ სხეულზე მოხდეს დატენიანება. ეს დამოკიდებულია იმაზე, როგორი ტიპის კანი აქვს ბავშვს. თუ მიდრეკილება აქვს სიმშრალისკენ, რა თქმა უნდა, აქ რეკომენდებულია „აგრესიული“ დატენინება. განსაკუთრებით ბანაობის შემდეგ დაუყონებლივ უნდა მოხდეს დატანიანება. დროის გასვლის შემდეგ, თუნდაც ერთი წუთის მერე თუ დავატენიანებთ, სამწუხაროდ, აზრს კარგავს, რადგან როგორც ვთქვით, დამატენინებელი ბარიერს ქმნის, რომ კანიდან წყლის აორთქლება არ მოხდეს. შესაბამისად, თუ ბავშვს კანის სიშრალისკენ აქვს მიდრეკილება, უფრო „აგრესიულად“ უნდა დავატენიანოთ, თუ არ აქვს სიმშრალისკენ მიდრეკილება, შესაძლებელია უფრო მსუბუქი დამატენიანებელი საშუალებების გამოყენება და უფრო იშვიათად დატენიანება.
- რა რჩევას მისცემთ მშობლებს, სახლის პირობებში რა ბუნებრივი საშუალება შეიძლება, გამოიყენონ ბავშვის გამომშრალი და გაღიზიანებული კანისთვის?
- საუკეთესო დამატენიანებელი და ასევე ყველაზე იაფი საშუალება არის თეთრი ვაზელინი. სუფთა თეთრი ვაზელინი გამოიყენება არა მარტო კანის დასატენიანებლად, არამედ დამცავი ეფექტიც გააჩნია და მეტსაც გეტყვით, თეთრი ვაზელინის გამოყენება ასევე ძალიან ეფექტურია მცირე ჭრილობებზე, როდესაც ბავშვი წაიქცევა და კანს გადაიტყავებს. ამ შემთხვევაში, თეთრი ვაზელინი ეხმარება და უზრუნველყოფს შეხორცების პროცესს, აჩქარებს და ამცირებს ნაწიბურის განვითარების ალბათობის რისკს.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ზრდის ჰორმონის დეფიციტით მიმდინარე ტანდაბლობა ძალიან იშვიათია,“ - ენდოკრინოლოგი მარინა გორდელაძე
ენდოკრინოლოგმა მარინა გორდელაძემ ზრდის პროცესის თავისებურებებზე ისაუბრა და ჯანმრთელობის ის მდგომარეობები დაასახელა, რომელიც ზრდის პროცესის შემაფერხებელია:
„თავისთავად ზრდის პროცესი არის ხრტილზე განვითარებული მოვლენები. ხრტილი ძვალდება და იზრდება ძვალი, ისევ ძვალდება ხრტილი და იზრდება ძვალი. აქონდრო და დისქონდროპლაზიები გახლავთ ხრტილოვანი პათოლოგია. აქ ჰორმონული ჩარევა, გარდა ორთოპედიული ჩარევებისა, მიღებული არ გახლავთ.“
მარინა გორდელაძემ მშობლებს ურჩია ბავშვის ტანდაბლობის შემთხვევაში განსაზღვრონ ძვლოვანი ასაკის შესაბამისობა ბიოლოგიურ ასაკთან:
„გვყავს ბავშვი ტანდაბალი? ვიღებთ ძვლოვან ასაკს. თუ ძვლოვანი ასაკი ბავშვის ბიოლოგიური ასაკის საუკეთესო ამსახველია, ვხვდებით, რომ აქ არ არის ჰორმონალური დარღვევა. როგორც წესი და კანონი ეს ქონდროდისპლაზიებია ან გენეტიკური სიდაბლე. ხომ არიან ბავშვები დაბალი ოჯახებიდან?! ეს არის დაბალი მშობლების დაბალი შვილი. როდესაც ბავშვი არის შვიდი წლის და ძვლოვანი ასაკი აქვს ბევრად უფრო მაღალი, აქ უნდა გამორიცხოთ ნაადრევი სქესობრივი მომწიფება ან ხომ არ იყო გამოყენებული რაიმე ანაბოლური პრეპარატები.“
„როდესაც ძვლოვანი ასაკი ბიოლოგიურ ასაკს უსწრებს, პროგნოზის თვალსაზრისით არ არის კარგი. როდესაც ბავშვი ტანდაბალია და ძვლოვანი ასაკიც ჩამორჩება, აქ პროგნოზიც უკეთესია. ყველაზე დიდი ჩამორჩენა, დაახლოებით 3-4 წლით, არის ენდოკრინული და ქრომოსომული დაავადებების დროს. უპირველესი გახლავთ ზრდის ჰორმონის დეფიციტი. დავამშვიდებ მშობლებს, რომ ზრდის ჰორმონის დეფიციტით მიმდინარე ტანდაბლობა ძალიან იშვიათია. ტანდაბლობის მიზეზი შეიძლება იყოს ჰიპოთირეოზი. ასევე თუ რევმატოიდული ართრიტის გამო ბავშვს მისცეს გლუკოკორტიტოიდები, ის ამ შემთხვევაშიც იქნება დაბალი. სიდაბლის მიზეზია ბუნებრივი მდგომარეობა, როდესაც არის კუშინგის სინდრომი, დაუნის სინდრომი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მარინა გორდელაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.