Baby Bag

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება?

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება?

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას თემაზე - რას ნიშნავს ტრანსცხიმები და მავნებელია თუ არა ჩვენი ორგანიზმისთვის?

ალბათ, თითოეულ თქვენგანს ბევრი გსმენიათ ტრანსცხიმების შესახებ. ის ცნობილია, როგორც არაჯანსაღი ცხიმი, მაგრამ შესაძლებელია არ იცოდეთ თუ რატომ არის მავნებელი ორგანიზმისთვის. ამიტომ დღევანდელი რუბრიკა დავუთმოთ ტრანსცხიმების გაცნობას. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო წლებში ტრანსცხიმების გამოყენება შემცირდა, რადგან ამ კუთხით ინფორმირებულობა გაიზარდა და მარეგულირებელმა ორგანოებმა შეზღუდეს მათი გამოყენება, ისინი კვლავ საზოგადოების ჯანმრთელობის პრობლემას წარმოადგენს.
ტრანსცხიმები ან ტრანსცხიმოვანი მჟავები უჯერი ცხიმის ფორმაა. ისინი გვხვდება როგორც ბუნებრივი, ისე ხელოვნური ფორმებით. ბუნებრივი ტრანსცხიმები გვხვდება ხორცსა და რძეში. ისინი ბუნებრივად წარმოიქმნება, როდესაც ცხოველების კუჭში არსებული ბაქტერიები ინელებენ ბალახს, რომელსაც ცხოველი საკვებად იყენებს, თუმცა საკვებ რაციონში ხორცისა და რძის პროდუქტების არსებობამ არ უნდა შეგვაშფოთოს, რადგან ზომიერი ოდენობით ბუნებრივი ტრანსცხიმების მიღება არ არის საგანგაშო.
რაც შეეხება ხელოვნურ ტრანსცხიმებს, სხვაგვარად ცნობილია, როგორც სამრეწველო ტრანსცხიმები - საშიშია ჯანმრთელობისთვის. ეს ცხიმები წარმოიქმნება, როდესაც მცენარეული ზეთები ქიმიური ზემოქმედებით იცვლება და ოთახის ტემპერატურაზე რჩება მყარი, რაც მათი შენახვის ხანგრძლივობას ზრდის. სწორედ ამ სახეობის ცხიმია მავნე ორგანიზმისთვის.
ტრანსცხიმით მდიდარია მარგარინი. ტრანსცხიმების შემცველობა ყველაზე მაღალია ე.წ. სწრაფი კვების პროდუქტებში. 

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება? ორგანიზმში იზრდება ე.წ „ცუდი“ ქოლესტერინის დონე, რაც, თავის მხრივ, ზრდის გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკს, იზრდება თრომბების წარმოქმნის საშიშროება, აქვს უარყოფითი გავლენა წონაზე, ზრდის შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკს, იზრდება სიმსივნეების განვითარების რისკიც და სხვა.

მაქსიმალურად უნდა ვეცადოთ, საკვებ რაციონში მინიმუმამდე იყოს დაყვანილი ხელოვნური ტრანსცხიმების გამოყენება. ყურადღებით წაიკითხეთ პროდუქტების შემცველობა და ვიცხოვროთ ჯანსაღი ცხოვრების წესით.

​გისურვებთ ჯანმრთელობას!

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ ვითარდება ლორდოზი, რა სიმპტომებით ხასიათდება და როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა?

რატომ ვითარდება ლორდოზი, რა სიმპტომებით ხასიათდება და როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა?

რატომ ვითარდება ლორდოზი, რა სიმპტომებით ხასიათდება და როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ორთოპედი ამირან შარაბიძე ესაუბრა.

- რატომ ვითარედება ლორდოზი?

- დავიწყოთ განმარტებით - ლორდოზი, ესაა ხერხემლის სვეტის ფიზიოლოგიური მრუდი, რომელიც შედრეკილია სხეულისკენ. ფიზიოლოგიურად არსებობს ორი, წელის და კისრის ლორდოზი. როდესაც ეს ნადრეკი ზომაზე მეტია, უწოდებენ ჰიპერლორდოზს, როდესაც მცირე - ჰიპოლორდოზს. ყველაზე მეტად გავრცელებულია წელის, ანუ ლუმბალური ჰიპერლოდოზი. ის შეიძლება იყოს კონსტიტუციური, თანდაყოლილი, როგორც ანატომიური თავისებურება ან შეძენილი, რომელიც გარკვეული პათოლოგიის ან ხელშემწყობი ფაქტორის გამო ვითარდება.

შეძენილი ლუმბალური ჰიპერლორდოზის გამომწვევი ბევრი მიზეზი არსებობს: კუნთების ჰიპოტონია, ხერხემლის კომპენსაციურიგამრუდება, ბავშვის ჩონჩხის სწრაფი ზრდა, მენჯ-ბარძაყის სახსრების დისპლაზია ან მალფორმაცია, სხეულის ხანგრძლივად არასწორ პოზიციაში ყოფნა, მალთაშუა თიაქარი, სიმსივნური წარმონაქმნები, ინფექციური ან ნევროლოგიური დაავადებები, რაქიტი და სხვა ოსტეოარტიკულარული დაავადებები.

შეძენილი ლუმბალური ჰიპერლორდოზის გამომწვევი მიზეზი ასევე შეიძლება გახდეს ორსულობა, ჭარბი წონა ან სიმსუქნე, ზურგის ტრავმები, მაღალქუსლიანი ფეხსაცმლის ხშირი და ხანგრძლივი გამოყენება, კუნთების სისუსტე, ოსტეოპოროზი.

- რა სიმპტომებით ხასიათდება?

- ზომიერად გამოხატული ჰიპერლორდოზი უხშირესად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს და ის შეიძლება შეუმჩნეველიც კი დარჩეს. თუმცა, მკვეთრად გამოხატული ფორმის არსებობისას, წელის მალების კომპრესია დროთა განმავლობაში იწვევს ლოკალურ, განმეორებად ანთებებს, დაბუჟების და ტკივილის შეგრძნებას ზურგის, ზედა და ქვედა კიდურების არეში.

- როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა?

- დიაგნოზის დასმა ხდება კლინიკური გასინჯვის საფუძველზე, რაც პირველ რიგში, გულისხმობს ორთოპედის მიერ ტანდეგობის გულდასმით შეფასებას, დეფორმაციის ზონების და ხარისხის ზუსტ განსაზღვრას, ამის შემდეგ დიაგნოზი უნდა დადასტურდეს ხერხემლის სვეტის რენტგენოლოგიური კვლევით. თუმცა, მეორადი პირელორდოზი გამოხატული კლინიკური ნიშნით, მოითხოვს უფრო ღრმა კვლევას, რათა დადგინდეს მისი გამომწვევი ზუსტი მიზეზი და განისაზღვროს მკურნალობის შემდგომი ტაქტიკა.

- როგორ მკურნალობენ მას?

- მკურნალობის მეთოდი ინდივიდუალურად ირჩევა და ის დიდწილად დამოკიდებულია დაავადების გამომწვევ მიზეზზე, თუმცა, ზოგადად ის მიმართულია სიმპტომების შემცირებისკენ. ესენია: ანალგეზიური, მიორელაქსაციური და ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები. ჭარბწონიანობის შემთხვევაში წონის კორექცია, კინეზოთერაპია, კუნთების ელასტიურობის და ძალის შენარჩუნების მიზნით. ზოგიერთ შემთხვევაში შესაძლებელოა საჭირო გახდეს სპეციალური კორსეტის გამოყენება, რათა თავიდან იქნეს აცილებული დაავადების შემდგომი გამწვავება. იშვიათად საჭირო ხდება ქირურგიული ჩარევა, რათა მოხდეს გამომწვევი მიზეზის მოშორება.

თუმცა, მკურნალობაზე მარტივი გზაა დაავადების პრევენცია, რაც გულისხმობს: სხეულის არასწორ პოზიციაში ხანგრძლივად ყოფნის თავიდან არიდებას, წონის კონტროლს, რეგულარულ ვარჯიშს კუნთოვანი ტონუსის შენარჩუნების მიზნით, მაღალქუსლიანი ფეხსაცმელის ხანგრძლივად და ხშირად გამოყენებისგან თავის შეკავებას.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად