Baby Bag

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება?

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება?

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას თემაზე - რას ნიშნავს ტრანსცხიმები და მავნებელია თუ არა ჩვენი ორგანიზმისთვის?

ალბათ, თითოეულ თქვენგანს ბევრი გსმენიათ ტრანსცხიმების შესახებ. ის ცნობილია, როგორც არაჯანსაღი ცხიმი, მაგრამ შესაძლებელია არ იცოდეთ თუ რატომ არის მავნებელი ორგანიზმისთვის. ამიტომ დღევანდელი რუბრიკა დავუთმოთ ტრანსცხიმების გაცნობას. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო წლებში ტრანსცხიმების გამოყენება შემცირდა, რადგან ამ კუთხით ინფორმირებულობა გაიზარდა და მარეგულირებელმა ორგანოებმა შეზღუდეს მათი გამოყენება, ისინი კვლავ საზოგადოების ჯანმრთელობის პრობლემას წარმოადგენს.
ტრანსცხიმები ან ტრანსცხიმოვანი მჟავები უჯერი ცხიმის ფორმაა. ისინი გვხვდება როგორც ბუნებრივი, ისე ხელოვნური ფორმებით. ბუნებრივი ტრანსცხიმები გვხვდება ხორცსა და რძეში. ისინი ბუნებრივად წარმოიქმნება, როდესაც ცხოველების კუჭში არსებული ბაქტერიები ინელებენ ბალახს, რომელსაც ცხოველი საკვებად იყენებს, თუმცა საკვებ რაციონში ხორცისა და რძის პროდუქტების არსებობამ არ უნდა შეგვაშფოთოს, რადგან ზომიერი ოდენობით ბუნებრივი ტრანსცხიმების მიღება არ არის საგანგაშო.
რაც შეეხება ხელოვნურ ტრანსცხიმებს, სხვაგვარად ცნობილია, როგორც სამრეწველო ტრანსცხიმები - საშიშია ჯანმრთელობისთვის. ეს ცხიმები წარმოიქმნება, როდესაც მცენარეული ზეთები ქიმიური ზემოქმედებით იცვლება და ოთახის ტემპერატურაზე რჩება მყარი, რაც მათი შენახვის ხანგრძლივობას ზრდის. სწორედ ამ სახეობის ცხიმია მავნე ორგანიზმისთვის.
ტრანსცხიმით მდიდარია მარგარინი. ტრანსცხიმების შემცველობა ყველაზე მაღალია ე.წ. სწრაფი კვების პროდუქტებში. 

რას იწვევს ჩვენს ორგანიზმში ტრანსცხიმების ჭარბი მოხმარება? ორგანიზმში იზრდება ე.წ „ცუდი“ ქოლესტერინის დონე, რაც, თავის მხრივ, ზრდის გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკს, იზრდება თრომბების წარმოქმნის საშიშროება, აქვს უარყოფითი გავლენა წონაზე, ზრდის შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკს, იზრდება სიმსივნეების განვითარების რისკიც და სხვა.

მაქსიმალურად უნდა ვეცადოთ, საკვებ რაციონში მინიმუმამდე იყოს დაყვანილი ხელოვნური ტრანსცხიმების გამოყენება. ყურადღებით წაიკითხეთ პროდუქტების შემცველობა და ვიცხოვროთ ჯანსაღი ცხოვრების წესით.

​გისურვებთ ჯანმრთელობას!

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ მივიტანოთ ეჭვი ყურის ანთებაზე და რა გავაკეთოთ ექიმთან ვიზიტამდე

როგორ მივიტანოთ ეჭვი ყურის ანთებაზე და რა გავაკეთოთ ექიმთან ვიზიტამდე

როგორ მივიტანოთ ეჭვი ყურის ანთებაზე და რა გავაკეთოთ ექიმთან ვიზიტამდე, - აღნიშნულის შესახებ პედიატრი თამარ ობგაიძე ​წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„პატარა ყურის დიდი პრობლემები უხშირესად მაშინ იწყება, როცა პატარას სასუნთქი გზების მწვავე ინფექცია ემართება. რატომ ემართებათ ადრეული ასაკის ბავშვებს ოტიტი ხშირად? იმიტომ, რომ მათი ყურის ანატომია მოზრდილისაგან განსხვავებულია. იმისათვის, რომ ეს თავისებურება გავიგოთ, მოდი, ცოტა ყურის ანატომიის შესახებ მოგიყვებით, რაც სურათზე კარგად ჩანს.


ყური მოიცავს გარეთა ყურს - (ნიჟარა, გარეთა სასმენი მილი), შუა ყურს, სადაც დაფის აპკი და მის უკან 3 პატარა სასმენი ძვალია და შიგნითა ყურს, სადაც წონასწორობის ორგანო - ლოკოკინაა მოთავსებული.

შუა ყური შიგნითა სასმენი მილით ცხვირხახასთანაა დაკავშირებული. ამ მილს ევსტაქის მილი ეწოდება. მისი დანიშნულებაა შუა ყურში შესაბამისი წნევის უზრუნველყოფა, შუა ყურიდან სითხის გადმოდინება. ბავშვებში ის გაცილებით უფრო მოკლე და ფართოა, ვიდრე მოზრდილებს აქვთ, ამიტომ ცხვირ-ხახიდან ინფექცია ადვილად გადადის შუა ყურისაკენ და მის ანთებას იწვევს.

აი, როგორ შეიძლება მიიტაანოთ ეჭვი ყურის ანთებაზე

უხშირესად ეს პრობლემა სასუნთქი გზების ინფექციის ფონზე იწყება - გაჭედილი, ცხვირი, სიცხე, ხველა და უცებ მოულოდნელი ჭირვეულობა, ძუძუს წოვისას ტირილი ძლიერდება, პატარა თავს ანებებს წოვას, შეიძლება შენიშნოთ ყურიდან ჩირქოვანი გამონადენი - აი, ყურის ანთების მთავარი ნიშნები.

გასულ საუკუნეში გავრცელებული მიდგომა - ბავშვის ყურებზე ხელის დაჭერით ოტიტზე ეჭვის მიტანა სარწმუნო მაინცადამანიც არ არის. ატირებულ, გაჭირვეულებულ ბავშვს ხელი სადაც არ უნდა შეახოთ, მაინც იტირებს. ამიტომ ოტიტის დიაგნოზს ექიმი გამოკვლევით სვამს. სპეციალური ხელსაწყოს, ოტოსკოპის საშუალებით ის გარეთა სამენ მილს და დაფის აპკს დაათვალიერებს. თუ ეჭვი შუა ყურში სითხის არსებობაზეა, შესაძლოა, ტიმპანომეტრიაც დაგიგეგმოთ. კვლევის ეს მეთოდი დაფის აპკის მოძრაობას სწავლობს და ადგენს, არის თუ არა სითხე შუა ყურში.

რა გართულებებს შეიძლება ველოდოთ ყურის ანთების დროს

დაფის აპკის გახეთქვა;

სმენის გაუარესება, რამაც თავის მხრივ, შესაძლოა, ადრეული ასაკის ბავშვის მეტყველების შეფერხება გამოიწვიოს;

ინფექციის გავრცელება - საერთო სისხლძარღვებით ინფექცია შესაძლოა, ირგვლივმდებარე ძვლებისა და თავის ტვინისაკენ გავრცელდეს და ანთება გამოიწვიოს.

როგორ ვმკურნალობთ ოტიტს

მწვავე ოტიტის შემთხვვევათა დიდი ნაწილი ვირუსულია, ამიტომ ყველა შემთხვევაში ანტიბიოტიკი არ ინიშნება. აუცილებელია ბავშვზე დაკვირვება. ანტიბიოტიკების განსაკუთრებულ შემთხვევებშია საჭირო.
ეს ის შემთხვევაა, რასაც „მოვიცადოთ და ვნახოთ“ ჰქვია.
ანტიბიოტიკი უპირობოდ ინიშნება ადრეული ასაკის პატარებში, ასევე მოზრდილ ბავშვებში ყურის ორხმრივი ანთებისას, მაღალი ცხელების და ყურიდან ჩირქოვანი გამონადენის შემთხვევაში.

პირველ რიგში, აუცილებელია ვმართოთ ტკივილი. ამისათვის პატარას პარაცეტამოლი ან იბუპროფენი უნდა მისცეთ.
შეგიძლიათ ტკივილგამაყუჩებელი წვეთებიც გამოიყენოთ. ოღონდ არ დაგავიწყდეთ, ჩაწვეთებამდე, მედიკამენტი ხელში შეათბეთ - ცივი ხსნარის ყურში ჩაწვეთებამ შეიძლება თავბრუსხვევა გამოიწვიოს.
არ გამოიყენოთ ყურში ჩასაწვეთებლად სპირტი - მას ნაზი დაფის აპკის დაზიანება შეუძლია.
ტკივილის დროს ნამდვილი შვებაა თბილი კომპრესი ყურის არეში.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ყურის ანთება

კვებეთ ჩვილი ძუძუთი - დედის რძე მდიდარია იმუნურის სიტემის დაცვის ფაქტორებით და ამცირებს სასუნთქი გზების ვირუსული ინფექციებით ავადობის რისკს.
თუ პატარა ხელოვნურ კვებაზეა, ნუ მისცემთ მას საკვებს დაწოლილი მდგომარეობაში.
ხშირად გაანიავეთ ბინა, არ მოწიოთ თამბაქო იქ, სადაც ბავშვია.
თუ პატარას ადენოიდების პრობლემა აქვს, გაესაუბრეთ თქვენს ექიმს შესაბამისი მკურნალობის საკითხებზე.

აი, რაზე უნდა გაამახვილოთ ყურადღება ექიმთან საუბრისას

ხომ არ ტირის პატარა წოვის დროს;

აქვს თუ არა ცხელება;

აქვს თუ არა გამონადენი ყურიდან;

​ჰქონდა თუ არა სასუნთქი გზების დაზიანების ნშნები (ცხვირიდან გამონადენი, ცხვირით სუნთქვის გაძნელება, ხველა) ყურის ტკივილის დაწყებამდე,“ - წერს პედიატრი თამარ ობგაიძე.

წაიკითხეთ სრულად