Baby Bag

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება?

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება?

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას თემაზე - რას ნიშნავს ტრანსცხიმები და მავნებელია თუ არა ჩვენი ორგანიზმისთვის?

ალბათ, თითოეულ თქვენგანს ბევრი გსმენიათ ტრანსცხიმების შესახებ. ის ცნობილია, როგორც არაჯანსაღი ცხიმი, მაგრამ შესაძლებელია არ იცოდეთ თუ რატომ არის მავნებელი ორგანიზმისთვის. ამიტომ დღევანდელი რუბრიკა დავუთმოთ ტრანსცხიმების გაცნობას. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო წლებში ტრანსცხიმების გამოყენება შემცირდა, რადგან ამ კუთხით ინფორმირებულობა გაიზარდა და მარეგულირებელმა ორგანოებმა შეზღუდეს მათი გამოყენება, ისინი კვლავ საზოგადოების ჯანმრთელობის პრობლემას წარმოადგენს.
ტრანსცხიმები ან ტრანსცხიმოვანი მჟავები უჯერი ცხიმის ფორმაა. ისინი გვხვდება როგორც ბუნებრივი, ისე ხელოვნური ფორმებით. ბუნებრივი ტრანსცხიმები გვხვდება ხორცსა და რძეში. ისინი ბუნებრივად წარმოიქმნება, როდესაც ცხოველების კუჭში არსებული ბაქტერიები ინელებენ ბალახს, რომელსაც ცხოველი საკვებად იყენებს, თუმცა საკვებ რაციონში ხორცისა და რძის პროდუქტების არსებობამ არ უნდა შეგვაშფოთოს, რადგან ზომიერი ოდენობით ბუნებრივი ტრანსცხიმების მიღება არ არის საგანგაშო.
რაც შეეხება ხელოვნურ ტრანსცხიმებს, სხვაგვარად ცნობილია, როგორც სამრეწველო ტრანსცხიმები - საშიშია ჯანმრთელობისთვის. ეს ცხიმები წარმოიქმნება, როდესაც მცენარეული ზეთები ქიმიური ზემოქმედებით იცვლება და ოთახის ტემპერატურაზე რჩება მყარი, რაც მათი შენახვის ხანგრძლივობას ზრდის. სწორედ ამ სახეობის ცხიმია მავნე ორგანიზმისთვის.
ტრანსცხიმით მდიდარია მარგარინი. ტრანსცხიმების შემცველობა ყველაზე მაღალია ე.წ. სწრაფი კვების პროდუქტებში. 

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება? ორგანიზმში იზრდება ე.წ „ცუდი“ ქოლესტერინის დონე, რაც, თავის მხრივ, ზრდის გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკს, იზრდება თრომბების წარმოქმნის საშიშროება, აქვს უარყოფითი გავლენა წონაზე, ზრდის შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკს, იზრდება სიმსივნეების განვითარების რისკიც და სხვა.

მაქსიმალურად უნდა ვეცადოთ, საკვებ რაციონში მინიმუმამდე იყოს დაყვანილი ხელოვნური ტრანსცხიმების გამოყენება. ყურადღებით წაიკითხეთ პროდუქტების შემცველობა და ვიცხოვროთ ჯანსაღი ცხოვრების წესით.

​გისურვებთ ჯანმრთელობას!

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ნავთით დამუშავებული სკოლის იატაკი განსაკუთრებული სისუფთავის ნიშანი იყო“ - ვინ მოიფიქრა და რა რეგულაციებით ტარდებოდა ეს

„ნავთით დამუშავებული სკოლის იატაკი განსაკუთრებული სისუფთავის ნიშანი იყო“ - ვინ მოიფიქრა და რა რეგულაციებით ტარდებოდა ეს

რატომ არ შეიძლება ნავთობპრუქტების გამოყენება იატაკის მოსაწმენდად სკოლებში? - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ჩემი ბავშვობის ორშაბათი სკოლაში ყოველთვის ერთნაირად იწყებოდა - სკოლის კარის გაღებისთანავე სასუნთქ გზებში იჭრებოდა დიზელის თუ ნავთის მკვეთრი სუნი, რაც გაპრიალებული იატაკთან და ნახერხთან ერთად სკოლის გენერალურ დალაგებას ნიშნავდა. მოკლედ, ნავთობპროდუქტით დამუშავებული იატაკი აუცილებლად იყო განსაკუთრებული სისუფთავის ნიშანი.

ვინ მოიფიქრა, რა რეგულაციებით და დადგენილებებით იყო ეს ღონისძიება მაშინ, ნამდვილად არ ვიცი. ჰო, მაგრამ მას შემდეგ ათწლეულები გავიდა...

...ვიზიტზე პაციენტი მყავს. ახველებს, დაწითლებული თვალებიდან ცრემლები სდის. შიშით გამოწვეულ ცრემლებს ყრის მისი შეშფოთებული ახალგაზრდა დედაც.

2-3 კვირაში ერთხელ დიზელით გაპრიალებულ-გაბრდღვიალებულ სკოლაში შესვლისას პატარას ხველა, ცრემლდენა, ცხვირცემინება ეწყება. მშობლის პრეტენზიებს სკოლაში არ იღებენ. აცნობეს, რომ იატაკს დიზელით წმენდენ.

რა არის დიზელი?

ყველამ კარგად იცით - ეს საწვავია, რომელიც სხვადასხვა ტიპის ძრავისათვის გამოიყენება. 1892 წელს ის გერმანელმა ინჟინერმა რუდოლფ დიზელმა დააპატენტა და მას შემდეგ საწვავი სწორედ მის სახელს ატარებს. რაც უნდა ბევრი ეძებოთ, თანამედროვე საძიებო სისტემებში ვერსად იპოვით დიზელის სხვა დანიშნულებას. დიზელი ნავთობროდუქტია, რომელიც ნავთობის გადამუშავების გზით მიიღება. წარმოადგენს ნახშირწყალბადების ნაერთს, შეიცავს მერკაპტანებს, სულფიდებს, დისულფიდებს, რომელთა მაღალი შემცველობა ჯანმრთელობისათვის საშიშია, ამიტომ 2006 წლიდან სულფიდების შემცველობა აუცილებლდ უნდა იყოს ზღვრულად დასაშვებ ნორმამდე, რასაც მრავალი ქვეყანა მკაცრად აკონტროლებს.

რა შეიძლება გამოიწვიოს დიზელმა?

კანთან შეხებისას, რაც დიზელით გაბრდღვიალებულ-დამუშავებულ სკოლაში სრულად შესაძლებელია მოხდეს, შესაძლოა, განვითარდეს კანის დაზიანება -დერმატიტი, რასაც გამონაყარი და ქავილით ვლინდება. დამუშავებული იატაკებიდან, რა თქმა უნდა, ხდება დიზელის აორთქლება. მისი ორთქლის შესუნთქვამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ალერგია, რაც შეიძლება ცხვირცემინებით, ხველით, ცრემლდენით, ბრონქოსპაზმით გამოვლინდეს.

დიზელის ორთქლის ხანგრძლივ და ხშირ შესუნთქვას შეიძლება მოჰყვეს ინტოქსიკაციის ნიშნების გამოხატვა - თავბრუსხვევა, ღებინება, თავის ტკივილი, გულისრევა. დიდი დოზებით სასუნთქ გზებში მოხვედისას კი შესაძლოა ფილტვის დაზიანებაც მოხდეს.

არ ვიცი, სარგებლობენ თუ არა სკოლები ერთიანი რეკომენდაციებით, რომელიც სკოლებში დასუფთავებისა და ჰიგიენის საკითხებს ეხება. ვფიქრობ, კონტროლი აუცილებელად უნდა დაწესდეს, რათა გარემო, სადაც ბავშვები დღის ნაწილს ატარებენ, ჯანმრთელობისათვის მაქსიმალურად უსაფრთხო იყოს.

პაციენტის ამბავი გაინტერესებთ? სკოლის გამოცვლა ვურჩიე. ოღონდ რა ხდება მის ახალ სკოლაში, ეგ უკვე აღარ ვიცი“- წერს პედიატრი თამარ ობგაიძე.

წაიკითხეთ სრულად